2022-11-17 09:00:10
Orawa
Te kapliczki są wpisane w pejzaż
Fundacja Przestrzenie Dziedzictwa zinwentaryzowała orawskie kapliczki, figury i krzyże przydrożne oraz dzwonnice.
Nieodłączną częścią orawskiego pejzażu są przydrożne figurki przedstawiające różnych świętych, a także kapliczki i krzyże. Większość z figur powstała od początku XVIII do końca XIX w. w pracowniach Białego Potoku. Były one symbolem triumfu katolicyzmu, wyrazem czci dla świętych orędowników, patronów chroniących przed żywiołami, śmiercią, przemocą. Rzeźby te, stawiane na skrzyżowaniach dróg, miały chronić mieszkańców i podróżnych wędrujących po Orawie. Wiele z zachowanych do dziś figur, kapliczek i krzyży można spotkać wzdłuż Solnego Szlaku, na trasie z Podwilka do Jabłonki. Przy niektórych sprawowane są liturgie. Orawianie przychodzą modlić się o urodzaje, ochronę od nieszczęść, a w maju lub październiku sami mieszkańcy gromadzą się przy kapliczkach, by śpiewać Litanię Loretańską lub odmawiać Różaniec.
W Zubrzycy Dolnej znajduje się najstarsza w polskiej części Orawy kapliczka z przedstawieniem Trójcy Świętej, pochodząca z 1760 roku. Położona jest na skrzyżowaniu dawnego szlaku z Lipnicy Małej do Orawki oraz drogi z Jabłonki do Zubrzycy Górnej. Napis pod rzeźbą po łacinie brzmi "Miserere Nobis", co znaczy: zmiłuj się nad nami. W Podsarniu można zobaczyć jedyne na polskiej Orawie wyobrażenie św. Katarzyny. Znajduje się na postumencie kamiennej kapliczki ze św. Janem Nepomucenem. W Lipnicy Małej zachowała się najstarsza w polskiej części Orawy figura przedstawiająca Upadek Chrystusa. Jej datowanie jest zagadką. Nowsze przedstawienia Upadku można zobaczyć też w Jabłonce, Lipnicy Wielkiej, Kiczorach i Zubrzycy Górnej.
Projekt pn. "Inwentaryzacja i dokumentacja fotograficzna przydrożnych kapliczek, krzyży i dzwonnic na Orawie" mógł być zrealizowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa "Wspólnie dla dziedzictwa". Partnerami są Orawska Biblioteka Publiczna w Jabłonce oraz Gminne Centrum Kultury w Lipnicy Wielkiej.
jof


