Wielkie rżnięcie na torfowiskach

- Rżną na potęgę, na torfowiska wjechał ciężki sprzęt i znika drzewo po drzewie. Wycinają, jak leci - alarmuje mieszkaniec Czarnego Dunajca. - Przecież tam ma lęgowiska zwierzyna i ptactwo - martwi się. - Mamy coraz gorszą jakość powietrza, drzewa są ratunkiem dla nas - nie kryje oburzenia. - Jak na wiosnę wróci czarny bocian, to nie będzie miał gdzie mieszkać. To także dom dla saren - martwi się wycinką Wioletta Hajnos, właścicielka Klubu Jeździeckiego Czarny Dunajec, która mieszka w pobliżu torfowisk. - Czyżby las pachniał wioską i odkąd Czarny Dunajec stał się miastem, trzeba pozbyć się resztek drzew? - ironicznie pyta kolejny mieszkaniec.

Jak się dowiadujemy, z drzew i krzewów ma być oczyszczony teren 108 hektarów torfowisk. To jedyny ratunek, by torfowiska nie osuszały się bardziej. - Rosną tam pojedyncze drzewa, na arze to około pięciu sztuk - mówi Marcin Ratułowski, burmistrz miasta i gminy Czarny Dunajec. - Ratujemy torfowisko. To największa proekologiczna inwestycja podkreśla.

Po szczegóły odsyła do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie, która na obszarze Torfowisk Orawsko-Nowotarskich (TON) realizuje projekt „Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód”. Jest to projekt ogólnopolski, którego głównym beneficjentem jest Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, a RDOŚ w Krakowie prowadzi w ramach tego projektu działania ochronne w Małopolsce. TON jest jednym z trzech obszarów w województwie, gdzie takie prace są wykonywane.

"Głównym celem projektu jest poprawa stanu ochrony siedlisk i gatunków terenów nieleśnych, zależnych od wód na obszarach Natura 2000, których stan zachowania w planach zadań ochronnych został oceniony jako niezadowalający lub zły" - odpowiada na niepokoje mieszkańców Ada Słodkowska-Łabuzek, rzecznik prasowy RDOŚ w Krakowie. Drzewa i krzewy, które są usuwane, są gatunkami niepożądanymi na torfowisku. Ich dalsza obecność spowodowałaby  w przyszłości zanik torfowisk, co byłoby stratą przyrodniczą.

Właścicielem działek, na których odbywa się wycinka, jest gmina Czarny Dunajec. Ada Słodkowska-Łabuzek podkreśla, że lokalna społeczność jest informowana o tych pracach przez Urząd Miasta i Gminy Czarny Dunajec. Odbyło się też spotkanie robocze z udziałem przedstawicieli RDOŚ i wykonawcy, w którym uczestniczyli przedstawiciele społeczności lokalnej - sołtysi i radni. Prace rozpoczęły się na początku tego roku i potrwają do końca lutego.

- Te tereny pierwotnie były bezleśne. Drzewa pojawiły się z powodu ingerencji człowieka, który wykopywał rowy, żeby osuszyć teren i pobrać torf. Drzewa na kopule działają jak pompa. Usuwając je, ratuje się torfowiska - tłumaczy Krzysztof Przybyła, który jest leśniczym w Borze na Czerwonem, rezerwacie koło Nowego Targu. To jedyny sposób, żeby torfowisko było żywe, nie obumierało. - Wszyscy kochamy drzewa, ale to miejsce natura stworzyła jako ogromny zbiornik wodny, który jest nam bardzo potrzebny, szczególnie teraz, kiedy tej wody brakuje. Dopóki torfowiska są żywe, nawilgocone, węgiel w torfie jest zamknięty, nie emituje wtedy dwutlenku węgla  - tłumaczy. Przypomina, że torfowisko tworzy się w ciągu 10 tys. lat, a drzewo za 30 lat odrasta.

Burmistrz Marcin Ratułowski dodaje, że to działania ratujące także cietrzewie, które są ptakami chronionymi, a ich naturalnym terenem są właśnie torfowiska.

Ponieważ projekt jest realizowany z funduszy unijnych, pozyskane przy wycince drzewo nie może być sprzedawane. - Drewnem będzie dysponować gmina, rozdamy je mieszkańcom - zapowiada burmistrz.   

Beata Zalot