2024-06-13 12:00:56

Nowy Targ

Opowieści podsłuchane pod stołem. Wspomnienie o Janie Reczkowskim

Reklama

Był synem pokojówki i hrabiego. Znał kilka języków, staranne wykształćenie zdobył m.in. na Sorbonie. O znanym nowotarskim ceramiku - Janie Reczkowskim opowiada jedyna jego córka Jolanta Huzior i wnuk Witold.

Witold Huzior jest jednym z czterech wnuków Jana Reczkowskiego, uznanego nowotarskiego ceramika, który odtwarzał stare podhalańskie wzory na podstawie literatury i wykopalisk. Rozmawiamy przez Messenger, bo Witold od lat mieszka w Chicago. Pokazuje fotografię ukochanego dziadka, którą zrobił podczas katalogowania jego prac, niedługo przed śmiercią. W Chicago ma kilka figurek, które wyszły spod ręki Jana. Są dziś dla niego cenną pamiątką.

Gdy jeszcze mieszkał w domu rodzinnym w Nowym Targu przy ul. Długiej, spędzał wiele czasu z dziadkiem. Przeprowadził też długi z nim długi wywiad, który nagrał. Kasety, niestety, zostały w Polsce.

Jak zapamiętał dziadka? - Był bardzo dobrym, ciepłym człowiekiem. Ciekawie opowiadał - podkreśla. - Do naszego domu przychodzili różni artyści - malarze, pisarze, naukowcy. Dziadek przyjaźnił się z Karolem Kosturem, który czasem przynosił mi w prezencie kredki, ze Stanisławem Kuskowskim czy Marianem Łopatyńskim - opowiada wnuk.

Z Warszawy przyjeżdżał do niego prof. Witold Doroszewski, autor "Słownika języka polskiego", który bardzo interesował się gwarą góralską.

- W jadalni odbywały się długie, ciekawe rozmowy. Nie były przeznaczone dla mnie. Ja ukrywałem się pod stołem i podsłuchiwałem - wspomina ze śmiechem Witold. Pamięta też wizyty niemieckiego kolekcjonera -  Hansa Joachima Schaußa, który przyjeżdżał do dziadka po ceramikę, a potem sprzedawał te prace w USA.

Dom przy ul. Długiej miał dwa skrzydła. W jednym mieszkali dziadkowie - Jan Reczkowski z żoną Marią, w drugiej rodzice Witolda z czwórką dzieci.

- U babci była kuchnia, ona gotowała dla wszystkich. Była najlepszą kucharką na świecie - podkreśla Witold. Dziadek miał pracownię w ogrodzie, miał duży piec ceramiczny na drewno, koło garncarskie. Glinę przywoził z Maniów. Szkliwa wykonywał sam. Pozostały zapiski z różnymi przepisami, wzorami.

Syn hrabiego

Jan Reczkowski był synem pokojówki i hrabiego z Kołaczyc, miasteczka położonego w dzisiejszym województwie podkarpackim. Czy mowa o Horodyńskim? - Witold nie zna nazwiska swojego pradziadka. Wiadomo, że Jan Reczkowski urodził się 5 lutego 1909 r. w Gogołowie. Wychowywał się na dworze, gdzie matka nadal pracowała. Choć Jan dostał po niej nazwisko, nie po ojcu, hrabia zadbał o wykształcenie syna. Dlatego Jan Reczkowski najpierw studiował w Krakowie, potem wyjechał do Francji, gdzie kontynuował edukację na Sorbonie. - Znał też dobrze kilka języków. Biegle mówił po francusku, niemiecku, rosyjsku, ukraińsku - podkreśla Witold. Jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku do domu przy ul. Długiej docierały gazety w tych językach - m.in. "Figaro" i "Prawda".

I właśnie znajomość języka niemieckiego spowodowała, że choć trafił do obozu koncentracyjnego, ocalał. - Niemcy wykorzystywali go jako tłumacza. Potem, gdy dowiedzieli się, że jest ceramikiem, został przewieziony do obozu pracy w Berlinie. - Tam dostał zadanie wykonania płyty ceramicznej, pod silniki, chyba dla czołgów, żeby zimą nie zamarzały - opowiada Witold Huzior. - Z dziadkiem skontaktował się polski ruch oporu, kazali mu przedłużać pracę przez pół roku i nie kończyć jej. Obiecali, że go stamtąd wyciągną. I tak się też stało - powtarza historię zasłyszaną od dziadka. Twierdzi, że dziadek trafił potem do lasu, gdzie jakiś czas przebywał z partyzantami.

Jeszcze przed wojną Jan Reczkowski zasłynął z odtwarzania starych ceramik, Nowy Targ był kiedyś ważnym ośrodkiem garncarskim, ta historia sięga XVII w.

- Dziadek Bardzo chciał, żebym przejął po nim pracownię i kontynuował jego dzieło, ale ja nie miałem do tego serca - opowiada Witold, który jako jedyny z wnuków wybrał artystyczną drogę. Uczył się w zakopiańskim Liceum Plastycznym im. Antoniego Kenara, potem jednak dostał się na studia aktorskie w Krakowie. - Nauczył mnie toczyć glinę na kole, dużo rozmawialiśmy o wzornictwie - podkreśla.

Dom na Niwie

Tę opowieść uzupełnia mama Witolda - Jolanta Huzior, jedyna córka Jana Reczkowskiego, która na stałe mieszka w USA, ale akurat przebywa w Polsce.

- Rodzice poznali się w Nowym Targu - zaczyna opowieść. - Tata przyjechał do Nowego Targu, bo dogadał się z Panczakiewiczem, którego ojciec miał piekarnię. Razem założyli pracownię ceramiczną.

Mama pani Jolanty - Maria pracowała u posła Michała Wawrzynowskiego, wraz z jego rodziną przyjeżdżała do Nowego Targu na Kowaniec, gdzie spędzali wakacje. Maria także wybudowała sobie jeszcze za panny drewniany dom na Niwie. - Rodzice pożenili się późno, tata miał już 40 lat, mama 42 lata - opowiada Jolanta Huzior, która urodziła się w 1945 r.

Gdy miała pół roku, rodzice wyjechali do Bolesławca, gdzie mieszkali przez pięć lat. Jan Reczkowski kierował jednym z tamtejszych zakładów garncarsko-ceramicznych. - Pani Jolanta pamięta, że rodzice wrócili do Nowego Targu i zamieszkali na Niwie, bo w Bolesławcu we znaki dawali się bardzo złodzieje. Okradli także ich mieszkanie.

Koło domu na Niwie Jan dobudował pracownię. - Tata był bardzo pracowity, odtwarzał stare wzory, ludzie przynosili też do niego starą ceramikę, którą czyścił. - Znajdywali te naczynia, figurki, kiedy budowali domy, a budowało się po wojnie dużo - podkreśla. Jan wykonywał też ceramikę użyteczną, np. garnki na mleko, które brat mamy sprzedawał na jarmarku w Nowym Targu albo na targowicy w Zakopanem. - Wujek woził te naczynia furmanką - wspomina córka ceramika. Pan Jan współpracował też z zakopiańską Cepelią.

- Mama pracując u posła nauczyła się świetnie gotować, dlatego potem w Nowym Targu organizowała jedzenie na wesela. Była świetną kucharka, zatrudniała kobiety, które pod jej okiem gotowały i piekły - opowiada.

- Tata był bardzo życzliwym człowiekiem, bardzo pomagał ludziom. Gdy trzeba było, jeździł z nimi do lekarzy w Krakowie - opowiada Jolanta. Był też przez kilkanaście lat ławnikiem sądowym. Gdy Jolanta po ślubie wybudowała z mężem dom przy ul. Długiej, zabrała do siebie rodziców z Niwy.

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
2
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
2025-06-15 10:59 Nie zmarnujcie tego pięknego dnia! (WIDEO) 2025-06-15 10:59 Jezus obok lodowiska 2025-06-15 10:17 Wyruszyli na trasę biegowego Pucharu Świata (ZDJĘCIA) 2025-06-15 10:00 Najpierw była sztuka, teraz jest książka. Marcin Szafranek zabiera nas w Tatry 2025-06-15 09:00 Spotkanie ku pamięci ofiar i sprawców wypadków (ZDJĘCIA) 1 2025-06-15 07:53 Poszukiwane osoby odnalezione. Sprawę bada policja 3 2025-06-14 22:27 Hania Malacina Karpiel i Basia Giewont na zakończenie Czystych Tatr 2025-06-14 21:00 Wspólne szkolenia polskich i słowackich strażaków 2025-06-14 20:30 Amazonki u Uśmiechniętej Pani (ZDJĘCIA) 2025-06-14 20:00 Stypendyści - sportowcy (ZDJĘCIA, LISTA) 2025-06-14 19:00 Policja nauczy cię parkować bezpiecznie 2 2025-06-14 18:00 Eleusis znaczy tajemnica 1 2025-06-14 17:00 Co oni dobrego wyprawiali na tej scenie? (ZDJĘCIA) 2025-06-14 16:00 Trzy razy inaczej (WIDEO) 2025-06-14 15:20 Puchar Europy we wspinaczce na czas (WIDEO) 2025-06-14 15:00 Góry i muzyka 2025-06-14 14:07 Poranne zderzenie samochodu z motycklem 2025-06-14 13:46 Tomasz Skupień zwycięzcą Tatra Fest Biegu. Wśród pań najlepsza Klaudia Petters (WIDEO) 2025-06-14 13:00 Czysta Piątka wystartowała na Równi Krupowej (WIDEO) 2025-06-14 12:01 Największą atrakcją okazała się... żywa owieczka 2025-06-14 11:00 Bieg pasterski 2025-06-14 10:30 Gorczańskie Babki na Festiwalu Serów i Wina 2025-06-14 10:26 Coraz więcej turystów na szlakach. Kolejka przed wejściem na Gąsienicową 2025-06-14 10:00 Zieleń dla ludzi, kwiaty dla pszczół, czyli nowe łąki kwietne pod Giewontem 2 2025-06-14 09:00 Uwaga! Zmiana terminu odbioru odpadów 2025-06-14 08:00 Koniec utrudnień na krajowej 28 w Zarytem 2025-06-14 07:23 Pożar samochodu w Białce Tatrzańskiej 2025-06-14 05:02 Tatra Fest. Biegacze wyruszyli na morderczą trasę (WIDEO) 3 2025-06-13 23:15 Uwaga na fałszywe zbiórki, rodzina poszkodowane prosi by nie wpłacać pieniędzy 2025-06-13 22:30 Program Czyste Powietrze w nowej odsłonie. Nareszcie ciepły, zdrowy dom na lata 2025-06-13 22:08 Potrącenie pieszego przy rondzie Andrzeja Chramca 2 2025-06-13 21:37 Oświadczenie FCC Podhale Sp. z o.o. 2025-06-13 21:30 Trójkę dilerów narkotykowych zatrzymali nowotarscy policjanci 2025-06-13 21:00 Truskawkowy Księżyc nad Tatrami 2025-06-13 20:30 Ludowa Biesiada Rodzina w Sieniawie 2025-06-13 20:01 Pociągi retro wracają na tory 1 2025-06-13 19:30 VIII Memoriał Marii Kaczyńskiej w Rabce-Zdroju 2025-06-13 19:15 Kierowca znacznie przekroczył prędkość. Okazało się, że jest poszukiwany 2025-06-13 19:00 Zielone, czyste i bezpieczne - słowa Saada Almehainiego, ambasadora Kuwejtu w Polsce o Zakopanem 6 2025-06-13 18:30 Zakopiańczycy wyjadą taniej na Kasprowy i Gubałówkę 6 2025-06-13 18:00 Nowotarskie lody są podobno najlepsze na świecie (WIDEO) 5 2025-06-13 17:30 Wszedł w konflikt z prawem. Czeka go przymusowa deportacja 2 2025-06-13 17:26 Gminna Rada Seniorów zaprasza, tym razem nie do urzędu 2 2025-06-13 17:00 Ile zapłacimy za wynajęcie 5-osobowego pokoju w schronisku na Kondratowej? 4 2025-06-13 16:25 Cały budynek w ogniu. Duży pożar w Dzianiszu (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-06-13 16:00 II Gala Zakończenia Sezonu Beat of Street Studio - taneczne święto w Miejskim Centrum Kultury 2025-06-13 16:00 Wielkie emocje na Placu Niepodległości. Najlepsi wspinacze i biegacze górscy 2 2025-06-13 15:55 Czym kierować się w wyborze ubezpieczenia na życie? 2025-06-13 15:40 Na Gubałówce masa ludzi i spory ruch, niestety także samochodowy 5 2025-06-13 15:15 Czy zabytkowe mozaiki na Wierchach znikną pod dociepleniem?
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-06-15 10:29 1. To jest efekt tego (jeśli chodzi o młodych kierowców), wydaje mi się, iż szkoły nauki jazdy nie kładą odpowiedniego nacisku na parkowanie - jest to raczej element pobieżny i na końcu... 2025-06-15 10:18 2. @POPiSowy frustracie, za Leszka D i Pani silnej i sprawdzonej, wychwalałeś władzę pod niebiosa i najeżdżałeś na mieszkańców wytykających błędy. Obecnie zmieniłeś swoich oblubieńców na "przyjaznych" i dalej jedziesz po mieszkańcach i dodatkowo szkalujesz poprzedników. Czyżbyś był etatowym "rzecznikiem" urzędu miasta i działasz na zamówienie każdej ekipy która akurat okupuje urząd miasta? Ile ci płacą? Jak dostać taka fuchę? Daj jakieś namiary. A przy okazji czy "przyjaźni" nie boją się płacić tobie wiedząc że w kolejnej kadencji to oni będą na tapecie do plucia i poniżania? Pewnie nie bo ciężko tam z abstrakcyjnym myśleniem. W każdym razie miejmy nadzieję że referendum znacznie przyśpieszy tą wymianę. I jeszcze jedno, na prawdę ciekawi mnie kto odpowiada za wizerunek "przyjaznej" władzy. Nasuwa się sztandarowe pytanie budowlańców "kto to panu tak s...ł?". Ale znając butę i zarozumiałość tych ignorantów skłaniam się do opcji że to oni sami, mając się za marketingowych nieomylnych wymiataczy, promują "przyjazne" Zakopane. Tak trzymać! 2025-06-15 10:09 3. Mam tzw. mieszane uczucia. 2025-06-15 10:06 4. Taka ciekawostka Pani @Marta. Szef klubu Konfederacji Grzegorz Płaczek, publikując w mediach społecznościowych odpowiedź Ministra Finansów na swoją interpelację poselską w sprawie pomocy finansowej dla Ukrainy, że zgodnie z "prośbą strony ukraińskiej" oraz z umową zawartą przez Polskę z KE, w 2024 roku Polska spłaciła 102 miliony odsetek od pożyczki zaciągniętej przez Ukrainę od Komisji Europejskiej. Leszek Miller powiedział, że są jakieś granice przyzwoitości. Wobec tego Pani @Marta, na nas chcesz oszczędzać? nie wstyd ci? przecież pieniądze wypływają bez kontroli kosztem zdrowia Polaków, widocznie kasa jest a inne narody z naszej potrafią korzystać. 2025-06-15 10:03 5. Kim ty jesteś, że oceniasz kogoś po wyglądzie!? (z pewnością ty (celowo z mojej litery) masz sztuczne paznokcie - ale "pieknę", włosy na lakierze i torebkę pod kolor do butów etc, etc, etc...). Potem dziwić się dzieciom że obrażają i są obrażane w sieci. Jak można kogoś oceniać po wyglądzie nic o danej osobie nie wiedząc. Ludzie przestańcie! 2025-06-15 08:06 6. To osoby,wygląd masakryczny ,obciążyć za całą akcję przebadać na narkotyki i inne uzywki,powinni odpowiedzieć za całą akcję. 2025-06-15 07:38 7. Jedni i drudzy przepierdzieliście dorobek pokolenia z czasów PRL bo kaszanka podrożała 5gr/kg w stołówce zakładowej. Jakoś wam teraz nie przeszkadza żreć zboże techniczne. 2025-06-15 05:56 8. Przestańcie się rozzalac,ponoć już ich maja ,w pociągu namierzyli towarzystwo się zabawiło a teraz obciążyć za akcję i do roboty że zdj widać co to jest 2025-06-14 21:45 9. Wszytskim komentującym frustratom polecamy korzystanie ze stałych zniżek wynegocjowamych przez Leszka D i Panią silną i sprawdzoną.... zniżki te w wysokości 0% na AquaPark i uwaga.... oszałamiające 0% na PKL... obowiązują caly rok i są dostępne dla każdego mieszkanca 2025-06-14 21:31 10. Tylko z obowiązkowym snusem pod wargą. A dziewczyny... dziewczyny wiadomo jakie...
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama