Reklama

2024-06-13 12:00:56

Nowy Targ

Opowieści podsłuchane pod stołem. Wspomnienie o Janie Reczkowskim

Był synem pokojówki i hrabiego. Znał kilka języków, staranne wykształćenie zdobył m.in. na Sorbonie. O znanym nowotarskim ceramiku - Janie Reczkowskim opowiada jedyna jego córka Jolanta Huzior i wnuk Witold.

Witold Huzior jest jednym z czterech wnuków Jana Reczkowskiego, uznanego nowotarskiego ceramika, który odtwarzał stare podhalańskie wzory na podstawie literatury i wykopalisk. Rozmawiamy przez Messenger, bo Witold od lat mieszka w Chicago. Pokazuje fotografię ukochanego dziadka, którą zrobił podczas katalogowania jego prac, niedługo przed śmiercią. W Chicago ma kilka figurek, które wyszły spod ręki Jana. Są dziś dla niego cenną pamiątką.

Gdy jeszcze mieszkał w domu rodzinnym w Nowym Targu przy ul. Długiej, spędzał wiele czasu z dziadkiem. Przeprowadził też długi z nim długi wywiad, który nagrał. Kasety, niestety, zostały w Polsce.

Jak zapamiętał dziadka? - Był bardzo dobrym, ciepłym człowiekiem. Ciekawie opowiadał - podkreśla. - Do naszego domu przychodzili różni artyści - malarze, pisarze, naukowcy. Dziadek przyjaźnił się z Karolem Kosturem, który czasem przynosił mi w prezencie kredki, ze Stanisławem Kuskowskim czy Marianem Łopatyńskim - opowiada wnuk.

Z Warszawy przyjeżdżał do niego prof. Witold Doroszewski, autor "Słownika języka polskiego", który bardzo interesował się gwarą góralską.

- W jadalni odbywały się długie, ciekawe rozmowy. Nie były przeznaczone dla mnie. Ja ukrywałem się pod stołem i podsłuchiwałem - wspomina ze śmiechem Witold. Pamięta też wizyty niemieckiego kolekcjonera -  Hansa Joachima Schaußa, który przyjeżdżał do dziadka po ceramikę, a potem sprzedawał te prace w USA.

Dom przy ul. Długiej miał dwa skrzydła. W jednym mieszkali dziadkowie - Jan Reczkowski z żoną Marią, w drugiej rodzice Witolda z czwórką dzieci.

- U babci była kuchnia, ona gotowała dla wszystkich. Była najlepszą kucharką na świecie - podkreśla Witold. Dziadek miał pracownię w ogrodzie, miał duży piec ceramiczny na drewno, koło garncarskie. Glinę przywoził z Maniów. Szkliwa wykonywał sam. Pozostały zapiski z różnymi przepisami, wzorami.

Syn hrabiego

Jan Reczkowski był synem pokojówki i hrabiego z Kołaczyc, miasteczka położonego w dzisiejszym województwie podkarpackim. Czy mowa o Horodyńskim? - Witold nie zna nazwiska swojego pradziadka. Wiadomo, że Jan Reczkowski urodził się 5 lutego 1909 r. w Gogołowie. Wychowywał się na dworze, gdzie matka nadal pracowała. Choć Jan dostał po niej nazwisko, nie po ojcu, hrabia zadbał o wykształcenie syna. Dlatego Jan Reczkowski najpierw studiował w Krakowie, potem wyjechał do Francji, gdzie kontynuował edukację na Sorbonie. - Znał też dobrze kilka języków. Biegle mówił po francusku, niemiecku, rosyjsku, ukraińsku - podkreśla Witold. Jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku do domu przy ul. Długiej docierały gazety w tych językach - m.in. "Figaro" i "Prawda".

I właśnie znajomość języka niemieckiego spowodowała, że choć trafił do obozu koncentracyjnego, ocalał. - Niemcy wykorzystywali go jako tłumacza. Potem, gdy dowiedzieli się, że jest ceramikiem, został przewieziony do obozu pracy w Berlinie. - Tam dostał zadanie wykonania płyty ceramicznej, pod silniki, chyba dla czołgów, żeby zimą nie zamarzały - opowiada Witold Huzior. - Z dziadkiem skontaktował się polski ruch oporu, kazali mu przedłużać pracę przez pół roku i nie kończyć jej. Obiecali, że go stamtąd wyciągną. I tak się też stało - powtarza historię zasłyszaną od dziadka. Twierdzi, że dziadek trafił potem do lasu, gdzie jakiś czas przebywał z partyzantami.

Jeszcze przed wojną Jan Reczkowski zasłynął z odtwarzania starych ceramik, Nowy Targ był kiedyś ważnym ośrodkiem garncarskim, ta historia sięga XVII w.

- Dziadek Bardzo chciał, żebym przejął po nim pracownię i kontynuował jego dzieło, ale ja nie miałem do tego serca - opowiada Witold, który jako jedyny z wnuków wybrał artystyczną drogę. Uczył się w zakopiańskim Liceum Plastycznym im. Antoniego Kenara, potem jednak dostał się na studia aktorskie w Krakowie. - Nauczył mnie toczyć glinę na kole, dużo rozmawialiśmy o wzornictwie - podkreśla.

Dom na Niwie

Tę opowieść uzupełnia mama Witolda - Jolanta Huzior, jedyna córka Jana Reczkowskiego, która na stałe mieszka w USA, ale akurat przebywa w Polsce.

- Rodzice poznali się w Nowym Targu - zaczyna opowieść. - Tata przyjechał do Nowego Targu, bo dogadał się z Panczakiewiczem, którego ojciec miał piekarnię. Razem założyli pracownię ceramiczną.

Mama pani Jolanty - Maria pracowała u posła Michała Wawrzynowskiego, wraz z jego rodziną przyjeżdżała do Nowego Targu na Kowaniec, gdzie spędzali wakacje. Maria także wybudowała sobie jeszcze za panny drewniany dom na Niwie. - Rodzice pożenili się późno, tata miał już 40 lat, mama 42 lata - opowiada Jolanta Huzior, która urodziła się w 1945 r.

Gdy miała pół roku, rodzice wyjechali do Bolesławca, gdzie mieszkali przez pięć lat. Jan Reczkowski kierował jednym z tamtejszych zakładów garncarsko-ceramicznych. - Pani Jolanta pamięta, że rodzice wrócili do Nowego Targu i zamieszkali na Niwie, bo w Bolesławcu we znaki dawali się bardzo złodzieje. Okradli także ich mieszkanie.

Koło domu na Niwie Jan dobudował pracownię. - Tata był bardzo pracowity, odtwarzał stare wzory, ludzie przynosili też do niego starą ceramikę, którą czyścił. - Znajdywali te naczynia, figurki, kiedy budowali domy, a budowało się po wojnie dużo - podkreśla. Jan wykonywał też ceramikę użyteczną, np. garnki na mleko, które brat mamy sprzedawał na jarmarku w Nowym Targu albo na targowicy w Zakopanem. - Wujek woził te naczynia furmanką - wspomina córka ceramika. Pan Jan współpracował też z zakopiańską Cepelią.

- Mama pracując u posła nauczyła się świetnie gotować, dlatego potem w Nowym Targu organizowała jedzenie na wesela. Była świetną kucharka, zatrudniała kobiety, które pod jej okiem gotowały i piekły - opowiada.

- Tata był bardzo życzliwym człowiekiem, bardzo pomagał ludziom. Gdy trzeba było, jeździł z nimi do lekarzy w Krakowie - opowiada Jolanta. Był też przez kilkanaście lat ławnikiem sądowym. Gdy Jolanta po ślubie wybudowała z mężem dom przy ul. Długiej, zabrała do siebie rodziców z Niwy.

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
1
2
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
2025-12-06 21:40 Sekrety Świętego, który gonił po mieście (ZDJĘCIA) 2025-12-06 21:00 Marian Jarosz z Krościenka - Osobowość Ziem Górskich 2025-12-06 20:30 Trzydziestometrowy żuraw oświetlony jak... choinka 2025-12-06 20:03 Zaginął starszy turysta ze Słowacji. Policja apeluje o pomoc 2025-12-06 19:00 Sukces młodych sportowców rabczańskiej Szkoły Podstawowej nr 1 2025-12-06 18:03 Implementacje w Jatkach (ZDJĘCIA) 2025-12-06 17:31 Zakopiańskie ulice opanowane przez harcerzy z całej Polski 2025-12-06 17:30 Licealiada Powiatu Nowotarskiego w unihokeju dziewcząt 2025-12-06 17:08 Choinka na Krupówkach rozświetlona (WIDEO) 1 2025-12-06 16:30 Zakopane stolicą Betlejemskiego Światełka Pokoju 2 2025-12-06 16:00 Świątecznie w Lasku 2025-12-06 15:31 Zbiornik LPG dla domu: naziemny czy podziemny? 2025-12-06 15:30 Groził członkom rodziny bronią palną 2025-12-06 15:00 Przyjazd pierwszego elektryka z draką w tle - 50 lat kolei bez dymu (WIDEO) 6 2025-12-06 14:02 Górskie serki królują na świątecznym kiermaszu w Krakowie 2025-12-06 13:00 Rośnie ilość policjantek i policjantów na terenie naszego województwa 5 2025-12-06 12:25 Przepiękny poranek na Sarniej Skale (WIDEO) 2025-12-06 12:00 Nowy Targ świętuje 70-lecie NZPS Podhale i 10-lecie Stowarzyszenia Kombinat Podhale 2025-12-06 11:33 SPRZEDAM MIESZKANIE w Krakowie, świetna lokalizacja 2025-12-06 11:00 Przewodnicka szopka krakowska 2025-12-06 10:00 Policjanci zatrzymali mężczyznę, który składał 12-latce propozycje przez internet 2025-12-06 09:59 Zakopane - sprzedam tanio różne BIURKA 2025-12-06 09:27 Poszukiwania czternastolatka ze szczęśliwym zakończeniem 2025-12-06 09:00 Dziś pierwsza sobota, gdy zapłacimy za miejski parking w Zakopanem 6 2025-12-06 08:00 Odwiedził Was św. Mikołaj? Dostaliście prezent, byliście grzeczni? 1 2025-12-05 21:46 Akcja odśnieżanie - ciężki sprzęt na ciężki śnieg 9 2025-12-05 21:00 XII edycja akcji Mikołajki dla Mukoludków 2025-12-05 19:48 Małysz znów zmierzy się z wielkimi rywalami. Red Bull Skoki w Punkt wracają do Zakopanego 2025-12-05 18:44 Witos, Kusper i Pawłowski zwycięzcami konkursu fotograficznego Tatrzańska Jesień (WIDEO) 2025-12-05 18:15 Igen, igen, ano, ano na Krupówkach (WIDEO) 1 2025-12-05 18:01 Zakopane - sprzedam KOMPLET KAWIARNIANY 2025-12-05 17:46 Nowotarskie starostwo zezwoliło na usunięcie 18 drzew w centrum miasta 2 2025-12-05 16:45 Rozbiórka boiska API w Zakopanem - młodzież nie jest pozbawiona dostępu do obiektów sportowych 11 2025-12-05 16:38 Dekoracje zdobią nowotarskie ulice, zobaczcie co powstaje na Rynku 1 2025-12-05 16:28 Wielka akcja mikołajkowa w Spytkowicach (WIDEO) 2025-12-05 16:00 Sprawczość, turystyka i dzikie białko. Podhale debatuje o kierunkach rozwoju 1 2025-12-05 15:22 Odwilż na całego. Opadów śniegu w prognozach nie widać 2 2025-12-05 15:00 Święty Mikołaj odwiedził Kubusia Puchatego, do Was też przyjdzie z prezentami 2025-12-05 14:25 Dziś rocznica urodzin Józefa Piłsudskiego, pogranicznicy uczcili pamięć marszałka 2 2025-12-05 14:00 Policja w Tatrogrodzie, błyskawiczna akcja ze świątecznymi paczkami 1 2025-12-05 13:00 Chór In Nomine na Jubileuszu Chórów w Watykanie 2025-12-05 12:30 Powiatowe Igrzyska Dzieci w unihokeju chłopców 2025-12-05 12:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 3 2025-12-05 11:32 Młodzież z Budowlanki oddaje krew potrzebującym 2025-12-05 11:02 Górale z Bukowiny i Krościenka wśród nagrodzonych przez marszałka województwa 2025-12-05 10:30 "Wolni od nałogów - silni w życiu". Konferencja 2025-12-05 09:50 Rozpoczęło się jubileuszowe Tatrzańskie Forum Gospodarcze (WIDEO) 6 2025-12-05 09:30 Najnowszy film Wojciecha Smarzowskiego. Mamy dla Was bilety 2025-12-05 09:00 Weekend z chmurami i słabymi opadami, temperatura na plusie 2025-12-05 08:00 Szaflary zapraszają na wyjątkowe wydarzenie poświęcone Rodzinie Ulmów
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-12-06 22:21 1. Kolejna atrakcja dla turystów w tym przyjaznym lunaparku. Stanowczo zabrakło smacznego karpia z fantazyjnego grila. Jaki gazda takie mikołajki. 2025-12-06 21:31 2. Policjantów przybywa w całej Polsce, nie tylko w Małopolsce. Polaków coraz mniej, jednocześnie policjantów coraz więcej. Na to totalitarny system tuska ma środki i pieniądze, na inne zawody nie ma. Mniej szpitali, mniej łóżek na porodówkach, mniej szkół, mniej lekcji, więcej pał, więcej kulsonów!!!! 2025-12-06 21:15 3. Teraz złodziej złodzieja pogania a o żarciu nie wspomnę bo nawet firmy nie podadzą co to świństwoprodukuje. Cenzura większa niż za PRL. Pamiętacie CEMI, byliśmy największym producentem nie tylko kineskopów do TVC a i mikroprocesorów w Europie.
Nie trzeba było jeździć do pracy w Krakowie, robota była na miejscu.
Teraz chwalimy się "pieroołkami" na skalę światową.
2025-12-06 20:11 4. Z tej fasadowej uroczystości będąc wówczas uczniem Balzera w Zakopanem zapamiętałem drętwe przemówienia działaczy partyjnych w konwencji propagandy sukcesu okresu Gierka i oklaski nagrane na tego typu okazję płynące ze skrzeczących głośników i oczywiście incydent z dworcową wiatą. I jeszcze notable miejscowi i przyjezdni w dorożkach, którzy ruszyli na wyżerkę do Kasprowego. A publika piechotą do szkoły i do domów. Dobre było to, że tabor kolejowy produkowany był przeważnie w Polsce, a dzisiaj dominują firmy międzynarodowe. 2025-12-06 19:15 5. @mieszaniec, czyli mam palić śmieci???? równie dobrze możemy mniej grzać, jeść, używać prądu, jeździć samochodem, rzadziej się myć, prać, chodzić do fryzjera, mieszkać w jaskiniach i wtedy za wszystko będą mniejsze opłaty. 2025-12-06 19:13 6. Fakt, że po 89' nie ma w Polsce dobrego gospodarzza. Bez powodu nikt pałą nie dostał. Dzisiaj to jest inwigilacja bo nawet kiedy szczysz w nocy to wodomierz ze zdalnym odczytem pprzekazuje tą informację. 2025-12-06 19:07 7. Kontrolerzy systemów ogrzewania ruszyli w Polskę, a brak wymaganego dokumentu lub niezrealizowanie cyklicznej kontroli pieca może wiązać się z dotkliwą karą finansową. Zmiany te, choć początkowo kłopotliwe, mają na celu nie tylko uporządkowanie rynku nieruchomości, ale także zwiększenie świadomości energetycznej i poprawę jakości powietrza. Przygotowywane już są kolejne, jeszcze bardziej przełomowe regulacje na lata 2025 i 2026, które zmienią sposób wyceny nieruchomości i podejście do jej modernizacji. 2025-12-06 18:57 8. Do czasu. Jak zajdą w ciążę to ich prze trzy lata w robicie nie zobaczysz. ( plus 9 miesięcy ciąży ) 2025-12-06 18:49 9. GT naprawdę chory z ciebie człowiek na umyśle skoro potrafisz uwierzyć w ekspertyzy tusko ekspertów takich jak muranski,no cóż skoro potrafiłeś uwierzyć w sto konkretów to wszystko jest możliwe.Tak naprawdę wizyta grajewskie w DPF z workami gruli to chit z którym kałoliicja będzie utożsamiana do końca swoich dni mamy nadzieję że to będzie wkrótce 2025-12-06 18:37 10. Każde miasto ma wstydliwe oblicze - np. Rabka ma burmistrza i przewodniczącego rady " dla dobra ich wspólnego"
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy


REKLAMA



REKLAMA


Pożegnania

FILMY TP

Dołącz do nas - facebook