2024-11-03 15:00:36

Zakopane

Burza o Burzca, jedni ciskają gromy inni własną piersią bronią przeprowadzki

Rakieta, Kosmonautka i Syn Nieba - trzy rzeźby zostały usunięte sprzed zabytkowej willi "Chochlik".

- Jesteśmy przerażeni, z jaką łatwością został zniszczony teren wpisany do rejestru zabytków. To barbarzyństwo - Przemysław Jeżmirski krótko i dosadnie podsumowuje prowadzoną przez miasto konserwację trzech rzeźb autorstwa Henryka Burzca. W minionym tygodniu ciężki sprzęt wjechał pod "Chochlika", rzeźby przeniesiono na plac za willą "Myszka", gdzie pod gołym niebem są restaurowane. Na ten cel Zakopane pozyskało 250 tysięcy złotych.

Przemysław Jeżmirski wraz z żoną, Katarzyną Sikorą prowadzą w "Chochliku" Projekt "Raj". W wiekowym domu goszczą twórców z kraju i ze świata. Odwiedzający poznają historię niesamowitego miejsca, które przeszło sto lat służyło artystom. Tu tworzył swe portrety Teodor Axentowicz, dla którego letnią pracownię zaprojektował Stanisław Witkiewicz. Dom stale pozostawał w rękach artystów. Był ich pracownią jak i mieszkaniem. Pomimo bliskości centrum Zakopanego, stoi na uboczu, nad potokiem Bystra. Otoczony jest zielenią i rzeźbami Henryka Burzca, który w 1984 roku otworzył pracownię dla gości. Stworzył swą autorską galerię. Wzdłuż wiodącej do niej ścieżki ustawił sześć betonowych rzeźb - Millenium, Rodzina, Poranek, Syn Nieba, Kosmonautka, Rakieta.

Osiem lat po śmierci artysty, w 2013 roku jego córka podarowała rzeźby miastu. Rok później przeprowadzono ich pierwszą renowację. Obecnie rzeźby są znów w bardzo złym stanie. Miasto starało się o pieniądze na ich remont z programu "Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej". Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku przyznało 250 tysięcy złotych na renowację trzech z nich. Do naprawy spod "Chochlika" zabrano Rakietę, Kosmonautkę i Syna Nieba.

Jak krasnal w ogrodzie

Lokatorzy z "Chochlika" twierdzą, że miasto niszczy swój historyczny, chroniony zapisami konserwatorskimi obszar. Kompozycja artysty została ich zdaniem zdegradowana i to za pieniądze z funduszu "Niepodległa". - Gościmy tu ludzi z całej Polski, z zagranicy. Rozmawiamy z nimi, z Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach, która jest moją Alma Mater, rozmawiamy w środowiskach artystyczno-muzealno-konserwatorskich. Miasto bez konsultacji, bez debaty zabiera sobie rzeźby w celach dekoracyjnych, żeby je ustawić wokół urzędu, "by cieszyły oko". A przecież to nie krasnale ogrodowe - złości się Przemysław Jeżmirski. Przypomina, że trzy rzeźby zostaną przeniesione po konserwacji pod urząd miasta, a czwarta, Rodzina na rondo w Kuźnicach. Tak, jak zażyczył sobie ksiądz dyrektor z "Księżówki".

Przypominamy, że środowisko artystyczne przyklasnęło, gdy miasto pięknie wyeksponowało "Taniec góralski" na ulicy Kościuszki naprzeciw dworca kolejowego. - Owszem, tańcząca góralska para stała na tyłach domu. Bo artysta, Henryk Burzec robił ją na zamówienie do innego miasta i nie została nigdy odebrana. Faktycznie niszczała, dobrze, że ją wyeksponowano przy dworcu - przyznaje Przemysław Jeżmirski. - Ale po wyrwaniu czterech rzeźb pod pracownią zostaną tylko dwie rzeźby i trzy kwietniki. O teren nikt nie dba. A można by tu urządzić piękny skwer, miasto miałoby dodatkową atrakcję na wysokim, artystycznym poziomie.

Wraz z żoną pokazują zdjęcia i filmiki. Twierdzą, że na rzeźby lana jest woda pod ciśnieniem. I że prowadzący renowację planowali wyciąć wszystkie drzewa i krzewy z zagajnika wokół domu. - Obroniliśmy jodłę, chcieli wszystko wyciąć. Miała zostać tylko jarzębina - mówi Katarzyna Sikora. - Pod dom nam wjechał ciężki sprzęt, jesteśmy traktowani w sposób lekceważący. Jej mąż podkreśla, że przestrzeń publiczna jest przestrzenią wspólną. A jest traktowana jak własność miasta. - Była alternatywa przejazdu przez teren "Świerka" - wystarczyło wyciąć krzaki i dostęp do rzeźb byłby od tyłu domu. Najbardziej bulwersujące jest przeniesienie rzeźb i sposób w jaki to się odbywa, bez poszanowania obiektu historycznego - zaznacza Przemysław Jeżmirski.

Zero wody

- Konserwację rozpoczęliśmy od przeniesienia rzeźb i piaskowania na sucho drobnoziarnistym piaskiem. Nie ostrym. Nie było żadnej wody - podkreśla Andrzej Wolak, którego zastaliśmy przy pracach konserwatorskich. Wyjaśnia, że mokre fragmenty, które widzimy na szczelinach, to efekt otwarcia porów w bryle rzeźby. Po tym zabiegu piaskowania na sucho z pęknięć wydostaje się woda i pomału odparowuje na zewnątrz. Pęknięcia powstały na skutek działania wilgoci w dużym zacienieniu. Przez lata pojawiły się mchy, które wrosły w pęknięcia mrozowe i powodują dalsze uszkodzenia.

- To jest beton z lat 80. Rzeźby były robione na konstrukcji żebrowej, stalowej z narzutu i mimo że z cementem było wtedy krucho, jak się przekonaliśmy, wykonane są one z wysokiej klasy cementu i są bardzo twarde i odporne. Nie używamy absolutnie wody. O tej porze roku byłoby to zabójstwo dla tych rzeźb - zapewnia wykonawca.

To, co mieszkańcy willi Chochlik mogli z daleka zaobserwować i ocenić jako traktowanie wodą - to była dezynfekcja preparatem biobójczym, rozpuszczonym w denaturacie. Końcowy efekt po oczyszczeniu da impregnacja strukturalna preparatem krzemoorganicznym w rozpuszczalnikach organicznych. Także bez użycia wody. Impregnacja wzmacnia kamień i zabezpiecza przed ingerencją wody.

Agata Nowakowska-Wolak dodaje, że zanim zdecydowała się wziąć udział w przetargu na remont rzeźb, mieszkańcy willi "Chochlik" - należącej do rodziny Teodora Axentowicza, nie byli przeciwni przenoszeniu rzeźb. - Mieli obiekcje co do trasy ich transportu wzdłuż brzegu potoku, po działce miejskiej. Bali się, że może to spowodować uszkodzeniem domu lub brzegu rzeki. Proponowali inne rozwiązania, które były dużo bardziej skomplikowane i inwazyjne. Mimo to, dla ich dobrostanu podejmowaliśmy próby uzyskania zgody na przejazd przez sąsiednią posesję domu wczasowego "Świerk" i dwukrotnie dostaliśmy odmowę, ze względu na trwający proces sprzedaży tej nieruchomości - przypomina Agata Nowakowska-Wolak.

Chochlik informacyjny

Przewiezienie rzeźb od strony willi "Myszka" wymagało wielu uzgodnień, między innymi zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na wycinkę dwóch drzew: jodły i brzozy. Oraz na pielęgnację jodły, która przysłaniała gałęziami Rakietę.

- Dopóki te uzgodnienia trwały, nie byłam pewna, czy w ogóle się tego zadania podejmiemy. I czy mimo wygranego przetargu nie odstąpię od umowy. Tu bardzo pomocni okazali się wszyscy zaangażowani w sprawę urzędnicy, ponieważ wszystkim zależało na realizacji tego przedsięwzięcia. Ostatecznie wybraliśmy optymalne rozwiązania, zarówno co do transportu jak i tych dzieł sztuki, a także nieszkodliwe w stosunku do willi "Chochlik" i jej mieszkańców - podkreśla Agata Nowakowska-Wolak.

Uważa, że prowadzący "Raj" rozpętali nagonkę tak na urząd miasta, jak i na prowadzących renowację. - Wylał się na nas hejt. Kontestowano cały projekt, moje kompetencje i metody pracy, łącznie z doniesieniem na policję i do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz do Centrum Rzeźby Polskiej. Poddano nas wszystkich silnemu stresowi. Tymczasem my pracowaliśmy nad najlepszym rozwiązaniem problemu. Pani Joanna Staszak jako osoba prowadząca cały projekt poinformowała właściciela willi "Chochlik", a ja ich najemców o przebiegu mającej się rozpocząć następnego dnia akcji, jednak na skutek prawdziwego chochlika - błędu w adresie mailowym, informacja ta dotarła do właściciela dopiero wieczorem - wyjaśnia Agata Nowakowska-Wolak.

Dodaje, że projekt o nazwie "Zakopanemu w darze. Konserwacja rzeźb plenerowych Henryka Burzca" realizowany jest w porozumieniu i przy pełnej akceptacji Ludomiry Burzec, która rzeźby ojca podarowała miastu Zakopane. Bo artysta robił je w celu upiększenia przestrzeni miejskiej.

Iwona Grzebyk-Dulak, wiceburmistrz Zakopanego, także broni pomysłu przeniesienia rzeźb znad potoku w bardziej eksponowane miejsce. Pozytywnie zaopiniowali pomysł radni podczas obrad komisji kultury. Usytuowanie odnowionych rzeźb w niewielkiej odległości od "Orbit" oraz wyznaczonego w zeszłym roku krakowskiego południka zerowego, gwarantuje jej zdaniem "spójność tematyczną". Pozwoli także na znacznie lepsze wyeksponowanie rzeźb w przestrzeni publicznej. Wiceburmistrz przypomina, że o przyznaniu dotacji decydowała komisja złożona ze specjalistów z dziedziny rzeźby, konserwacji oraz architektury. Co ma potwierdzać, że inicjatywa miasta lepszego wyeksponowania rzeźb jest zasadna.

- Lekkość i pewność, z jaką jest to wszystko robione za publiczne pieniądze, jest oburzająca - podsumowuje Przemysław Jeżmirski. Przypomina, że wykonawcy do 15 listopada mają nasadzić w miejsce wyciętych nowe drzewa i zrekultywować teren.

Rafał Gratkowski

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

grel 2024-11-05 14:36:51

Strzembosz kiedys deklarowal, ze jego srodowisko zawodowe " samo sie oczysci".
Jak widac mydla tam nie znaja.
Co gorsza, tam koniecznie potrzebny boraks.

pisior z poprzedniego układu 2024-11-04 14:59:54

marzysz towarzyszu o pomniku dla nich? :-) zastanów się lepiej co będzie z harcerzykiem pinokio i jego szefem byłej kancelarii, bo pawełek uwielbiający Dominikanę SYPIE

druh Marek 2024-11-04 14:02:59

To niby chcesz cementowego Strzembosza ? .
Gdzies na Rowni ?
A co z Pstrowskim czy Moczarem ?
Spusc se wode, bo jedzie na kilometr.

pisior z poprzedniego układu 2024-11-04 10:00:29

cd. pisiowej dekomunizacji przestrzeni publicznej no i osobowej. Ostatnio długopis grzmiał o umacnianiu komunistów w sądach przez prof. Strzembosza, ale biedaczek zapomniał o tym, że na jego 85 urodziny wysłał do niego list z życzeniami i podziękowaniami za walkę o demokracje. Zapomniał biedaczysko również o tym, że po cichutku nocą mianował na sędziego trybunału stanu stanisława piotrowicza prokuratora stanu wojennego tego, który książeczkę PZPR dzierżył głęboko w kieszeni :-)

zbyrcok 2024-11-04 09:26:58

jestem za a nawet ... przeciw , tutaj też widać są zdania za i przeciw

tak kiedyś też bywało w kraju .... obojga narodów

gdyby przez potok kiedyś przeszła "wielka woda" to "ona" by była jednego

zdania trzeba je przenieść zgodnie z biegnącym nurtem w inne miejsce ...
bo za blisko potoku już długo stoją i zasiedzenie sobie uzurpują ...

pisior z poprzedniego układu 2024-11-04 08:38:21

w latach 70 jeżeli ktoś potrzebował materiałów na budowę domu, to był przymuszany do tego, aby zapisać się do PZPR. Właściwie mało kto miał paszport a jeżeli już jakimś cudem miał! to po powrocie z zagranicy musiał go oddać i był na posterunku milicji, a tu proszę takie orbity! lądowały obok UM. Jacy ci komuniści byli ekspertami sztuki :-)

Ewa 2024-11-04 00:15:16

Jak najbardziej popieram renowację i przeniesienie rzeźb na teren miasta, gdzie będą wyeksponowane. Rzeźby te są piękne i będą cieszyć oko mieszkańców i gości, a do tej pory tylko niszczały. Na pewno Pan Burzec chcibyłby tego i byłby dumny. Państwo najemcy nie mają prawa przywłaszczać sobie tych rzeźb, bo córka Ludmiła podarowała je miastu.

Iwona 2024-11-03 16:41:39

Bardzo prosiłabym TP o zamieszczenie pełnej wersji listu corki Artysty, ważny jeśli najważniejszy głos. Oczywiście popieram przeniesienie rzeźb i działania miasta i najmniej w tym jest istotne, że to miasto jest właścicielem rzeźb. Przez 12 lat mieszkałam niedaleko Sienkiewicza i widziałam jak te rzeźby gniją i umierają, wręcz kwitną. Nie widziała żadnego konstruktywnego działania. To wg mnie cmentarz tych prac. Teraz szansa odrestaurowania i możliwość błyśnięcia za państwowa kasę. Mam nadzieję, że todofinansowanie jest obwarowane konkretnymi warunkami i udostępnieniem tych prac oraz godnym miejscem ekspozycji!

Reklama

Galerie

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Święto ulicy Zamoyskiego w Zakopanem

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
KOŚCIELISKO Kiry sprzedam działkę budowlaną do wyboru 27 arów lub 18 arów lub 9 arów. Działka około 300m od wejścia do Doliny Kościeliskiej. Działka objęta planem zagospodarowania 3MN tel 660797241 b12.pl. 660797241
Tel.: 660797241
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
PRACA | dam
Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA od A do Z. 572624414.
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
PRACA | dam
Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
Tel.: 798625975
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
PRACA | dam
Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
Tel.: 668 309 058
WWW: slowikarchitektura.pl/
PRACA | dam
Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
Tel.: 723
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
PRACA | dam
Przyjmę dwie dziewczyny najlepiej z Zakopanego NA STOISKO Z OSCYPKAMI w Zakopanem (12.12.25-12.01.26). Praca dobrze płatna. 664 497 808.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.