2025-03-03 11:58:43

Jordanów

Góralka na rubieży

Reklama

Jak jesteś góralem, masz to we krwi. A ja jestem typowa góralka - walę prosto z mostu.

- A skąd niby by się mieli wziąć górale w Jordanowie? - prowokacyjne pytanie na sam początek rozmowy. Oblicze Ireny Stopy nie zwiastuje nic dobrego. No, może tylko tyle, że ten ledwie zaczęty wywiad może się zakończyć gwałtownie - scenką rodzajową, gdy to pośród sypiących się okruchów rozbitego szkła - redaktor wylatuje przez okno żegnany najprawdziwszymi góralskimi przekleństwami. Ale nic z tych rzeczy. Irena jako prawdziwa góralka nie tylko nie przebiera w słowach, ale przecież też na żartach się zna i prowokację zgasić jednym zdaniem potrafi. - I tu żeś pan trafił jak kulą w płot - zaznacza. - Bo ja jestem góralka rodem z Pienin. I to taka, co wiele lat na Skalnym Podhalu przeżyła - tryumfuje.

Irena faktycznie się w Pieninach urodziła. Jej pierwszy chłop ślubny pochodził ze Skalnego Podhala. Irena się zakochała i poszła za wybrankiem w jego rodzinne strony - do Gronia. Teść Ireny był najprawdziwszym góralskim muzykantem. Cały czas odwiedzali go inni gazdowie i tak sobie wieczorami cosi zagrali, cosi zaśpiewali. Irenę tylko o herbatę prosili, bo do herbaty coś mocniejszego to zawsze się gdzieś spod kapoty ulało.

A jak chłopy rozgrzane herbatką z prądem i góralską muzyką zaczynały prawić, to się tych historii o zbójnikach, Janosikach Irena nasłuchać nie mogła. Młoda była, więc się za często nie odzywała, ale te gawędy cały czas się gdzieś w głowie kołatały.

Samą góralską muzyką i ludowymi opowieściami w ciężkich latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku żyć się nie dało. Gdy się Irena i jej chłop trochę odrobili, to kupili chałupę w Jordanowie. Teren już znali, bo mieli tu rodzinę - kuzyna. Transakcja zakupu domu była wiązana. Irena z chłopem zobowiązali się zaopiekować sędziwym poprzednim właścicielem. - Doopiekowałam dziadka. Gdy krewni do Ameryki wyjechali, zaczęliśmy ich pola obrabiać - wspomina gaździna.

Rodzinna sielanka nie trwała długo. Ślubny umarł, a Irena została wdową. Żyć trzeba było jednak dalej. Wtedy pojawił się w życiu góralki drugi mężczyzna, jej obecny mąż Sławek. Miejscowy gospodarz. Wspólnie prowadzą gazdówkę niemal w centrum Jordanowa.

- Tych godek, których wysłuchałam w młodości, nie zapomniałam. Po latach zaczęłam je spisywać. A później jeździłam po różnych konkursach i te gawędy prezentowałam - wspomina Irena, wymownie rozglądając się po przestronnym pokoju w przyziemiu, pełnym kwiatów i… dyplomów.

- Czasami udaje mi się coś wygrać, a najczęściej nie spadam poniżej drugiego, trzeciego miejsca - zapewnia z dumą w głosie, przedstawiając niezliczone dyplomy zdobyte podczas Sabalowych Bajań. - W tym roku biednie wypadło, zaledwie 3. miejsce. Nawet nie wiem czy wieszać dyplom, czy nie wieszać - zastanawia się dłuższą chwilę. - Jeżdżę po tych konkursach, bo ja to po prostu kocham. To moja pasja: pisać, tworzyć coś na góralską nutę, śpiewać. Chyba żadna regionalna impreza, organizowana w okolicy w ostatnich 20 latach, beze mnie się nie obeszła - zaznacza.

Irena przyznaje, że jej trochę na tym jordanowskim wygnaniu brakowało regionalnej atmosfery, kontaktów z ludźmi, dla których sprawy góralszczyzny są również ważne. A że góralska natura nie pozwalała zasypiać gruszek w popiele - Irena postanowiła założyć oddział Związku Podhalan. Razem z córką Karolinką wzięły się za organizację. Do tych swoich nie całkiem niecnych planów wciągnęły nawet burmistrza. Miejscowy włodarz Andrzej Malczewski co prawda początkowo żył w przekonaniu, że zakładają koło gospodyń wiejskich, ale i oddział słynnej góralskiej organizacji przyjął w swym mieście z szeroko otwartymi ramionami. Wszystkie sprawy formalne Irena załatwiała z ówczesnym prezesem Andrzejem Skupniem. Gdy przyszło do rekrutacji, okazało się, że i w Jordanowie, położonym wszak na rubieżach góralszczyzny, ludzi, którzy czują związki z regionem, nie brakuje. Oddział powstał w 2019 roku i liczył początkowo 40 członków. Irena została pierwszą prezeską. Później ktoś wygrzebał w archiwum, że prawie sto lat wcześniej istniało w Jordanowie Ognisko ZP. Koniec końców stanęło na tym, że Irena oddziału nie stworzyła, tylko go reaktywowała. Zwał jak chciał…

- Pamiętam jak na samym początku pojechaliśmy na obchody związkowe do Zakopanego. Nagotowaliśmy zupy chrzanówki - to typowa jordanowska potrawa. Wyszło trochę niefortunnie. Bo właśnie w tym dniu zerwała się ta wielka tragiczna burza, w trakcie której poraziło tylu ludzi na Giewoncie - wspomina pierwsza prezeska.

Zaznacza, że choć już nie szefuje oddziałowi, to Związek w Jordanowie działa całkiem prężnie. Następca Ireny powołał zespół góralski, niestety inicjatywa upadła, ale Podhalanie się nie poddają i wciąż szukają chętnych do grupy tanecznej. Dość powiedzieć, że dziś się prawie żadna impreza w mieście bez góralskiej muzyki obejść nie może. - Jak mi góralska nuta zagra, to choć żem już stara, to zaczynam tańczyć - podsumowuje.

A ze swego prezesowania w góralskiej organizacji Irena ma mieszane odczucia. - Z tego wszystkiego jest też trochę zazdrości i pewne przykrości kierowane pod moim adresem. A przecież życie takie krótkie, za krótkie na takie pierdoły - podsumowuje dosadnie góralska. - Niech nam zawsze góralska muzyka gra… Trzeba robić co się kocha i się nie poddawać - kwituje filozoficznie.

Na co dzień Irena wraz z mężem utrzymują się z gazdówki. Prowadzą gospodarstwo ekologiczne. - Gazdujemy, gazdujemy. Mąż jest co prawda na emeryturze - ale nie odpuszczamy gospodarstwa - zapewnia góralka. W gospodarstwie Stopów nie używa się chemii. Wszystko, co rodzi ziemia, jest naturalne. - Mamy drób, krowy, a nawet osiołka - śmieje się gaździna.

Ta naturalna gazdówka, prowadzona przez autentycznych gospodarzy, została dostrzeżona przez filmowców. - To już parę lat wstecz było. Na którymś konkursie ekipa filmowa chciała mnie nagrywać. Ja mówię, że nie mam czasu, bo muszę wracać do chałupy i inwentarzu doglądać. Filmowcy przyjechali nazajutrz do nas do domu - wspomina Irena swoje początki na planie „Ostatnich górali”. W serialu Irena, Sławek i Karolina grają już od pięciu lat. Na planie pojawia się też wnuczek gawędziarki. Występy w popularnym programie przyniósł Irenie namiastkę sławy. - Sama się zdziwiłam jak nas zaczęli odnajdować różni ludzie. Pukali do chałupy i mówią, że nas widzieli w telewizji i postanowili odwiedzić - śmieje się Irena.

Dziś gazdówka Stopów jest jedną z turystycznych atrakcji Jordanowa. Irena swych fanów przyjmuje w specjalnej altance w ogrodzie. Jest tam rodzaj księgi pamiątkowej, a właściwie album z widokami Pienin. Ludzie wpisują się na zdjęciach jak do pamiętnika. Tych wpisów jest już pewnie kilka tysięcy. - Niedługo trzeba będzie pomyśleć o kolejnym tomie - uśmiecha się Sławek, prezentując opasłą księgę.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Otwarcie 31. Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Zimowych

Świat dorożek i powozów na Podhalu

Urodzinowy Chasior u Hasiora

WOŚP na Chotarzu w Kościelisku

Śleboda Józefa Koszarka w Okszy

Premierowa "Wdowa po sołtysie"

Kolędy i pastorałki w Miejskiej Galerii Sztuki

Noworoczne kolędowanie w Czerwony Dworze

Święto gwary w Białym Dunajcu

Cudnej mimozie - wstrętna pokrzywa, czyli duch Makuszyńskiego w Opolance

Halina Rząsa - dokumentalistka pra-ekologii

"Widziałam Joannę" Mariusza Koperskiego w Gwarno

Benefis Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej

Pokonkursowa wystawa Moje Zakopane

Jubileuszowa Gala konkursu Tatrzańska Jesień

Gala Stypendialna Powiatu Tatrzańskiego

Fenomen krakowskiej szopki

Dzień Wolontariusza w Nowym Targu

Sztuka wyobraźni - Biały Dunajec pełen talentów

SOSW świętuje 50 lat

Zbójnicek ze Zębu tańczy, śpiewa i gra już 60 lat

Maraton folklorystycznych widowisk w Ludźmierzu

Moda i biżuteria w Witkacym

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
RESTAURACJA REGIONALNA w Zakopanem zatrudni KUCHARZA oraz KELNERA. 604 450 060.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: praca.zakopane@cos.pl
PRACA | dam
Sprzedawca precli Zakręcony precel przyjmie do pracy dziewczynę-kobietę z Zakopanego lub okolic, do sprzedaży precli w lokalu na Krupówkach. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 9.00-21.00 (wskazany samochód w celu dojazdu do pracy). 609097999 agaracik@gmail.com
Tel.: 609097999
PRACA | dam
PRZYJMĘ DO PIZZERII studenta - ucznia. Praca od godz. 13.00 - wolne niedziele. Tel. 734 734 707
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
PRACA | dam
Poszukuję FACHOWCÓW DO BUDOWY DOMÓW SZKIELETOWYCH, DREWNIANYCH, Z BALA. Praca wyjazdowa. 721 947 304.
PRACA | dam
Biuro Rachunkowe w Zakopanem zatrudni KSIĘGOWEGO/-Ą lub STUDENTÓW Uniwersytetu Ekonomicznego (3., 4. lub 5. roku) DO PRAC POMOCNICZYCH KSIEGOWYCH. Praca od maja, ok. 3 tygodni w miesiącu, od poniedziałku do piątku w godz. 8-16. Z reguły pomiędzy 5 a 20-tym każdego miesiąca. Godzinowo 1/2 etatu. Mile widziane doświadczenie. W perspektywie stała praca w miłej atmosferze z możliwością rozwoju osobistego. Email: biuro@betkowskaelzbieta.pl
E-mail: biuro@betkowskaelzbieta.pl
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKA NAD SENIORKĄ 93 lata. W dobrej kondycji fizycznej, chodząca. Ze względu na otępienie wymaga towarzystwa i nadzoru. Oferujemy zamieszkanie okresowo (co 6-8 tygodni) w Zakopanem i w Zielonce pod Warszawą. Warunki pracy i płacy do uzgodnienia. Zgłoszenia na adres mailowy: opieka@intermedix.pl lub telefonicznie: Elżbieta, 692-306-329 (tylko wieczorem po 18:30).
USŁUGI | budowlane
REMONTY ŁAZIENEK, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY. 660 079 941.
PRACA | dam
Górska Grupa Inwestycyjna zatrudni RECEPCJONISTĘ do obsługi apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie oraz atrakcyjne wynagrodzenie. Zainteresowanych prosimy o przesłanie CV na adres rezerwacja@gorskagrupa.pl.
PRACA | dam
Cukiernia Samanta zatrudni na stanowisko sprzedawca barista, praca na terenie Zakopanego, dla zamiejscowych pomoc w zakwaterowaniu i szkolenie. Info pod tel. 694 775 599.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALA NA: LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
PRACA | dam
PRZYJMĘ KUCHARKĘ, SPRZĄTACZKĘ DO PENSJONATU - 502 658 638.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA DOM NA: PIZZERIĘ, RESTAURACJĘ. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
PRACA | dam
Zatrudnię pracowników budowlanych, ekipy, podwykonawców. 601 508736.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK SUCHY. 609 927 174.
SPRZEDAŻ | różne
SŁOMA w balach i luzem. 791 669 932.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
BORDER COLLIE szczenięta. MŁODE KRÓLIKI. 791 669 932.
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
PRACA | dam
Cukiernia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SHIH TZU.730 519 594.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, KUCHNIE, ŁAZIENKI. Tomek - 888 405 627.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam dobrze prosperujący Tartak (województwo opolskie) przy autostradzie A4, działka 1,8 ha. Tel. 600 832 298 E-mail:tartakwygoda@gmail.com.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.