2025-11-09 19:00:41

Zakopane

Szpulki '88, szkoły już nie ma, absolwentki tkają i dzielą się swą twórczością

Wyszły ze szkoły, której już nie ma, rozjechały się po Polsce, tkają, tworzą tkaniny artystyczne, dzielą się tym, co im w duszy gra. Spotykają się przynajmniej raz w roku. Tak już blisko 40 lat.

- Nasza twórczość zaczęła się ponad 37 lat temu - wspomina Maryla Kolompar. - Uczyłyśmy się przez pięć lat w Technikum Tkactwa Artystycznego. Szkole, której korzenie sięgają1883 roku. Nasz pierwszy rok nauki przypadł na stulecie szkoły.

Maryla Kolompar dziś mieszka w Krakowie. Sztuka i tworzenie to wciąż jej pasja. Na co dzień pracuje w ceramicznej pracowni plastycznej. Tak łączy swoje artystyczne projekty z zamiłowaniem do rzemiosła. Z wykształcenia jest technolożką informatyki, grafikiem, specjalistką w aranżacji wnętrz.

W "Szpulkach" chodziła do klasy Marty Gąsienicy-Szostak. - Niestety nie ma jej z nami. Uczyła nas projektowania. Inspirowała, popychała do działań. Jako nastolatki byłyśmy silne i odważne. Bo zrezygnować z życia w domu rodzinnym, przyjechać do miasta, którego się nie zna, to trzeba dużo odwagi. Nasza klasa liczyła 30 dziewczyn, a tylko cztery były tutejsze, góralki, zakopianki. A my z całej Polski: Gdańsk, Szczecin, Warszawa, Przemyśl, Oświęcim. Młode, nieukształtowane osoby z potencjałem. Do dziś działamy, ale potrzebowałyśmy przewodników, mentorów. Takich jak pani Marta, jak Jadwiga Kosińska, pani Nawrocka, Krzysztof Jędrzejowski, Mieczysław Jasiński. Ci nauczyciele to byli nasi przewodnicy, nasi mentorzy - zaznacza Maryla Kolompar.

Podkreśla, że właśnie świetni nauczyciele pracujący w słynnych "Szpulkach" potrafili zaszczepić w uczennicach i nielicznych uczniach prawdziwie twórcze pasje. Pobudzali chęć realizowania siebie, pokazania swoich możliwości. Przekazywali nie tylko wiedzę praktyczną i teoretyczną, ale uczyli jak sobą kierować, by wypłynąć na szersze wody. By tworzyć i się nie bać.

- Witkacy kiedyś powiedział, że trzeba żyć, żyć szczerze i pokazywać sztukę, która ma być szczera. Myślę, że ta sztuka, którą pokazujemy, jest obrazem naszej duszy, tym, czym zajmujemy się nieraz z mozołem każdego dnia - podsumowuje Maryla Kolompar.

Zakopane - drugi dom

Licznie przybyłych do Galerii ARTPARK gości w sobotni wieczór powitała kapela młodzieżowa "Jutrzenki", którą kieruje Krzysztof Trebunia-Tutka. - To syn świętej pamięci Władysława, który uczył rysunku w Technikum Tkactwa Artystycznego. Mówię to również jako były nauczyciel TTA - zaznaczył Krzysztof Jędrzejowski, dyrektor Tatrzańskiego Centrum Kultury w Zakopanem. - Dziś gościmy Grupę Szpulki 88. Jestem zaskoczony, bo nie spodziewałem się, że tyle osób wciąż działa i tka. Widzimy, że szkolenie w Szpulkach prowadzone było w wielu specjalizacjach - od ceramiki, przez tkaninę klasyczną, eksperymentalną, po rękodzieło ludowe na wysokim poziomie.

Absolwentki, które skupione są w grupie "Szpulki 88", to: Monika Brzezicka, Dorota Henk, Urszula Kalba (Bieniek), Ewa Kalfas (Kasprzyk), Maryla Kolompar (Mientkiewicz), Małgorzata Orkisz (Lamparska), Iwona Szczecina (Jasińska), Magdalena Zastawnik (Burkiewicz). Swe prace prezentują w "Jutrzence" na wystawie zatytułowanej "Szpulki 88. Wspólne źródła nowe formy".

- Jak chodziłyśmy do szkoły, to Zakopane było dla nas naprawdę drugim domem. A działających tu pięć szkół: "Kenar", "Hotelarz", "Budowlanka", Szkoła Mistrzostwa Sportowego i "Szpulki", to było pięć szkół średnich, które liczyły się i były znane w Polsce - zaznacza Maryla Kolompar.

Nic dziwnego. Przecież Technikum Tkactwa Artystycznego w Zakopanem kontynuowało wiekowe tradycje Krajowej Szkoły Koronkarstwa, która w 1883 roku została założona przez Helenę Modrzejewską, najwybitniejszą aktorkę w historii teatru w Polsce. Szkoła pod różnymi nazwami działała przez lata. Kształciła koronczarki, hafciarki i tkaczki. Ponieważ cieszyła się dużą renomą jako szkoła artystyczna, chciały się w niej kształcić uczennice z całej Polski. Prace wykonane w szkole zdobiły wnętrza wielu polskich domów, urzędów i instytucji.

Wiecznie żywe

Niestety ostatnie lata działalności upłynęły pod znakiem walki o byt. Technikum Tkactwa Artystycznego przestało istnieć w czerwcu 2001 roku. Do roku 2008 szkoła funkcjonowała jeszcze pod nazwą ZSZ nr 2. Ostatecznie jednak podjęto decyzję o jej rozwiązaniu i szkoła z tak długą tradycją zniknęła z mapy placówek oświatowych. Decyzję uzasadniono względami ekonomicznymi i brakiem zainteresowania ze strony uczniów.

- Był to dla nas smutny czas. Szkoła przetrwała dwie wojny światowe i działała 125 lat. Ku naszemu ubolewaniu nie przetrwała zmian gospodarczych - podkreśla Maryla Kolompar. Przypomina słowa, które na zakończenie działalności powiedział ostatni dyrektor placówki: "Szkoła powstała w czasach, gdy ludzie poczuli, że nie potrafią żyć bez piękna. Umiera w czasach, gdy ludziom piękno jest niepotrzebne".

Okazuje się, że nie do końca miał rację. Umiłowanie i potrzeba piękna są wciąż żywe. Miejmy nadzieję, że tak pozostanie i ta potrzeba piękna będzie się rozwijać. A świadczą o tym dalsze twórcze losy absolwentek. Choćby tych zrzeszonych w grupie "Szpulki 88".

Dorota Henk to artystka, która mieszka i tworzy w Wiedniu. Specjalizuje się w malarstwie abstrakcyjnym oraz tkaninie artystycznej. - W moich pracach łączę techniki malarskie z elementami tkactwa, wzbogacając je o złote detale, które nadają im elegancji i głębi. Moja twórczość charakteryzuje się bogactwem kolorów, faktur i emocji. Od 2014 roku należę do Związku Artystów Plastyków Austrii w sekcji Malarstwa i Grafiki, a od 2017 roku również do sekcji Sztuki Tekstylnej. Brałam udział w licznych wystawach w Austrii, a także w Australii, Grecji i Polsce - przedstawia się Dorota Henk.

Urszula Kalba mieszka w Dębicy. Los chciał, że nie pracowała w wyuczonym zawodzie, ale zamiłowanie do piękna i duch artystyczny nie daje jej spokoju. W wolnych chwilach zajmuje się akwarelą, suchymi pastelami, decoupagem, maluje na jedwabiu, maluje kamienie, filcuje na sucho. - Lubię majsterkowanie i wszelkie "ręczne robótki", robiłam bransoletki z rzemyków i koralików. Sporo czasu poświęcam mojej maszynie do szycia, ostatnio szyję torebki z materiałów z odzysku - dodaje Urszula Kalba.

Ewa Kalfas mieszka w Krakowie. Prosto ze "Szpulek" w 1988 roku trafiła do Pracowni Konserwacji Tkanin Zabytkowych Zamku Królewskiego na Wawelu w Krakowie. Tam pracuje do dziś. Równolegle ukończyła Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Krakowie i zrobiła studia podyplomowe na Politechnice Łódzkiej. - W wolnym czasie tkam kilimy według własnego projektu i maluję na jedwabiu z wykorzystaniem techniki batiku - podsumowuje Ewa Kalfas.

Małgorzata Orkisz ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku na kierunku malarstwo i grafika, dyplom zrobiła w pracowni grafiki warsztatowej profesora Cezarego Paszkowskiego. Tam poznała technikę graficzną intaglio. - Wykorzystuję w swoich pracach metody akwaforty, akwatinty i łączę z technikami własnymi. Metodą intaglio wzbogacam prace kolorami. Prace są inspirowane przyrodą, porami dnia i roku. Moją kolejną fascynacją jest człowiek - zaznacza Małgorzata Orkisz. Studiowała optometrię na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Pomaga ludziom widzieć lepiej życie i otoczenie.

Iwona Szczecina jest pełnoetatową matką i żoną. Mimo to znajduje czas na realizację pasji. Mieszka w Beskidzie Sądeckim, gdzie bardzo mocno kultywowane są tradycje. Prowadzi warsztaty w Miasteczku Galicyjskim - skansenie w Nowym Sączu. Jej pasje to rękodzieło, tkanina i haft.

Magdalena Zastawnik mieszka i pracuje w Nowym Targu. Lubi podróże w nieznane, odkrywanie i zwiedzanie. Swe pasje wylicza jednym tchem: tkanie, malowanie, haft i ostatnio odkryte lepienie w glinie. Inspiracje przywiezione z całego świata przelewa w swoim wiejskim zakątku na artystyczne dzieła. Wkłada w nie całe serce, ogrom pozytywnej energii oraz nietuzinkowe nowatorskie aranżacje.

Monika Brzezicka mówi o sobie wierszem: "Wszelka fauna oraz flora, mą miłością nie od wczoraj. Biżuterię i kamienie - także mocno sobie cenię. Chwytam w ręce wątki różne, splatam życia nitki luźne. Tu coś spruję, tam dołożę. Wytkam, splotę i potworzę...".

A jakie piękno z tego wypływa, zobaczcie sami w "Jutrzence". Wystawa prac absolwentek Technikum Tkactwa Artystycznego potrwa do 25 listopada.

Tekst i fot.: Rafał Gratkowski

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie - pilnie kupie dom w Nowym Targu lub okolicy tel 660797241.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
PRACA | dam
Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
PRACA | dam
Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
Tel.: 798625975
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
PRACA | dam
Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
Tel.: 668 309 058
WWW: slowikarchitektura.pl/
PRACA | dam
Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
Tel.: 723
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.