Siła głosu z Podhala, czyli zakopiańscy eksperci i dwa Dni Architektury Drewnianej

Dziś w krakowskim Pałacu Krzysztofory rozpocznie się dwudniowe dwudniowe spotkanie poświęcone tematyce architektury drewnianej. Choć tegoroczne ogólnopolskie seminarium Dzień Architektury Drewnianej odbywa się w Krakowie, to właśnie Podhale i Zakopane stają się jednym z wiodących tematów. Eksperci, społecznicy i rzemieślnicy z naszego regionu należą do najważniejszych prelegentów wydarzenia, podkreślając, że to tutaj bije serce polskiej tradycji budownictwa drewnianego.

Zakopiańskie korzenie ogólnopolskiej inicjatywy

Mało które wydarzenie związane z ochroną drewnianego dziedzictwa ma tak wyraziste i silne podhalańskie korzenie jak Dni Architektury Drewnianej. To właśnie w Zakopanem zrodziła się idea spotkań. A terenowa pracownia Centrum Architektury Drewnianej stała się miejscem, gdzie dyskutuje się o przyszłości drewnianych zabytków, łącząc tradycję z nowoczesnymi metodami ochrony.

Nic więc dziwnego, że podczas seminarium w Pałacu Krzysztofory jednym z pierwszych głosów będzie wystąpienie Natalii Skiepko, kierownik zakopiańskiego Centrum. Jej podsumowanie działań DAD w naszym regionie ma nie tylko wymiar organizacyjny. To symboliczny akcent, przypominający, skąd DAD naprawdę wyrasta. W kolejnych dniach poznamy podhalańskie spojrzenie na ochronę dziedzictwa.

Polichromie z Harendy, czyli głos konserwatora z terenu

W pierwszym panelu seminarium wystąpi Ewa Tymcik, która opowie o konserwacji polichromii w drewnianym kościele pod wezwaniem. św. Jana Apostoła na Harendzie. To przykład prac wymagających wyjątkowej precyzji, znajomości lokalnej historii i pokory wobec żywego, "pracującego" materiału. Tymcik podkreśla, że ochrona drewnianych zabytków w górach to nie tylko technika, ale i zrozumienie ich duchowości.

Jak żyć w zabytku,  mówią mieszkańcy Zakopanego

Wyjątkowo mocno wybrzmi także głos tych, którzy na co dzień mieszkają w drewnianych willach. Urszula Bukowska z zakopiańskiej Willi "Cicha" opowie o codzienności życia w zabytku. Nie są to tylko radości, ale też obowiązki i odpowiedzialność, którą biorą na siebie kolejne pokolenia.

Obecna będzie również Agata Nowakowska-Wolak, prezes Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział Podhalański im. Stanisława Witkiewicza. Jej wystąpienie o odbudowie Domu Doktora, dramatycznie doświadczonego przez żywioł ognia, pokaże, jak kruche potrafi być drewniane dziedzictwo. A także jak silnie potrafi zjednoczyć ludzi wokół ratowania wspólnego dobra.

Podhalańskie inspiracje

Dla uczestników spoza regionu głosy z Podhala będą ważnym sygnałem: tu, u stóp Tatr, tradycja nie jest skansenem, ale codziennym wyborem, troską i pasją. To również region, który jako pierwszy potrafił połączyć społeczną energię, wiedzę specjalistów oraz ogromny szacunek do drewnianej architektury.

Seminarium w Krakowie będzie więc nie tylko spotkaniem ekspertów z całego kraju, lecz także potwierdzeniem, że bez Zakopanego i Podhala nie da się dziś opowiadać historii ani przyszłości drewnianego dziedzictwa w Polsce.

Zaplanowano także wystąpienia przedstawicieli fundacji i stowarzyszeń działających na rzecz ochrony różnorodnych typów obiektów: od świdermajerów, przez domy przysłupowe, po drewniane cerkwie wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Tradycyjne rzemiosło i praktyka konserwatorska

Sesja poświęcona praktyce ciesielskiej obejmie pokazy tradycyjnych metod obróbki drewna oraz prezentacje dotyczące konserwacji stolarki, tynków naturalnych, a także zabezpieczania i malowania powierzchni drewnianych. 

Program zakłada dwa panele tematyczne. Pierwszy to "Fundacje, stowarzyszenia, sąsiedzi - społeczne zaangażowanie w zachowanie dziedzictwa drewnianego" poświęcony inicjatywom obywatelskim. Drugi to "Prywatne ręce, wspólna sprawa - kto tak naprawdę chroni naszą drewnianą spuściznę?". Skupiający się na indywidualnych strategiach właścicieli zabytkowych nieruchomości. Seminarium adresowane jest do specjalistów zajmujących się ochroną zabytków, praktyków konserwacji, przedstawicieli instytucji kultury oraz osób zainteresowanych tradycyjnym rzemiosłem i metodologią ochrony architektury drewnianej.

Seminarium rozpocznie się dziś o godz. 9.15 w Muzeum Krakowa, Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35, Sala Miedziana. Szczegółowy program wydarzenia: https://nid.pl/2025/11/12/seminarium-dni-architektury-drewnianej/

rav