2018-02-15 17:58:21

BLOG Maciej Krupa

Blog

SZLAKIEM ZNAKOMITYCH ZAKOPIAŃCZYKÓW

Reklama

Pod koniec ubiegłego roku nakładem Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem ukazał się nowy przewodnik. „Szlak znakomitych zakopiańczyków” autorstwa Zbigniewa Moździerza i wyżej podpisanego. To propozycja dla osób zainteresowanych dziejami naszego miasta. Historię miejsca można opisywać na rozmaite sposoby: chronologicznie, topograficznie, biograficznie. Wybraliśmy ten ostatni trop, aby opowiedzieć dawniejsze dzieje wioski pod Giewontem przez pryzmat zamieszkujących tu osób. Tych, które odegrały w historii Zakopanego, a czasem Polski, ważną, godną uwiecznienia rolę. Tak powstała ta książeczka.

Książeczka, bo format jest poręczny, kieszonkowy (A-6), a publikacja niezbyt obszerna – liczy 148 stron. Żeby zmieścić na takiej przestrzeni rozsądną liczbę biogramów i zdjęć trzeba było dokonać wyboru. Postanowiliśmy ograniczyć się do osób mieszkających w Zakopanem, które urodziły się w XIX stuleciu. Ważnym kryterium było zamieszkiwanie w Zakopanem przez dłuższy okres czasu. Wielu z naszych bohaterów nie urodziło się tutaj, ale kiedyś tu przyjechali i postanowili zostać, osiąść, zapuścić tu swoje korzenie.

Jedni ze względów estetyczno-sentymentalnych, inni z konieczności. Jedni, jak dr Tytus Chałubiński, przyjeżdżali do Zakopanego od lat zanim zdecydowali się tu zamieszkać. Inni, jak August Zamoyski czy Mariusz Zaruski, spędzili tu zaledwie kilka, zazwyczaj bardzo intensywnych lat. Jeszcze inni, jak Wojciech Brzega, urodzili się w Zakopanem i spędzili tu większość swojego życia.

Znaczną grupę stanowili chorzy, którzy szukali w górach zdrowia. Zakopane wcześnie stało się ważnym ośrodkiem leczenia gruźlicy, a wielu jego rezydentów, zamieszkało tu z powodu tej śmiertelnej dawniej choroby, by wymienić z tego grona tylko Stanisława Witkiewicza, Władysława Matlakowskiego, Karola Szymanowskiego czy Maksymiliana Marię Kolbego.

Kryterium wyboru była więc data urodzenia, ale z racji długowieczności niektórych z naszych bohaterów, w opisach sięgamy często głęboko w wiek XX. Książka jest podzielona na rozdziały obejmujące rozmaite grupy zawodowe: lekarzy, nauczycieli, architektów. Osobne rozdziały poświęcono artystom i ludziom pióra oraz społecznikom, przedsiębiorcom, księżom i ludziom związanym z turystyką i sportem.

Pierwsza część opisuje, używając określenia Ferdynanda Hoesicka, „legendowe postaci zakopiańskie”. Wśród nich Sabałę, księdza Stolarczyka, Chałubińskiego i Zamoyskiego. We wstępie Zbigniew Moździerz omawia syntetycznie powstanie i rozwój Zakopanego do połowy XX wieku.

Każdy biogram opatrzony jest wykazem miejsc związanych z daną osobą, syntetyczną bibliografią oraz, poza kilkoma wyjątkami, fotograficznym portretem opisywanej osoby. Nie ma w tym przewodniku klasycznie przedstawionych tras zwiedzania. Można go wykorzystywać na rozmaite sposoby: wędrując szlakiem jednego z bohaterów, wybierając jedną z zakopiańskich rodzin lub podążając szlakiem lekarzy, czy artystów malarzy. Sposobów może być tyle, ilu czytelników.

Mam nadzieję, że nasza książka dopełnia dotychczasową literaturę przedmiotu. W 2014 roku Muzeum Tatrzańskie wydało przewodnik autorstwa Zbigniewa Moździerza Szlak stylu zakopiańskiego. Rok wcześniej Zbigniew Moździerz i Jerzy Roszkowski opublikowali Szlak Zamoyskiego. Jest też znakomity, od dawna nie wznawiany, Zakopane. Przewodnik historyczny Macieja Pinkwarta i Lidii Długołęckiej-Pinkwart. Przewodnikowo jest chyba Zakopane najlepiej i najdokładniej opisanym miastem w Polsce. Co nie znaczy, że nie istnieją wciąż przestrzenie słabo obecne w przewodnikowym piśmiennictwie i że nie ma już nic do roboty. Na razie nie wiadomo czy Muzeum Tatrzańskie zdecyduje się na kolejną część Szlaku znakomitych zakopiańczyków, poświęconą osobom urodzonym w XX wieku. Zresztą prawdopodobnie nie zmieściliby się wszyscy w jednym tomie…

W tym opisywanym zamieszczono 122 biogramy i 133 zdjęcia. Książkę uzupełnia wybrana bibliografia, skorowidz opisanych osób i plan Zakopanego z zaznaczonymi obiektami na trasie z Nawsia do Kuźnic. Publikacja została wydana również w angielskiej wersji językowej. Projekt dofinansowano z funduszy miasta Zakopanego za pośrednictwem Zakopiańskiego Centrum Kultury. Przewodnik można kupić w oddziałach Muzeum Tatrzańskiego i w internecie na stronie: muzeumtatrzanskie.pl

Na okładce zdjęcie autorstwa Stanisława Witkiewicza, dobrze znane i świetnie ilustrujące złożony charakter Zakopanego. Idą obok siebie Sabała, góral symbolizujący miejscową tradycję i kulturę oraz młody Staś Witkiewicz, urodzony w Warszawie, w przyszłości jeden z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku, mieszkaniec Zakopanego, radykalnie kwestionujący podhalańską tradycję i wartości. Takie właśnie – złożone, niejednoznaczne, inspirujące i niezwykłe jest Zakopane, które próbowaliśmy przedstawić.

Maciej Krupa, Zbigniew Moździerz, Szlak znakomitych zakopiańczyków. Przewodnik. Muzeum Tatrzańskie, Zakopane 2017, s. 148, cena 10,- zł.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Krzysiek 2018-02-16 13:09:07

pani Krupa, książka jest od ponad pół roku na rynku wiec nie potrzeba robić jej takiej reklamy, zwłaszcza, ze nie jest twórcza. To, ze robi sobie Pan autopromocje to inna bajka, ale Pan z tego słynie :)

Maciej Krupa 2018-02-16 11:06:50

@Tomasz Pomurnik
Tak jest oczywiście biogram Stanisława Barabasza - strona 39. Tak - cena 10,- zł, taką cenę ustalił wydawca czyli Muzeum Tatrzańskie.
@Monika
Szanowna Pani, nasza książka nie jest zlepkiem innych książek, tylko tekstem oryginalnym. Oczywiście korzystamy z literatury, którą uczciwie wymieniamy w bibliografii. Oczywiście cytujemy w biogramach fragmenty innych tekstów, ale cytaty są zawsze wyróżnione wcięciem i kursywą i opatrzone odnośnikiem. Nie sposób napisać książki historycznej bez oparcia o rozmaitego typu źródła. Ale sugestia, że jest ona zlepkiem cudzych tekstów jest nieprawdziwa. To nasz własny tekst.

monika 2018-02-16 06:48:22

Szkoda, ze publikacja jest zlepkiem innych ksiażek a nie tekstem własnym

Reklama

Galerie

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Święto ulicy Zamoyskiego w Zakopanem

Fioletowo na Hali Gąsienicowej

Morskie Oko w deszczu, mgle i chmurach

Orkiestra Akademii Beethovenowskiej w Belvedere

Kultura na Bani. Koncert 2 plus 1

Nigdy o Tobie nie zapomnę

Łemkowska Watra z Orawskimi Roztokami

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni KONSERWATORA, koniecznie zmotoryzowanego. Praca na 1/2 etatu 666378357.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie apartamentami i domkami na wynajem. http://zarzadzanieapartamentami.info
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
POLSKIE KOLEJE LINOWE S.A. poszukują osoby na stanowisko: SPECJALISTA DS. ZAKUPÓW. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Udział w opracowaniu i wdrożeniu strategii zakupowej dla wybranych kategorii (direct i indirect), - Efektywne zarządzanie kategoriami zakupowymi, - Budowanie i utrzymywanie długofalowej relacji biznesowych z dostawcami, - Koordynacja procesów przetargowych i zakupowych, - Negocjowanie cen i warunków handlowych, - Rozwój oraz prowadzenie bazy dostawców, - Tworzenie zapytań ofertowych i analiza ofert dostawców (również zagranicznych), - Obsługa zamówień w systemie ERP oraz monitorowanie terminów dostaw, - Współpraca z innymi działami Grupy PKL, - Udział w targach i wydarzeniach branżowych. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę budowlaną Nowy Targ i okolice. 608 729 122.
BIZNES
Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
PRACA | dam
Zakład Opieki Zdrowotnej w Kościelisku zatrudni LEKARZY: POZ, LEKARZA PEDIATRĘ I STOMATOLOGA. Oferujemy pełen etat lub według zadeklarowanej dostępności. Tel: +48 530 756 950 E-mail: spzozkoscielisko@gmail.com
PRACA | dam
INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Poszukuję KIEROWCY raz w tygodniu. Wyjazd na rehabilitację matki z dzieckiem. Trasa Nowy Targ - Andrychów. 503 852 848.
PRACA | dam
Zatrudnie tynkarza z doświadczeniem lub pomocnika do przyuczenia. praca na terenie Podhala. wiecej informacji na nr tel. 535 290 865
Tel.: 535
SPRZEDAŻ | różne
LIKWIDACJA SKLEPU "WOD-NA I ŁAZIENKI". WYPRZEDAŻ ASORTYMENTU W ATRAKCYJNYCH CENACH. W tym: baterie, umywalki, itp. Zapraszamy: ul. Chramcówki 33, Zakopane.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
PRACA | dam
PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
PRACA | dam
NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
PRACA | dam
Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
Tel.: +436606388124
E-mail: office@mpabau.at
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.