Reklama

2018-02-15 17:58:21

Blog

SZLAKIEM ZNAKOMITYCH ZAKOPIAŃCZYKÓW

Reklama

Pod koniec ubiegłego roku nakładem Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem ukazał się nowy przewodnik. „Szlak znakomitych zakopiańczyków” autorstwa Zbigniewa Moździerza i wyżej podpisanego. To propozycja dla osób zainteresowanych dziejami naszego miasta. Historię miejsca można opisywać na rozmaite sposoby: chronologicznie, topograficznie, biograficznie. Wybraliśmy ten ostatni trop, aby opowiedzieć dawniejsze dzieje wioski pod Giewontem przez pryzmat zamieszkujących tu osób. Tych, które odegrały w historii Zakopanego, a czasem Polski, ważną, godną uwiecznienia rolę. Tak powstała ta książeczka.

     Książeczka, bo format jest poręczny, kieszonkowy (A-6), a publikacja niezbyt obszerna – liczy 148 stron. Żeby zmieścić na takiej przestrzeni rozsądną liczbę biogramów i zdjęć trzeba było dokonać wyboru. Postanowiliśmy ograniczyć się do osób mieszkających w Zakopanem, które urodziły się w XIX stuleciu. Ważnym kryterium było zamieszkiwanie w Zakopanem przez dłuższy okres czasu. Wielu z naszych bohaterów nie urodziło się tutaj, ale kiedyś tu przyjechali i postanowili zostać, osiąść, zapuścić tu swoje korzenie.
     Jedni ze względów estetyczno-sentymentalnych, inni z konieczności. Jedni, jak dr Tytus Chałubiński, przyjeżdżali do Zakopanego od lat zanim zdecydowali się tu zamieszkać. Inni, jak August Zamoyski czy Mariusz Zaruski, spędzili tu zaledwie kilka, zazwyczaj bardzo intensywnych lat. Jeszcze inni, jak Wojciech Brzega, urodzili się w Zakopanem i spędzili tu większość swojego życia.
     Znaczną grupę stanowili chorzy, którzy szukali w górach zdrowia. Zakopane wcześnie stało się ważnym ośrodkiem leczenia gruźlicy, a wielu jego rezydentów, zamieszkało tu z powodu tej śmiertelnej dawniej choroby, by wymienić z tego grona tylko Stanisława Witkiewicza, Władysława Matlakowskiego, Karola Szymanowskiego czy Maksymiliana Marię Kolbego. 
     Kryterium wyboru była więc data urodzenia, ale z racji długowieczności niektórych z naszych bohaterów, w opisach sięgamy często głęboko w wiek XX. Książka jest podzielona na rozdziały obejmujące rozmaite grupy zawodowe: lekarzy, nauczycieli, architektów. Osobne rozdziały poświęcono artystom i ludziom pióra oraz społecznikom, przedsiębiorcom, księżom i ludziom związanym z turystyką i sportem. 
     Pierwsza część opisuje, używając określenia Ferdynanda Hoesicka, „legendowe postaci zakopiańskie”. Wśród nich Sabałę, księdza Stolarczyka, Chałubińskiego i Zamoyskiego. We wstępie Zbigniew Moździerz omawia syntetycznie powstanie i rozwój Zakopanego do połowy XX wieku.
     Każdy biogram opatrzony jest wykazem miejsc związanych z daną osobą, syntetyczną bibliografią oraz, poza kilkoma wyjątkami, fotograficznym portretem opisywanej osoby. Nie ma w tym przewodniku klasycznie przedstawionych tras zwiedzania. Można go wykorzystywać na rozmaite sposoby: wędrując szlakiem jednego z bohaterów, wybierając jedną z zakopiańskich rodzin lub podążając szlakiem lekarzy, czy artystów malarzy. Sposobów może być tyle, ilu czytelników. 
     Mam nadzieję, że nasza książka dopełnia dotychczasową literaturę przedmiotu. W 2014 roku Muzeum Tatrzańskie wydało przewodnik autorstwa Zbigniewa Moździerza Szlak stylu zakopiańskiego. Rok wcześniej Zbigniew Moździerz i Jerzy Roszkowski opublikowali Szlak Zamoyskiego. Jest też znakomity, od dawna nie wznawiany, Zakopane. Przewodnik historyczny Macieja Pinkwarta i Lidii Długołęckiej-Pinkwart. Przewodnikowo jest chyba Zakopane najlepiej i najdokładniej opisanym miastem w Polsce. Co nie znaczy, że nie istnieją wciąż przestrzenie słabo obecne w przewodnikowym piśmiennictwie i że nie ma już nic do roboty. Na razie nie wiadomo czy Muzeum Tatrzańskie zdecyduje się na kolejną część Szlaku znakomitych zakopiańczyków, poświęconą osobom urodzonym w XX wieku. Zresztą prawdopodobnie nie zmieściliby się wszyscy w jednym tomie…
     W tym opisywanym zamieszczono 122 biogramy i 133 zdjęcia. Książkę uzupełnia wybrana bibliografia, skorowidz opisanych osób i plan Zakopanego z zaznaczonymi obiektami na trasie z Nawsia do Kuźnic. Publikacja została wydana również w angielskiej wersji językowej. Projekt dofinansowano z funduszy miasta Zakopanego za pośrednictwem Zakopiańskiego Centrum Kultury. Przewodnik można kupić w oddziałach Muzeum Tatrzańskiego i w internecie na stronie: muzeumtatrzanskie.pl
     Na okładce zdjęcie autorstwa Stanisława Witkiewicza, dobrze znane i świetnie ilustrujące złożony charakter Zakopanego. Idą obok siebie Sabała, góral symbolizujący miejscową tradycję i kulturę oraz młody Staś Witkiewicz, urodzony w Warszawie, w przyszłości jeden z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku, mieszkaniec Zakopanego, radykalnie kwestionujący podhalańską tradycję i wartości. Takie właśnie – złożone, niejednoznaczne, inspirujące i niezwykłe jest Zakopane, które próbowaliśmy przedstawić. 

Maciej Krupa, Zbigniew Moździerz, Szlak znakomitych zakopiańczyków. Przewodnik. Muzeum Tatrzańskie, Zakopane 2017, s. 148, cena 10,- zł. 

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Krzysiek 2018-02-16 13:09:07
pani Krupa, książka jest od ponad pół roku na rynku wiec nie potrzeba robić jej takiej reklamy, zwłaszcza, ze nie jest twórcza. To, ze robi sobie Pan autopromocje to inna bajka, ale Pan z tego słynie :)
Maciej Krupa 2018-02-16 11:06:50
@Tomasz Pomurnik
Tak jest oczywiście biogram Stanisława Barabasza - strona 39. Tak - cena 10,- zł, taką cenę ustalił wydawca czyli Muzeum Tatrzańskie.
@Monika
Szanowna Pani, nasza książka nie jest zlepkiem innych książek, tylko tekstem oryginalnym. Oczywiście korzystamy z literatury, którą uczciwie wymieniamy w bibliografii. Oczywiście cytujemy w biogramach fragmenty innych tekstów, ale cytaty są zawsze wyróżnione wcięciem i kursywą i opatrzone odnośnikiem. Nie sposób napisać książki historycznej bez oparcia o rozmaitego typu źródła. Ale sugestia, że jest ona zlepkiem cudzych tekstów jest nieprawdziwa. To nasz własny tekst.
monika 2018-02-16 06:48:22
Szkoda, ze publikacja jest zlepkiem innych ksiażek a nie tekstem własnym

Reklama
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
  • PRACA | dam
    Hotel **** w Zakopanem zatrudni PRACOWNIKA TECHNICZNEGO /zmiany dzienne i nocne/. Tel. (w godz: 8:00-15:00) + 48 665 678 182.
  • USŁUGI | budowlane
    WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • PRACA | dam
    Cukiernia Samanta zatrudni Sprzedawcę, Barsitę, Pracownika zaplecza. Oferujemy elastyczny czas pracy, wynagrodzenie od 4800 zł brutto oraz szkolenia. Miejsca pracy: Krupówki 4a, Kasprusie 34 tel. 666 387 888 (9-18).
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • SPRZEDAŻ | różne
    STOJAK DLA KOTA wysoki 1,70CM, stan bardzo dobry, czarno-kremowy, mało używany. Cena 100zł. 605 564 271
  • PRACA | dam
    Hotel **** w Zakopanem zatrudni KUCHARZA a la Carte tel. + 48 792 276 261
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MAŁY APARTAMENT (KAWALERKA) 26 m2, w centrum Nowego Targu, w pełni wyposażonym. Więcej informacji 601 45 63 77. Polecam oglądać.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • PRACA | dam
    PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
  • PRACA | dam
    Hotel Redyk w Zębie zatrudni Konserwatora (1 lub 2 dni w tygodniu). Tel. 604 224 334, praca@redyk.pl
  • PRACA | dam
    Hotel Redyk w Zębie zatrudni Recepcjonistkę. Tel. 604 224 334, CV na praca@redyk.pl
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Sprzedam klacz rasy śląskiej 1.5 roku. 782049935
    Tel.: 782049935
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię MAGAZYNIERA DO HURTOWNI SPOŻYWCZEJ na terenie Zakopanego - oferty: gobo10@wp.pl, 602 74 31 38.
  • PRACA | dam
    KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38
  • ANTYKI
    Do sprzedania PIĘKNY ANTYK - KREDENS ORZECHOWY W OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO. Rozmiar 200 × 160 x 67. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam piękny STóŁ KONFERENCYJNO-BILARDOWY (10 osób) z krzesłami. Wymiary stołu: 280 x 150 x 82. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
  • USŁUGI | budowlane
    TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-10-02 21:00 Gmina SPytkowice wyróżniona 2025-10-02 20:00 Akcja charytatywna Przyjaźń Łączy - Wspólnie dla Zwierząt 2025-10-02 19:30 Jesienne Biegi Przełajowe "Pod Trzema Koronami" 2025-10-02 19:00 Utrudnienia drogowe w Tunelu na zakopiance 2025-10-02 18:30 O małym Ignasiu, ale wielkim Polaku. Mamy dla Was książki 2025-10-02 18:00 Pacjenci zostawiają auta gdzie popadnie, wierni nie mogą wyjechać spod kościoła 2 2025-10-02 17:30 Przez żołądek do... Szczawnicy 2 2025-10-02 17:00 MIeszkańcy Zębu domagają się od władz gminy budowy przejścia dla pieszych 2 2025-10-02 16:32 Badania okulistyczne - dlaczego należy pojawiać się regularnie u okulisty? 2025-10-02 16:00 Spotkanie na styku kultur 2025-10-02 15:22 Praca i pasja: jak łączyć zainteresowania z życiem zawodowym? 2025-10-02 15:06 Chemia basenowa do basenów stelażowych - co wybrać i jak stosować bezpiecznie 2025-10-02 15:00 Zlikwidować dwie małe tężnie na rabczańskich bulwarach? 4 2025-10-02 14:37 Zaproszenie na wernisaż wystawy Węglem i kredką rysowane 2025-10-02 14:30 Pierwsze Święto Karpat w Ludźmierzu 2025-10-02 14:30 W sobotę Przegląd Artystyczny Kół Gospodyń Wiejskich 2025-10-02 14:00 POLKI FOLKI w Nosalowym Dworze w złotym wydaniu 2025-10-02 13:00 Stypendia i nagrody sportowe dla uczniów i młodych zawodników 2025-10-02 12:01 Doczepianie włosów - jaką metodę wybrać? 2025-10-02 12:00 Konkurs historyczny o rodzinie Zamoyskich w stulecie Fundacji Zakłady Kórnickie 2025-10-02 11:18 Audiobooki na wieczór - dlaczego warto słuchać książek przed snem? 2025-10-02 11:00 Nauczycielski awans dla dziewiątki nauczycieli 2025-10-02 09:42 Pożar w Białym Dunajcu 2025-10-02 09:30 Kolumna informacyjna Urzędu Miasta Zakopane 2025-10-02 09:00 Okradli autokar 1 2025-10-02 08:30 W Zakopanem działa już ogrzewalnia 1 2025-10-02 08:30 Bogusław Linda w najnowszym filmie Władysława Pasikowskiego. Mamy dla Was bilety 2 2025-10-02 08:00 Grupa do Spraw Cudzoziemców Placówki SG w Zakopanem przeniesiona do Nowego Targu 2 2025-10-01 21:00 Złote Krokusy rozdane 2025-10-01 20:00 Budowa boiska w Zarytem ciągnie się już cztery lata 3 2025-10-01 19:30 "Punkt Styku". Wernisaż w Galerii Antoniego Rząsy 2025-10-01 19:00 Mamy premierowy teledysk od FiśBandy do piosenki "Duszo ma" (WIDEO) 1 2025-10-01 18:30 Macierzyństwo w obrazach na szkle i w rzeźbie 2025-10-01 18:02 Wybił szybę w autobusie, bo kierowca zwrócił mu uwagę 5 2025-10-01 17:32 Samochód zatrzymał się dopiero na ogrodzeniu 2 2025-10-01 17:29 Krzysztof "Puma" Piasecki zagra w Karczmie pod Gontem 2025-10-01 17:01 Festiwal Inspirowane Górami już niebawem, są nowości i wiele atrakcji 2025-10-01 16:30 Spór o Portugalską Chatę zaostrza się 6 2025-10-01 16:00 Odbierak odpowie za oszustwo "na legendę" 2025-10-01 14:47 Wypadek na "patelniach" na zakopiance. Są utrudnienia w ruchu 2025-10-01 14:30 Koncert urodzinowy u Karola z Atmy 2025-10-01 14:00 Sukces nowotarżan na Triennale Sztuki Naiwnej i Art Brut Pogranicza Polsko-Słowackiego 2025-10-01 13:30 Trwa nabór wniosków na przydomowe kompostowniki 1 2025-10-01 13:09 Pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach (WIDEO) 2025-10-01 12:00 Pobieranie opłaty miejscowej to nie przywiej, ale obowiązek jaki ma Zakopane (WIDEO) 10 2025-10-01 11:00 Nowe nazwy ulic w Dzianiszu, nie trzeba wymieniać dowodów osobistych 3 2025-10-01 10:00 Przybyło śniegu w Tatrach 2025-10-01 10:00 Tu nauka jest magiczna - Małopolska Noc Naukowców 2025 już za nami 2025-10-01 09:00 Sterylizacja wolno żyjących, dzikich kotów i nie tylko 2025-10-01 08:00 Przeziyracka w Czarnym Dunajcu
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-10-02 21:02 1. Inicjatorzy jako mieszkańcy wnioskują o cokolwiek progi,pasy, znaki,ograniczenia. Zobaczymy co z tego wyjdzie. Jaka będzie pomoc gminy i innych urzędów. 2025-10-02 20:55 2. Nie da się tego gielikoptera zajumać? I taki ładny, taki francuski i taki amełykański. Jak 20minutowy prezydencik nie z Woly tylko Kabat. 2025-10-02 20:49 3. Autobus z kabiną to wystarczyło napisać Osinobus i wszystko wiadomo 2025-10-02 20:05 4. redyk w scownicak promuje nosel ,wypier.... z radia ZET za epatowanie wad i przywar Polalow , super dzienikarza wybral burmistrz 2025-10-02 19:50 5. Poseł broniący nas roboli przed wyzyskawaczami z PiSu niejaki Kszaczasty ,pseudonim rewolucyjny, przytulił bańkę z HeLIKOPTERA. A jego sojusznik partyjny poseł Oncki, pseudonim rewolucyjny, podobno najbiedniejszy z biednych bo wszystko poświęcił ludowi pracującemu stolycy, także przytulił bańkę. Z mojego HELIKOPTERA. W ferworze walki PiSoskie pomylili sygnał swój-obcy. 2025-10-02 18:58 6. Chciałbym tylko przypomnieć, P.T szanownym wiernym, że ich ukochany Jezus chodził wszędzie piechotą. Raz tylko pojechał na osiołku i to go zgubiło. Może więc wierni wezmą przykład ze swojego Pana. 2025-10-02 18:36 7. Do kosciola sie chodzi . Ksiadz chce przejac parking, a potem zarabiac na nim. Pazernosc nie zna granic. 2025-10-02 18:26 8. To będzie restrukturyzacja przez likwidację. 2025-10-02 18:22 9. ... aaale to boisko będzie na skos po długości czy pod górkę do przerwy a z górki po przerwie? A trybuny? Najpierw trzeba zadbać o bezpieczeństwo na zaryckiej autostradzie. Stanowczo za dużo wypadków. W takim tempie nie będzie komu z tego przybytku korzystać. 2025-10-02 18:07 10. Szczawnica stolica korków od lat ,to napewno
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama