2019-06-12 13:45:27

Nowy Targ

Konfederaci i Volksdeutsche czyli rzecz o hańby zmywaniu

Reklama

"Póki pamięć o Nich żyje czyli rzecz o Konfederacji Tatrzańskiej" - to tytuł filmu Stanisława Apostoła, którego premiera odbyła się we wtorkowy wieczór w nowotarskim MOK-u.

Obraz to próba przypomnienia o odpowiedzi górali na hańbę Goralenvolku. Jednak nie jest to typowo historyczny film. Apostoł próbuje przedstawić nie tylko dawne fakty, ale i ich współczesny odbiór. Stąd akcja kręci się wokół wydarzeń w szkole im. Konfederacji Tatrzańskiej, posiadów nowotarskiego Związku Podhalan jak i pomysłu stworzenia sztuki teatralnej przez Stanisława Apostoła. 

Widzimy jak jest do tego namawiany, potem bierze się za reżyserię, a wreszcie gra też jedną z głównych ról. W filmie można obejrzeć obszerne fragmenty sztuki, w których wykpiwany jest zdrajca, "goralenführer" Wacław Krzeptowski, prezes Goralenvolku.

Przypomnijmy, że Konfederacja Tatrzańska została założona w maju 1941 r. przez poetę Augustyna Suskiego. Należało do niej blisko 400 członków - działała głównie na terenie Nowego Targu i Waksmundu. Powołano nawet jednostkę bojową o nazwie Dywizja Górska kierowaną przez majora Edwarda Gött-Getyńskiego. Tak naprawdę stan osobowy "dywizji" nie przekraczał kilkudziesięciu partyzantów, którzy działali w okolicach Turbacza. Konfederacja Tatrzańska wydawała też gazetkę Na Placówce o nakładzie około 100 egzemplarzy oraz prowadziła akcje sabotażowe. 

Z powodu błędów organizacyjnych i przy udziale konfidentów Konfederacja została rozpracowana przez gestapo. W styczniu i lutym 1942 r. nastąpiła fala aresztowań. Augustyn Suski zginął w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau, major Edward Gött-Getyński został tam rozstrzelany. Wcześniej aresztowani członkowie organizacji byli przesłuchiwani i torturowani w siedzibie gestapo w Zakopanem w Hotelu Palace.

Obóz w Auschwitz przeżyła Jadwiga Apostoł, poetka i sekretarz Konfederacji, która po wojnie upamiętniała działalność organizacji stawiającej sobie za cel zmycie hańby Goralenvolku.

Tymczasem historycy szacują, że przynależność do Goralenvolku zadeklarowało ok. 18% ludności Podhala przyjmując góralskie karty rozpoznawcze z literą „G”. Niemcy wydali ich ponad 27 000, co stanowi jeden z największych odsetków volksdeutschów na terenach Generalnego Gubernatorstwa.
 
Krzeptowski próbował założyć także Goralische Waffen SS Legion. Zgłosiło się do niego około 300 osób, z których 200 było zdolnych do służby wojskowej. Większość zdezerterowała, część wywieziono na roboty przymusowe w głąb Niemiec – do SS ostatecznie trafiło kilkoro spośród ochotników.

Sam Krzeptowski w styczniu 1945 został powieszony na drzewie przez partyzantów AK.
fig

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
Premierę filmu poprzedziło przedstawienie przygotowane przez uczniów SP nr 5 noszącej imię Konfederacji Tatrzańskiej. / Fot. Józef Figura
2
/ Fot. Józef Figura
3
/ Fot. Józef Figura
4
Widzowie wysłuchali także list od ostatniej żyjącej uczestniczki Konfederacji Tatrzańskiej - Haliny Daukszy. / Fot. Józef Figura
5
Jedno z ostatnich ujęć filmu to historyczne nagranie Jadwigi Apostoł - Staniszewskiej recytującej swój wiersz poświęcony Konfederacji Tatrzańskiej. / Fot. Józef Figura
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
the bill 2019-06-12 20:45:07
Morawa, z twojej rodziny ile, 100%
Bioły 2019-06-12 16:52:44
No c?ż widać idą kolejne wybory w których wystartują górale i się zaczyna temat stary i wyborczy jak to określił jedna "mondro baba ślónsko" "taki mamy klimat"
Tadeusz Morawa 2019-06-12 15:06:57
Dywizja Górska była ,ale w zamyśle mjr Gett-Getyńskiego- kpt Wraubek
Tadeusz Morawa 2019-06-12 15:02:15
Partyzantka koło Turbacza to rok i trochę ale już po rozbiciu Konfederacji,czyli lato 1943 r. W samym Nowym Targu prawie 30 %.członków Goralenvolku, a w Szczawnicy 95%

Reklama
2025-07-09 11:25 Strażacy w Białym Dunajcu bronią kolejne posesje przed zalaniem (WIDEO) 2025-07-09 11:19 To nie jest dobry czas na górską turystykę 2025-07-09 10:02 Przekroczone stany ostrzegawcze na Dunajcu, Białce i Białym Dunajcu (WIDEO) 2025-07-09 09:48 Zalana droga, żywioł niesie żwir i kamienie utrudniające poruszanie się po jezdni 2 2025-07-09 09:23 Przekroczony stan ostrzegawczy na Białym Dunajcu, wiatrołomy, brak prądu i podtopienia 3 2025-07-09 09:00 Zgubiono paszport i kartę rezydenta, uczciwy znalazca proszony o pomoc 2025-07-09 08:00 Utrudnienia na Drodze pod Reglami, szlak wymaga pilnej naprawy po ulewie 3 2025-07-08 21:30 Trialowe zmagania w Nowym Targu 2025-07-08 21:00 Kładka z wyboru 3 2025-07-08 20:30 Niezłomne. Historie kobiet z powiatu nowotarskiego w czasach okupacji 2025-07-08 20:00 Pomysł na przychodnię 2025-07-08 19:30 Dzwoni oszust. Mieszkanka Kościeliska nagrała rozmowę (WIDEO) 6 2025-07-08 19:00 Połamane drzewa, trzy ewakuowane obozy harcerskie 1 2025-07-08 18:30 Bezpieczna Gmina Czorsztyn - pokazy ratwonictwa 2025-07-08 18:00 Zerwane dachy, połamane drzewa 2025-07-08 17:30 The Beatles Tribiut. Muzyka na scenie obok Hotelu Bania 2025-07-08 17:00 Policja ostrzega, znowu rozdzwoniły się telefony od oszustów 1 2025-07-08 16:11 Poważny wypadek na drodze krajowej 28 w Jordanowie 2025-07-08 15:00 Mury wyszły z ziemi 1 2025-07-08 14:30 "Cabaret HZ" na lato 2025-07-08 14:00 Na środę w Białym Dunajcu część mieszkańców powinna mieć zapas wody 4 2025-07-08 13:00 W piątek rozpocznie się jubileuszowa edycja Zakopiańskiego Festiwalu Literackiego 2025-07-08 12:00 Intensywny początek wakacji w Beskidach 2025-07-08 11:30 Utrudnienia na drodze w Leszczynach 2025-07-08 11:00 Ekologiczna ekspozycja Polskich Tatr 9 2025-07-08 10:24 Warto zajrzeć do orawskiego skansenu 2025-07-08 10:00 Powtórka z planu 2025-07-08 09:34 Lipiec w Kolejarzu z ciekawymi wykładami 2025-07-08 09:00 Rządowe alerty, przed nami dwa dni nawalnych opadów z groźbą podtopień 2 2025-07-08 08:00 Poeci zjechali się do Rogoźnika (ZDJĘCIA) 2025-07-07 21:00 Ostatnia droga Michała Borzęckiego (ZDJĘCIA) 1 2025-07-07 20:50 Strażacy usuwali powalone drzewa 2025-07-07 20:47 Stan po poniedziałkowej burzy - zerwanych 90 dachów, ewakuacja harcerzy 2025-07-07 20:30 Niepełnosprawni sportowcy z Zakopanego wywalczyli złoto i srebro w Pradze 2025-07-07 19:30 Kolejni dwaj kierowcy za jazdę z promilami stracili prawa jazdy 4 2025-07-07 18:33 Spadający kamień z Giewontu zranił turystkę w głowę (WIDEO) 2025-07-07 18:15 Zderzenie trzech samochodów w Krościenku 2025-07-07 17:54 Rowerzysta popił i jechał "na procentach", stracił dwa i pół tysiąca złotych 3 2025-07-07 17:30 Jak przygotować się do górskiej wycieczki 2 2025-07-07 16:45 Uwaga! Gwałtowne burze z bardzo silnym wiatrem już w całej Małopolsce 2025-07-07 16:30 Kontrowersyjny Park Miliona Świateł stanie pod Giewontem na zimę w nowej odsłonie 17 2025-07-07 15:30 Emocje na scenie, emocje na boisku (WIDEO) 2025-07-07 14:30 Ćwierć miliarda za 13 milionów. Co dalej z galerią Color Park? 14 2025-07-07 14:00 998 strażaków na Babiej Górze 2025-07-07 13:25 Przyjaciele Andrzeja Brandstattera z Wierchowych Spotkań i całej Polski (WIDEO) 2025-07-07 13:00 Wypadek w Zubrzycy Dolnej, poszkodowany przetransportowany śmigłowcem do szpitala 1 2025-07-07 12:00 Muzyka świata w Krościenku 2025-07-07 11:41 Oberwanie chmury, gwałtowna ulewa, wiatr i znowu świeci słońce (WIDEO) 2025-07-07 11:00 Biały haft w Czerwonym Dworze czyli dziedzictwo rodziny Zaryckich (WIDEO) 2025-07-07 10:00 Zderzenie auta ze skuterem skutkowało mandatem półtora tysiąca złotych 1
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-09 10:39 1. @jareczku xyz doktórze tak jest, a tobie obłąkany oszołomie kto te nicki wymyśla co dwa dni, personel twojego miejsca zakwaterowania bez klamek? Puknij ty się w końcu w ten durny pusty baniak 2025-07-09 10:36 2. Te cholerne bananowce tak zwane jesiony powinny być już dawno wszystkie wycięte ale gdzie powietrza brak cienia brak zimy brak bo mało krzaków za chwilę będzie puszcza na podhalu 2025-07-09 10:25 3. Jak działać to z pompą! Kacha, przyzwyczajaj się bo będziesz słyszała syreny coraz częściej. Oby tylko syreny. 2025-07-09 10:15 4. poprzedni bezkręgowce tylko posypywali drogę grubszym piaseczkiem i uważali, że będzie oki 2025-07-09 10:12 5. Mam pytanie do PSP Zakopane ,czy naprawdę o 4 rano musicie jechać drogą Blazera na sygnałach przy pustej drodze?...obudziliście pewnie z kilkaset osób !! Co takiego sie działo ze ,zaznaczam jeszcze raz, była pusta droga (żadnych samochodów) a wy jak poj..ni na sygnałach... co jechaliście komuś wodę z piwnicy wypompować ?? W normalnym kraju np w Niemczech w takich sytuacjach służby jeżdżą tylko na sygnalizacji świetlnej... 2025-07-09 10:09 6. w razie czego to Dunajcany mają amfiteatr 2025-07-09 10:03 7. Oszustów to Państwo wybierają co cztery lata i ich utrzymujecie... Ich domy, dzieci, samochody, rodziny w spółkach państwowych. 2025-07-09 09:57 8. My naród, pytamy kiedy ministerstwo naprawi swój błąd i dyrektorem TPN zostanie przyrodnik a nie deweloper? 2025-07-09 09:53 9. Tak nie na temat. Dzisiaj jest "Dzień chodzenia do pracy inną drogą" oraz "Międzynarodowy Całkowicie Przeciętny Dzień" Zastanawiam się, kto takie p...ły wymyśla w systemie demokracji zachodniej. 2025-07-09 09:46 10. Więcej https://www.gov.pl/.../bezpieczenstwo-w-czasie-burz-i...
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama