2021-06-15 10:00:00

Dziennikarskie śledztwo

Oszukane Orawice

Park wodny i stok narciarski w Orawicach na Słowacji powstały nielegalnie - uważają niektórzy właściciele okolicznych terenów. Jednym z udziałowców parku jest Piotr Długosz, były prezes Geotermii Podhalańskiej w Zakopanem, dziś członek Rady Nadzorczej "Geotermii Toruń", spółki związanej z Radiem Maryja. Te słowa publikowaliśmy w 2009 roku. Przypomnijmy ten tekst, który był wynikiem wielomiesięcznego dziennikarskiego śledztwa po obu stronach naszej granicy.

Na Słowacji bomba wybuchła w 2003 roku, kiedy okazało się, że primator (burmistrz) Twardoszyna, dziś poseł SNS (partii narodowej, podobnej do partii Heidera w Austrii), lekką ręką wydzierżawił ogromny teren pod przyszły park wodny i stok narciarski na Orawie. Ivan šaška, w porozumieniu z częścią właścicieli Twardoszyńskiego Urbaru (Twardoszyński Urbar działa na zasadach wspólnoty, ma ok. 800 udziałowców, hipotecznych właścicieli lasów i potoków z tego rejonu, składa się z 29.952 udziałów), oddał w wieczystą dzierżawę ponad dwa hektary wyjątkowo atrakcyjnego terenu nieznanej spółce „TS Geotherm”. Mieszkańców wzburzyły szczególnie dwa fakty. Pierwszy, że cena za 99 lat dzierżawy wynosiła zaledwie milion koron (ok. 100 tys zł.) Drugi, zdaniem właścicieli terenów w Orawicach poważniejszy, że nie miał prawa tego zrobić. – Oszukał mieszkańców, oszukał ponad 800 członków wspólnoty – mówi Anton Palider, prezes spółdzielni rolniczej w Twardoszynie, jeden z udziałowców wspólnoty. Jego zdaniem tego typu umowa jest możliwa jedynie przy akceptacji wszystkich udziałowców urbaru. W przeciwnym razie, zgodnie z prawem obowiązującym na Słowacji, umowa taka jest nieważna. – Jestem jednym z setek tych właścicieli, którzy nie wyrazili na to zgody – przekonuje Palider. Nie pomogły sprzeciwy ani skargi. – Chciałam wystąpić na walnym zgromadzeniu i domagać się wyjaśnień, ale mnie nie dopuścili – mówi Julia Drobkowa, jedna ze współwłaścicielek terenu, na którym – wbrew jej woli – jak grzyby po deszczu rosną geotermalne i narciarskie inwestycje.

Polski prezes i słowacki poseł

Informacja o transakcji z udziałem słowackiego primatora nie dotarła do Polski. Orawice, mimo że oddalone o kilkanaście minut drogi minut drogi od Podhala, kojarzyły nam się wówczas jedynie z małym basenem cieplicowym i plotką krążącą po Zakopanem, że jednym z udziałowców parku wodnego w Orawicach na Słowacji jest Adam Bachleda Curuś. Bomba wybuchła dopiero, gdy okazało się, że to nie Curuś, a Piotr Długosz, prezes Geotermii Podhalańskiej, inwestuje w cieplice tuż za naszą granicą. U sąsiadów sprawa rozeszłaby się pewnie po kościach, gdyby nie polityczne ambicje Ivana šaško. W 2006 roku słowaccy dziennikarze zaczęli wracać do sprawy Orawic, gdy primator Twardoszyna pojawił się na listach kandydatów do parlamentu Słowacji. Dziennikarz z Bratysławy Andrzej Simoncic twierdzi nawet, że šaško ukrył się za immunitetem, bo czuł, że robi się wokół niego gorąco. Pytany o szczegóły transakcji z TS Geotherm denerwował się, odpowiadał, że to on buduje przyszłość Orawic, a ci, którzy go krytykują, chcą tylko temu przeszkodzić. W 2006 roku nazwisko Ivana šaški znalazło się stronach internetowych słowackiej organizacji Transparency International. Rzecz dotyczyła kampanii wyborczej i pisma wydawanego przez samorząd w Twardoszynie. Organizacja ta zwróciła uwagę na tekst na czołówce gazety, wzywający czytelników do głosowania na kandydata do parlamentu Ivana šaško. Redaktor, na co dzień pracownik urzędu, w ostrych słowach piętnował tych, którzy nie chcą oddać głosu na primatora Twardoszyna. (W mieście i najbliższej okolicy ukazuje się tylko jedna gazeta, bezpłatny tygodnik „Twardoszyn” – pismo finansowane przez primatora šaško)

Nieograniczona władza

Król Orawy, mały Napoleon – tak najczęściej określano w artykułach niezależnych gazet posła SNS. Zaopatrzony w immunitet Ivan šaško już spokojniej odpierał zarzuty o niejasne transakcje i powiązania z właścicielami parku wodnego w Orawicach. W tym czasie na Orawie pękały już kolejne miliony euro. Budowano hotelowy kompleks z basenami termalnymi, nowe lodowisko, stok narciarski. – To wszystko w ramach nielegalnej przecież umowy pomiędzy prywatną spółką, dziś zwaną Meander Park, wcześniej TS Geotherm a Ivanem šaško z garstką oddanych mu ludzi – łapie się za głowę Palider. Tuż obok basenów ruszyła budowa prywatnego pensjonatu posła. To był kolejny znak, że šaško nikogo i niczego się nie boi. Dziś pensjonat jest już gotowy. – Ten człowiek skupia w rękach nieograniczoną władzę – mówi Anton Kovalik, redaktor strony internetowej www.tvrdosin-inak.sk. – Walka z nim nie jest łatwa, bo ludzie się go panicznie boją. Jest posłem, primatorem Twardoszyna, jest też radnym krainy. Forum internetowe pęka w szwach od zarzutów pod adresem posła. – Kiedyś chciał oddać nas do sądu, ale wycofał się. On zdaje sobie sprawę, że mamy rację i mówimy prawdę – nie wątpi Kovalik.

Reporterzy bez granic

Okazuje się, że śledztwo dziennikarskie rozwijało się w czasie po obu stronach granicy w podobny sposób, choć niezależnie od siebie. Nie wiedzieliśmy, że gdy my w redakcji Tygodnika Podhalańskiego grzebiemy w rejestrach spółek z Oravicy, tropiąc tam byłego szefa Geotermii Podhalańskiej, Słowacy na korytarzach parlamentu stawiają kolejne pytania posłowi šaško. Gdy padało pytanie o związki spółek Meander Park, Meander Thermal z TS Thermal, której poseł lekką ręką oddał teren Orawic w redakcji mieliśmy już pewność, że na przestrzeni lat zmieniały się tylko nazwy spółek, bądź jedne stawały się udziałowcami innych. Znaliśmy już głównych udziałowców spółek. Jurij Choma, Peter Kralovenski, Piotr Długosz, Lars Peter Toft Hansen z Danii (pomagał Geotermii Podhalańskiej w inwestycjach geotermalnych w Zakopanem). Wiedzieliśmy już, że Piotr Długosz pierwsze pieniądze zainwestował w TS Thermal w 1999 roku, a więc jeszcze będąc szefem Geotermii Podhalańskiej w Zakopanem. (W Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu toczy się sprawa cywilna przeciwko nam z powództwa Piotra Długosza w tej sprawie. Długosz był pierwszym prezesem Geotermii Podhalańskiej spółki, która pracowała m.in. nad projektem budowy parku wodnego na Antałówce w Zakopanem. W 2003 roku stracił posadę w GP i zaczął pracę na własny rachunek. W 2006 roku kandydował do samorządu z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W głosowaniu przepadł. Długosz jest członkiem rady nadzorczej spółki Geotermia Toruń, której prezesem jest ks. Jan Król, prawa ręka ojca Tadeusza Rydzyka, twórcy i dyrektora Radia Maryja.)

Orawice to „ja”

Lenka Kapustova, dziennikarka „Plus 7 dni”, tygodnika wychodzącego w Bratysławie, twierdzi, że już w 2000 roku 34-letni syn posła Ivana šaško kupił dom w Niżnej od Jurija Chomy, głównego udziałowca TS Thermal. Z kolei asystentem posła w Bratysławie jest Peter Kralovensky, członek statutowych organów spółek inwestujących w Oravicach. – Z tymi spółkami łączą mnie tylko stosunki przyjaźni – zapewnia w rozmowie z dziennikarzem „Żivota” poseł šaško. – Przyjaźnię się z szefami tych spółek i właścicielami. Oni zaczęli w Twardoszynie robić systemy cieplne i gdy przyszli powiedzieć, że chcą budować park wodny, zgodziłem się, bo kto miał inwestować? Na pytanie, czy sam poseł ma jakieś udziały, zdecydowanie zaprzeczył – To możemy kategorycznie wykluczyć. Orawice mają przyszłość. Ale tę przyszłość ktoś im dał. Tę przyszłość dałem im ja – zakończył rozmowę z Andrzejem Simonciciem poseł. Primator Twardoszyna zapomniał dodać, że od 1996 roku do 2002 roku był w spółce EC Thermal Oravice a.s. Tam robił już interesy z właścicelami spółki, której rok później oddał atrakcyjny teren Oravic pod budowę Meander Parku.

Mienie pożydowskie kupię

Od ponad dziesięciu lat sprawą Oravic zajmuje się Anton Palider z Twardoszyna. – šaško kilkakrotnie groził mi, pobili mi syna. Na policję nie poszedłem. Nie miałoby to sensu – jest przekonany Palider. Nie może pogodzić się z tym, co się tu stało. Zebrał w tym czasie sporą dokumentację. Dowiadujemy się z niej, że primator Twardoszyna od lat skupuje atrakcyjne działki w swoim rejonie. Wśród setek dokumentów odnajdujemy umowy ze spadkobiercami pochodzenia żydowskiego. Swoich kontrahentów odnalazł m.in w USA, Australii. – To dzięki takim transakcjom šaško stał się członkiem wspólnoty (urbaru). Wcześniej nie miał tu nic do szukania – wyjaśnia Palider, który zresztą wątpi w prawdziwość umów. Z dokumentów wynika, że za udziały we wspólnocie primator Twardoszyna płacił raczej symboliczne kwoty. – Wykorzystał swoje stanowiska polityczne, żeby przejąć władzę we wspólnocie. Udało mu się to. Potem już robił, co chciał. Najgorsze jest to, że na Słowacji nie ma instytucji kontrolnych, które skutecznie zablokowałyby takie bezprawie. Tu kwitnie korupcja.

Przedsiębiorczy poseł

Palider i Kovalik uważają, że właściciele „Meander Parku” zdają sobie sprawę, że działają na podstawie nielegalnej umowy dzierżawy. – Próbowałem spotkać się z Jurijem Chomą, ale odmówił – żali się Palider. – Zarabiają na krzywdzie setek ludzi z tego terenu, ale inaczej będą mówić, jak skończą się wpływy Ivana šaško. Obaj z Kovalikiem podejrzewają, że poseł jest opłacany przez spółkę – Jeszcze nie wiemy, jak, ale ustalamy, jaki miał interes w oddaniu im naszej wspólnej własności za bezcen – mówi Palider. Ostatnio wykryli kolejną prywatną transakcję z udziałem primatora. Tym razem chodzi o parcelę przylegająca do pensjonatu posła. Spółka „Oravska vodarenska spolocnost”, właściciel terenu w Oravicy (nieopodal Meander Parku), na którym znajduje się m.in. budynek z ujęciem wody, odsprzedała posłowi część swojej działki. Poseł poszerzył tym samym swoją własność wokół pensjonatu. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że teren ten został kiedyś odebrany jego prawowitym właścicielom pod ujęcie wody. Zdaniem Kovalika, spółka nie miała prawa odsprzedawać tej nieruchomości. – Skoro jej nie potrzebowała powinna była ją zwrócić starym właścicielom – uważa Kovalik. šaško kupił 4391 metrów po 150 koron za metr (ok. 15 zł). Wartość rynkowa działki w takim miejscu jest kilkukrotnie wyższa. Trudno jednak dziwić się, że cena nie była wygórowana. Poseł jest członkiem Rady Nadzorczej spółki od której kupił parcelę.

šaško a sprawa polska

Słowacy przygotowują pozew do sądu przeciwko posłowi šaško. Domagać się będą unieważnienia wszystkich umów, które bezprawnie ich zdaniem podpisał w imieniu twardoszyńskiej wspólnoty. Chcą przekonać do tego jak największą liczbę osób, które czują się pokrzywdzone. – Mamy świadomość, że ludzie nie mają odwagi, że obawiają się zemsty primatora, ale jesteśmy dobrej myśli i nie cofniemy się o krok – przekonuje Anton Palider. – Musimy działać szybko. Ci ludzie dewastują nasze ziemie. Tu nikt nie liczy się też z przyrodą. Najgorsze, że na naszym terenie nie ma niezależnej gazety. Nasi rozmówcy zastanawiają się nad polskim wątkiem Oravic. Szukają odpowiedzi, skąd związki Piotra Długosza z Jurijem Chomą i posłem šasko. – Nie zapomnę takiego zdjęcia w gazetach, na którym jest fragment uroczystości przecięcia wstęgi parku wodnego. Wśród polityków m.in. wasz senator Franciszek Bachleda Księdzularz. Myśmy wtedy patrzyli, jak nas okradają – wspomina Anton Palider. – Sądzę, że za posłem šaško i całą inwestycją w Orawicach stoją bardzo duże pieniądze. Niewykluczone, że pochodzą z Polski – mówi Mikulasz Argalacs, znany słowacki publicysta. – To wyjdzie prędzej czy później. Niewykluczone, że kiedyś poznamy głównego sponsora tej inwestycji. Myślę, że nie jest to ani słowacki poseł, ani polski prezes.

Jurek Jurecki

Tygodnik Podhalański 16/2009

W najbliższym czasie przybliżymy naszym czytelnikom, jak cała ta historia się zakończyła.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie - pilnie kupie dom w Nowym Targu lub okolicy tel 660797241.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
PRACA | dam
Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
PRACA | dam
Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
Tel.: 798625975
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
PRACA | dam
Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
Tel.: 668 309 058
WWW: slowikarchitektura.pl/
PRACA | dam
Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
Tel.: 723
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.