Na Słowacji bomba wybuchła w 2003 roku, kiedy okazało się, że primator (burmistrz) Twardoszyna, dziś poseł SNS (partii narodowej, podobnej do partii Heidera w Austrii), lekką ręką wydzierżawił ogromny teren pod przyszły park wodny i stok narciarski na Orawie. Ivan šaška, w porozumieniu z częścią właścicieli Twardoszyńskiego Urbaru (Twardoszyński Urbar działa na zasadach wspólnoty, ma ok. 800 udziałowców, hipotecznych właścicieli lasów i potoków z tego rejonu, składa się z 29.952 udziałów), oddał w wieczystą dzierżawę ponad dwa hektary wyjątkowo atrakcyjnego terenu nieznanej spółce „TS Geotherm”. Mieszkańców wzburzyły szczególnie dwa fakty. Pierwszy, że cena za 99 lat dzierżawy wynosiła zaledwie milion koron (ok. 100 tys zł.) Drugi, zdaniem właścicieli terenów w Orawicach poważniejszy, że nie miał prawa tego zrobić. – Oszukał mieszkańców, oszukał ponad 800 członków wspólnoty – mówi Anton Palider, prezes spółdzielni rolniczej w Twardoszynie, jeden z udziałowców wspólnoty. Jego zdaniem tego typu umowa jest możliwa jedynie przy akceptacji wszystkich udziałowców urbaru. W przeciwnym razie, zgodnie z prawem obowiązującym na Słowacji, umowa taka jest nieważna. – Jestem jednym z setek tych właścicieli, którzy nie wyrazili na to zgody – przekonuje Palider. Nie pomogły sprzeciwy ani skargi. – Chciałam wystąpić na walnym zgromadzeniu i domagać się wyjaśnień, ale mnie nie dopuścili – mówi Julia Drobkowa, jedna ze współwłaścicielek terenu, na którym – wbrew jej woli – jak grzyby po deszczu rosną geotermalne i narciarskie inwestycje.
Polski prezes i słowacki poseł
Informacja o transakcji z udziałem słowackiego primatora nie dotarła do Polski. Orawice, mimo że oddalone o kilkanaście minut drogi minut drogi od Podhala, kojarzyły nam się wówczas jedynie z małym basenem cieplicowym i plotką krążącą po Zakopanem, że jednym z udziałowców parku wodnego w Orawicach na Słowacji jest Adam Bachleda Curuś. Bomba wybuchła dopiero, gdy okazało się, że to nie Curuś, a Piotr Długosz, prezes Geotermii Podhalańskiej, inwestuje w cieplice tuż za naszą granicą. U sąsiadów sprawa rozeszłaby się pewnie po kościach, gdyby nie polityczne ambicje Ivana šaško. W 2006 roku słowaccy dziennikarze zaczęli wracać do sprawy Orawic, gdy primator Twardoszyna pojawił się na listach kandydatów do parlamentu Słowacji. Dziennikarz z Bratysławy Andrzej Simoncic twierdzi nawet, że šaško ukrył się za immunitetem, bo czuł, że robi się wokół niego gorąco. Pytany o szczegóły transakcji z TS Geotherm denerwował się, odpowiadał, że to on buduje przyszłość Orawic, a ci, którzy go krytykują, chcą tylko temu przeszkodzić. W 2006 roku nazwisko Ivana šaški znalazło się stronach internetowych słowackiej organizacji Transparency International. Rzecz dotyczyła kampanii wyborczej i pisma wydawanego przez samorząd w Twardoszynie. Organizacja ta zwróciła uwagę na tekst na czołówce gazety, wzywający czytelników do głosowania na kandydata do parlamentu Ivana šaško. Redaktor, na co dzień pracownik urzędu, w ostrych słowach piętnował tych, którzy nie chcą oddać głosu na primatora Twardoszyna. (W mieście i najbliższej okolicy ukazuje się tylko jedna gazeta, bezpłatny tygodnik „Twardoszyn” – pismo finansowane przez primatora šaško)
Nieograniczona władza
Król Orawy, mały Napoleon – tak najczęściej określano w artykułach niezależnych gazet posła SNS. Zaopatrzony w immunitet Ivan šaško już spokojniej odpierał zarzuty o niejasne transakcje i powiązania z właścicielami parku wodnego w Orawicach. W tym czasie na Orawie pękały już kolejne miliony euro. Budowano hotelowy kompleks z basenami termalnymi, nowe lodowisko, stok narciarski. – To wszystko w ramach nielegalnej przecież umowy pomiędzy prywatną spółką, dziś zwaną Meander Park, wcześniej TS Geotherm a Ivanem šaško z garstką oddanych mu ludzi – łapie się za głowę Palider. Tuż obok basenów ruszyła budowa prywatnego pensjonatu posła. To był kolejny znak, że šaško nikogo i niczego się nie boi. Dziś pensjonat jest już gotowy. – Ten człowiek skupia w rękach nieograniczoną władzę – mówi Anton Kovalik, redaktor strony internetowej www.tvrdosin-inak.sk. – Walka z nim nie jest łatwa, bo ludzie się go panicznie boją. Jest posłem, primatorem Twardoszyna, jest też radnym krainy. Forum internetowe pęka w szwach od zarzutów pod adresem posła. – Kiedyś chciał oddać nas do sądu, ale wycofał się. On zdaje sobie sprawę, że mamy rację i mówimy prawdę – nie wątpi Kovalik.
Reporterzy bez granic
Okazuje się, że śledztwo dziennikarskie rozwijało się w czasie po obu stronach granicy w podobny sposób, choć niezależnie od siebie. Nie wiedzieliśmy, że gdy my w redakcji Tygodnika Podhalańskiego grzebiemy w rejestrach spółek z Oravicy, tropiąc tam byłego szefa Geotermii Podhalańskiej, Słowacy na korytarzach parlamentu stawiają kolejne pytania posłowi šaško. Gdy padało pytanie o związki spółek Meander Park, Meander Thermal z TS Thermal, której poseł lekką ręką oddał teren Orawic w redakcji mieliśmy już pewność, że na przestrzeni lat zmieniały się tylko nazwy spółek, bądź jedne stawały się udziałowcami innych. Znaliśmy już głównych udziałowców spółek. Jurij Choma, Peter Kralovenski, Piotr Długosz, Lars Peter Toft Hansen z Danii (pomagał Geotermii Podhalańskiej w inwestycjach geotermalnych w Zakopanem). Wiedzieliśmy już, że Piotr Długosz pierwsze pieniądze zainwestował w TS Thermal w 1999 roku, a więc jeszcze będąc szefem Geotermii Podhalańskiej w Zakopanem. (W Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu toczy się sprawa cywilna przeciwko nam z powództwa Piotra Długosza w tej sprawie. Długosz był pierwszym prezesem Geotermii Podhalańskiej spółki, która pracowała m.in. nad projektem budowy parku wodnego na Antałówce w Zakopanem. W 2003 roku stracił posadę w GP i zaczął pracę na własny rachunek. W 2006 roku kandydował do samorządu z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W głosowaniu przepadł. Długosz jest członkiem rady nadzorczej spółki Geotermia Toruń, której prezesem jest ks. Jan Król, prawa ręka ojca Tadeusza Rydzyka, twórcy i dyrektora Radia Maryja.)
Orawice to „ja”
Lenka Kapustova, dziennikarka „Plus 7 dni”, tygodnika wychodzącego w Bratysławie, twierdzi, że już w 2000 roku 34-letni syn posła Ivana šaško kupił dom w Niżnej od Jurija Chomy, głównego udziałowca TS Thermal. Z kolei asystentem posła w Bratysławie jest Peter Kralovensky, członek statutowych organów spółek inwestujących w Oravicach. – Z tymi spółkami łączą mnie tylko stosunki przyjaźni – zapewnia w rozmowie z dziennikarzem „Żivota” poseł šaško. – Przyjaźnię się z szefami tych spółek i właścicielami. Oni zaczęli w Twardoszynie robić systemy cieplne i gdy przyszli powiedzieć, że chcą budować park wodny, zgodziłem się, bo kto miał inwestować? Na pytanie, czy sam poseł ma jakieś udziały, zdecydowanie zaprzeczył – To możemy kategorycznie wykluczyć. Orawice mają przyszłość. Ale tę przyszłość ktoś im dał. Tę przyszłość dałem im ja – zakończył rozmowę z Andrzejem Simonciciem poseł. Primator Twardoszyna zapomniał dodać, że od 1996 roku do 2002 roku był w spółce EC Thermal Oravice a.s. Tam robił już interesy z właścicelami spółki, której rok później oddał atrakcyjny teren Oravic pod budowę Meander Parku.
Mienie pożydowskie kupię
Od ponad dziesięciu lat sprawą Oravic zajmuje się Anton Palider z Twardoszyna. – šaško kilkakrotnie groził mi, pobili mi syna. Na policję nie poszedłem. Nie miałoby to sensu – jest przekonany Palider. Nie może pogodzić się z tym, co się tu stało. Zebrał w tym czasie sporą dokumentację. Dowiadujemy się z niej, że primator Twardoszyna od lat skupuje atrakcyjne działki w swoim rejonie. Wśród setek dokumentów odnajdujemy umowy ze spadkobiercami pochodzenia żydowskiego. Swoich kontrahentów odnalazł m.in w USA, Australii. – To dzięki takim transakcjom šaško stał się członkiem wspólnoty (urbaru). Wcześniej nie miał tu nic do szukania – wyjaśnia Palider, który zresztą wątpi w prawdziwość umów. Z dokumentów wynika, że za udziały we wspólnocie primator Twardoszyna płacił raczej symboliczne kwoty. – Wykorzystał swoje stanowiska polityczne, żeby przejąć władzę we wspólnocie. Udało mu się to. Potem już robił, co chciał. Najgorsze jest to, że na Słowacji nie ma instytucji kontrolnych, które skutecznie zablokowałyby takie bezprawie. Tu kwitnie korupcja.
Przedsiębiorczy poseł
Palider i Kovalik uważają, że właściciele „Meander Parku” zdają sobie sprawę, że działają na podstawie nielegalnej umowy dzierżawy. – Próbowałem spotkać się z Jurijem Chomą, ale odmówił – żali się Palider. – Zarabiają na krzywdzie setek ludzi z tego terenu, ale inaczej będą mówić, jak skończą się wpływy Ivana šaško. Obaj z Kovalikiem podejrzewają, że poseł jest opłacany przez spółkę – Jeszcze nie wiemy, jak, ale ustalamy, jaki miał interes w oddaniu im naszej wspólnej własności za bezcen – mówi Palider. Ostatnio wykryli kolejną prywatną transakcję z udziałem primatora. Tym razem chodzi o parcelę przylegająca do pensjonatu posła. Spółka „Oravska vodarenska spolocnost”, właściciel terenu w Oravicy (nieopodal Meander Parku), na którym znajduje się m.in. budynek z ujęciem wody, odsprzedała posłowi część swojej działki. Poseł poszerzył tym samym swoją własność wokół pensjonatu. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że teren ten został kiedyś odebrany jego prawowitym właścicielom pod ujęcie wody. Zdaniem Kovalika, spółka nie miała prawa odsprzedawać tej nieruchomości. – Skoro jej nie potrzebowała powinna była ją zwrócić starym właścicielom – uważa Kovalik. šaško kupił 4391 metrów po 150 koron za metr (ok. 15 zł). Wartość rynkowa działki w takim miejscu jest kilkukrotnie wyższa. Trudno jednak dziwić się, że cena nie była wygórowana. Poseł jest członkiem Rady Nadzorczej spółki od której kupił parcelę.
šaško a sprawa polska
Słowacy przygotowują pozew do sądu przeciwko posłowi šaško. Domagać się będą unieważnienia wszystkich umów, które bezprawnie ich zdaniem podpisał w imieniu twardoszyńskiej wspólnoty. Chcą przekonać do tego jak największą liczbę osób, które czują się pokrzywdzone. – Mamy świadomość, że ludzie nie mają odwagi, że obawiają się zemsty primatora, ale jesteśmy dobrej myśli i nie cofniemy się o krok – przekonuje Anton Palider. – Musimy działać szybko. Ci ludzie dewastują nasze ziemie. Tu nikt nie liczy się też z przyrodą. Najgorsze, że na naszym terenie nie ma niezależnej gazety. Nasi rozmówcy zastanawiają się nad polskim wątkiem Oravic. Szukają odpowiedzi, skąd związki Piotra Długosza z Jurijem Chomą i posłem šasko. – Nie zapomnę takiego zdjęcia w gazetach, na którym jest fragment uroczystości przecięcia wstęgi parku wodnego. Wśród polityków m.in. wasz senator Franciszek Bachleda Księdzularz. Myśmy wtedy patrzyli, jak nas okradają – wspomina Anton Palider. – Sądzę, że za posłem šaško i całą inwestycją w Orawicach stoją bardzo duże pieniądze. Niewykluczone, że pochodzą z Polski – mówi Mikulasz Argalacs, znany słowacki publicysta. – To wyjdzie prędzej czy później. Niewykluczone, że kiedyś poznamy głównego sponsora tej inwestycji. Myślę, że nie jest to ani słowacki poseł, ani polski prezes.
Jurek Jurecki
Tygodnik Podhalański 16/2009
W najbliższym czasie przybliżymy naszym czytelnikom, jak cała ta historia się zakończyła.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.
-
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Siewierski Nieruchomości ul. Br. Czecha 1, Zakopane. +48 18 20 66 129, +48 506 13 14 63 www.siewierski.pl
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie Pilnie -Pensjonat w Zakopanym -tel 660797241 b12.pl.
-
PRACA | dam
Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
-
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
-
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
-
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
-
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
-
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
-
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
-
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
-
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
-
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
-
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104.
-
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
-
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
-
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
-
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574
-
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
-
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
-
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
-
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
-
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
-
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.