2021-06-15 10:00:00

Dziennikarskie śledztwo

Oszukane Orawice

Park wodny i stok narciarski w Orawicach na Słowacji powstały nielegalnie - uważają niektórzy właściciele okolicznych terenów. Jednym z udziałowców parku jest Piotr Długosz, były prezes Geotermii Podhalańskiej w Zakopanem, dziś członek Rady Nadzorczej "Geotermii Toruń", spółki związanej z Radiem Maryja. Te słowa publikowaliśmy w 2009 roku. Przypomnijmy ten tekst, który był wynikiem wielomiesięcznego dziennikarskiego śledztwa po obu stronach naszej granicy.

Na Słowacji bomba wybuchła w 2003 roku, kiedy okazało się, że primator (burmistrz) Twardoszyna, dziś poseł SNS (partii narodowej, podobnej do partii Heidera w Austrii), lekką ręką wydzierżawił ogromny teren pod przyszły park wodny i stok narciarski na Orawie. Ivan šaška, w porozumieniu z częścią właścicieli Twardoszyńskiego Urbaru (Twardoszyński Urbar działa na zasadach wspólnoty, ma ok. 800 udziałowców, hipotecznych właścicieli lasów i potoków z tego rejonu, składa się z 29.952 udziałów), oddał w wieczystą dzierżawę ponad dwa hektary wyjątkowo atrakcyjnego terenu nieznanej spółce „TS Geotherm”. Mieszkańców wzburzyły szczególnie dwa fakty. Pierwszy, że cena za 99 lat dzierżawy wynosiła zaledwie milion koron (ok. 100 tys zł.) Drugi, zdaniem właścicieli terenów w Orawicach poważniejszy, że nie miał prawa tego zrobić. – Oszukał mieszkańców, oszukał ponad 800 członków wspólnoty – mówi Anton Palider, prezes spółdzielni rolniczej w Twardoszynie, jeden z udziałowców wspólnoty. Jego zdaniem tego typu umowa jest możliwa jedynie przy akceptacji wszystkich udziałowców urbaru. W przeciwnym razie, zgodnie z prawem obowiązującym na Słowacji, umowa taka jest nieważna. – Jestem jednym z setek tych właścicieli, którzy nie wyrazili na to zgody – przekonuje Palider. Nie pomogły sprzeciwy ani skargi. – Chciałam wystąpić na walnym zgromadzeniu i domagać się wyjaśnień, ale mnie nie dopuścili – mówi Julia Drobkowa, jedna ze współwłaścicielek terenu, na którym – wbrew jej woli – jak grzyby po deszczu rosną geotermalne i narciarskie inwestycje.

Polski prezes i słowacki poseł

Informacja o transakcji z udziałem słowackiego primatora nie dotarła do Polski. Orawice, mimo że oddalone o kilkanaście minut drogi minut drogi od Podhala, kojarzyły nam się wówczas jedynie z małym basenem cieplicowym i plotką krążącą po Zakopanem, że jednym z udziałowców parku wodnego w Orawicach na Słowacji jest Adam Bachleda Curuś. Bomba wybuchła dopiero, gdy okazało się, że to nie Curuś, a Piotr Długosz, prezes Geotermii Podhalańskiej, inwestuje w cieplice tuż za naszą granicą. U sąsiadów sprawa rozeszłaby się pewnie po kościach, gdyby nie polityczne ambicje Ivana šaško. W 2006 roku słowaccy dziennikarze zaczęli wracać do sprawy Orawic, gdy primator Twardoszyna pojawił się na listach kandydatów do parlamentu Słowacji. Dziennikarz z Bratysławy Andrzej Simoncic twierdzi nawet, że šaško ukrył się za immunitetem, bo czuł, że robi się wokół niego gorąco. Pytany o szczegóły transakcji z TS Geotherm denerwował się, odpowiadał, że to on buduje przyszłość Orawic, a ci, którzy go krytykują, chcą tylko temu przeszkodzić. W 2006 roku nazwisko Ivana šaški znalazło się stronach internetowych słowackiej organizacji Transparency International. Rzecz dotyczyła kampanii wyborczej i pisma wydawanego przez samorząd w Twardoszynie. Organizacja ta zwróciła uwagę na tekst na czołówce gazety, wzywający czytelników do głosowania na kandydata do parlamentu Ivana šaško. Redaktor, na co dzień pracownik urzędu, w ostrych słowach piętnował tych, którzy nie chcą oddać głosu na primatora Twardoszyna. (W mieście i najbliższej okolicy ukazuje się tylko jedna gazeta, bezpłatny tygodnik „Twardoszyn” – pismo finansowane przez primatora šaško)

Nieograniczona władza

Król Orawy, mały Napoleon – tak najczęściej określano w artykułach niezależnych gazet posła SNS. Zaopatrzony w immunitet Ivan šaško już spokojniej odpierał zarzuty o niejasne transakcje i powiązania z właścicielami parku wodnego w Orawicach. W tym czasie na Orawie pękały już kolejne miliony euro. Budowano hotelowy kompleks z basenami termalnymi, nowe lodowisko, stok narciarski. – To wszystko w ramach nielegalnej przecież umowy pomiędzy prywatną spółką, dziś zwaną Meander Park, wcześniej TS Geotherm a Ivanem šaško z garstką oddanych mu ludzi – łapie się za głowę Palider. Tuż obok basenów ruszyła budowa prywatnego pensjonatu posła. To był kolejny znak, że šaško nikogo i niczego się nie boi. Dziś pensjonat jest już gotowy. – Ten człowiek skupia w rękach nieograniczoną władzę – mówi Anton Kovalik, redaktor strony internetowej www.tvrdosin-inak.sk. – Walka z nim nie jest łatwa, bo ludzie się go panicznie boją. Jest posłem, primatorem Twardoszyna, jest też radnym krainy. Forum internetowe pęka w szwach od zarzutów pod adresem posła. – Kiedyś chciał oddać nas do sądu, ale wycofał się. On zdaje sobie sprawę, że mamy rację i mówimy prawdę – nie wątpi Kovalik.

Reporterzy bez granic

Okazuje się, że śledztwo dziennikarskie rozwijało się w czasie po obu stronach granicy w podobny sposób, choć niezależnie od siebie. Nie wiedzieliśmy, że gdy my w redakcji Tygodnika Podhalańskiego grzebiemy w rejestrach spółek z Oravicy, tropiąc tam byłego szefa Geotermii Podhalańskiej, Słowacy na korytarzach parlamentu stawiają kolejne pytania posłowi šaško. Gdy padało pytanie o związki spółek Meander Park, Meander Thermal z TS Thermal, której poseł lekką ręką oddał teren Orawic w redakcji mieliśmy już pewność, że na przestrzeni lat zmieniały się tylko nazwy spółek, bądź jedne stawały się udziałowcami innych. Znaliśmy już głównych udziałowców spółek. Jurij Choma, Peter Kralovenski, Piotr Długosz, Lars Peter Toft Hansen z Danii (pomagał Geotermii Podhalańskiej w inwestycjach geotermalnych w Zakopanem). Wiedzieliśmy już, że Piotr Długosz pierwsze pieniądze zainwestował w TS Thermal w 1999 roku, a więc jeszcze będąc szefem Geotermii Podhalańskiej w Zakopanem. (W Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu toczy się sprawa cywilna przeciwko nam z powództwa Piotra Długosza w tej sprawie. Długosz był pierwszym prezesem Geotermii Podhalańskiej spółki, która pracowała m.in. nad projektem budowy parku wodnego na Antałówce w Zakopanem. W 2003 roku stracił posadę w GP i zaczął pracę na własny rachunek. W 2006 roku kandydował do samorządu z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W głosowaniu przepadł. Długosz jest członkiem rady nadzorczej spółki Geotermia Toruń, której prezesem jest ks. Jan Król, prawa ręka ojca Tadeusza Rydzyka, twórcy i dyrektora Radia Maryja.)

Orawice to „ja”

Lenka Kapustova, dziennikarka „Plus 7 dni”, tygodnika wychodzącego w Bratysławie, twierdzi, że już w 2000 roku 34-letni syn posła Ivana šaško kupił dom w Niżnej od Jurija Chomy, głównego udziałowca TS Thermal. Z kolei asystentem posła w Bratysławie jest Peter Kralovensky, członek statutowych organów spółek inwestujących w Oravicach. – Z tymi spółkami łączą mnie tylko stosunki przyjaźni – zapewnia w rozmowie z dziennikarzem „Żivota” poseł šaško. – Przyjaźnię się z szefami tych spółek i właścicielami. Oni zaczęli w Twardoszynie robić systemy cieplne i gdy przyszli powiedzieć, że chcą budować park wodny, zgodziłem się, bo kto miał inwestować? Na pytanie, czy sam poseł ma jakieś udziały, zdecydowanie zaprzeczył – To możemy kategorycznie wykluczyć. Orawice mają przyszłość. Ale tę przyszłość ktoś im dał. Tę przyszłość dałem im ja – zakończył rozmowę z Andrzejem Simonciciem poseł. Primator Twardoszyna zapomniał dodać, że od 1996 roku do 2002 roku był w spółce EC Thermal Oravice a.s. Tam robił już interesy z właścicelami spółki, której rok później oddał atrakcyjny teren Oravic pod budowę Meander Parku.

Mienie pożydowskie kupię

Od ponad dziesięciu lat sprawą Oravic zajmuje się Anton Palider z Twardoszyna. – šaško kilkakrotnie groził mi, pobili mi syna. Na policję nie poszedłem. Nie miałoby to sensu – jest przekonany Palider. Nie może pogodzić się z tym, co się tu stało. Zebrał w tym czasie sporą dokumentację. Dowiadujemy się z niej, że primator Twardoszyna od lat skupuje atrakcyjne działki w swoim rejonie. Wśród setek dokumentów odnajdujemy umowy ze spadkobiercami pochodzenia żydowskiego. Swoich kontrahentów odnalazł m.in w USA, Australii. – To dzięki takim transakcjom šaško stał się członkiem wspólnoty (urbaru). Wcześniej nie miał tu nic do szukania – wyjaśnia Palider, który zresztą wątpi w prawdziwość umów. Z dokumentów wynika, że za udziały we wspólnocie primator Twardoszyna płacił raczej symboliczne kwoty. – Wykorzystał swoje stanowiska polityczne, żeby przejąć władzę we wspólnocie. Udało mu się to. Potem już robił, co chciał. Najgorsze jest to, że na Słowacji nie ma instytucji kontrolnych, które skutecznie zablokowałyby takie bezprawie. Tu kwitnie korupcja.

Przedsiębiorczy poseł

Palider i Kovalik uważają, że właściciele „Meander Parku” zdają sobie sprawę, że działają na podstawie nielegalnej umowy dzierżawy. – Próbowałem spotkać się z Jurijem Chomą, ale odmówił – żali się Palider. – Zarabiają na krzywdzie setek ludzi z tego terenu, ale inaczej będą mówić, jak skończą się wpływy Ivana šaško. Obaj z Kovalikiem podejrzewają, że poseł jest opłacany przez spółkę – Jeszcze nie wiemy, jak, ale ustalamy, jaki miał interes w oddaniu im naszej wspólnej własności za bezcen – mówi Palider. Ostatnio wykryli kolejną prywatną transakcję z udziałem primatora. Tym razem chodzi o parcelę przylegająca do pensjonatu posła. Spółka „Oravska vodarenska spolocnost”, właściciel terenu w Oravicy (nieopodal Meander Parku), na którym znajduje się m.in. budynek z ujęciem wody, odsprzedała posłowi część swojej działki. Poseł poszerzył tym samym swoją własność wokół pensjonatu. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że teren ten został kiedyś odebrany jego prawowitym właścicielom pod ujęcie wody. Zdaniem Kovalika, spółka nie miała prawa odsprzedawać tej nieruchomości. – Skoro jej nie potrzebowała powinna była ją zwrócić starym właścicielom – uważa Kovalik. šaško kupił 4391 metrów po 150 koron za metr (ok. 15 zł). Wartość rynkowa działki w takim miejscu jest kilkukrotnie wyższa. Trudno jednak dziwić się, że cena nie była wygórowana. Poseł jest członkiem Rady Nadzorczej spółki od której kupił parcelę.

šaško a sprawa polska

Słowacy przygotowują pozew do sądu przeciwko posłowi šaško. Domagać się będą unieważnienia wszystkich umów, które bezprawnie ich zdaniem podpisał w imieniu twardoszyńskiej wspólnoty. Chcą przekonać do tego jak największą liczbę osób, które czują się pokrzywdzone. – Mamy świadomość, że ludzie nie mają odwagi, że obawiają się zemsty primatora, ale jesteśmy dobrej myśli i nie cofniemy się o krok – przekonuje Anton Palider. – Musimy działać szybko. Ci ludzie dewastują nasze ziemie. Tu nikt nie liczy się też z przyrodą. Najgorsze, że na naszym terenie nie ma niezależnej gazety. Nasi rozmówcy zastanawiają się nad polskim wątkiem Oravic. Szukają odpowiedzi, skąd związki Piotra Długosza z Jurijem Chomą i posłem šasko. – Nie zapomnę takiego zdjęcia w gazetach, na którym jest fragment uroczystości przecięcia wstęgi parku wodnego. Wśród polityków m.in. wasz senator Franciszek Bachleda Księdzularz. Myśmy wtedy patrzyli, jak nas okradają – wspomina Anton Palider. – Sądzę, że za posłem šaško i całą inwestycją w Orawicach stoją bardzo duże pieniądze. Niewykluczone, że pochodzą z Polski – mówi Mikulasz Argalacs, znany słowacki publicysta. – To wyjdzie prędzej czy później. Niewykluczone, że kiedyś poznamy głównego sponsora tej inwestycji. Myślę, że nie jest to ani słowacki poseł, ani polski prezes.

Jurek Jurecki

Tygodnik Podhalański 16/2009

W najbliższym czasie przybliżymy naszym czytelnikom, jak cała ta historia się zakończyła.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Muzyka i śpiew w Bukowinie Tatrzańskiej. Rozpoczęły się Sabałowe Bajania

Z wizytą u strażaków w Nowym Targu

Tajemnicze krajobrazy i światło Stanisława Stocha

Gaździny i ich kulinarne wyczyny

40. Góralska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę

Mocno deszczowe Czyste Tatry 2021

"Księżówka" będzie magazynować słoneczną energię

Malowane deseczki

430 lat Starego Bystrego

Bacówka z widokiem na Jezioro Orawskie

Tak rzeźbili na Marysinej Polanie

46. Poroniańskie Lato

Trzy razy Czorsztyn czyli milionowy zawrót głowy

Zacznij od Bacha ...

Górskie biegi

Autoportret z Chandrą. Hasior i nowa sztuka

Huczne otwarcie Średniej Krokwi w Zakopanem

Seniorzy zakończyli rok akademicki

Z nieba żar płynie. Woda daje ukojenie

Niezapomniana Zofia Karpiel Bułecka

Festiwal teatralny w Szaflarach

Spod Tatr w Beskid Śląski

Tatry Wojciecha Gersona

Pokowidowy baranek na stole, czyli słodko, bardzo słodko w Kościelisku

W Suchem otwarto Centrum Kultury i Dziedzictwa Podhala

Królewskie Wolne Miasto Nowy Targ i jego sztandar

Bachledówka. Powstaje Dom Pamięci kard. Wyszyńskiego

Ziemia spod Góry Świętej Anny w obelisku Powstańców Śląskich

Widowiskowe zawody rowerowe w Kluszkowcach

Biegi w Szczawnicy. Niepokorny Mnich, Wielka Prehyba czy Chyża Durbaszka

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Centralny Ośrodek Sportu w Zakopanem prowadzi nabór na stanowisko ADMINISTRATOR SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Szczegóły: https://bip.cos.pl/1509/zakopane
PRACA | dam
PENSJONAT "Willa Park" W CENTRUM ZAKOPANEGO ZATRUDNI PRACOWNIKA DO PRZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ ORAZ SPRZĄTANIA POKOI. Kontakt: 509170212
PRACA | dam
Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Zakopanem poszukuje kandydatów do pracy na trzy wolne stanowiska pracy. Szczegółowe informacje: https://bip.malopolska.pl/pssezakopane w zakładce oferty pracy, lub telefonicznie 18 20 68 697
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DOBRY POKÓJ dla niepalącej, bardzo spokojnej, poważnej dziewczyny - Zakopane, 501 514 962.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy W SKLEPIE OGÓLNOSPOŻYWCZYM w Zakopanem, NA STANOWISKA: SPRZEDAWCA, MAGAZYNIER. Z doświadczeniem. Pełny etat, praca co drugi dzień. Tel. 721180381.
PRACA | dam
Centralny Ośrodek Sportu w Zakopanem zatrudni osobę na stanowisko POMOC KUCHENNA Tel.: 725300095
PRACA | dam
Zatrudnię mechanika, spawacza lub montażystę ewentualnie pomocnika do pracy przy montowaniu kotłowni parowej. Praca wyjazdowa od poniedziałku do piątku. Wynagrodzenie do ustalenia indywidualnie. Szczegóły i warunki pracy pod nr tel. 606817400.. 606817400marcinkucia@wp.pl
Tel.: 606817400
PRACA | dam
Zatrudnię dziewczynę z Zakopanego lub okolic jako sprzedawca w sklepie zabawkowym.. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Karczma na Krupówkach - zatrudnimy PRACOWNIKÓW NA BAR ORAZ KELNERÓW. Od już. Zakopane. Kontakt: 533 226 109.
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ POMOC KUCHENNĄ - Zakopane Jaszczurówka - 601 50 44 86
PRACA | dam
Firma z Nowego Targu zatrudni krojczego do skór owczych - mile widziane doświadczenie. Umowa na pełny etat. Proszę dzwonić od poniedziałku do piątku w godz. 8-16.00.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW. 501 425 013.
PRACA | dam
Zatrudnię PANIĄ do pracy w pensjonacie w Zakopanem. tel. 601 45 33 91
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni KUCHARKĘ ŚNIADANIOWĄ lub OSOBĘ DO PRZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ W FORMIE BUFETU. 666378357
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię w pełni funkcjonujący pensjonat lub budynek z apartamentami lokalizacja Zakopane, Kościelisko. 600404554grz.wicik@gmail.com
Tel.: 600404554
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKI 3 HA - k/Białki. 182856454.
PRACA | dam
RESTAURACJA DOMINIUM NA KRUPÓWKACH zatrudni KELNERÓW/-KI. 668 404 790, 664 023 298.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Szukam lokalu do wynajęcia o powierzchni około 150 m w Ludźmierzu lub najbliższej okolicy pod działalność handlową . Może też być wydzielona część większego pomieszczenia. Wynajem długoterminowy. Parter . Tel 880630496. 880630496marzbroz@poczta.onet.pl
Tel.: 880630496
PRACA | dam
MFIRMA TRACKTECH W MANIOWACH zatrudni pracownika na stanowisku MECHANIK SERWISU SAMOCHODOWEGO. Wymagane doświadczenie z zakresu diagnozy i naprawy pojazdów osobowych, znajomość elektromechaniki i obsługi elektronicznych systemów diagnostycznych, prawo jazdy kat.B. Oferujemy atrakcyjne i terminowe wynagrodzenie, możliwość rozwoju i zdobycia nowych kwalifikacji, stabilne warunki zatrudnienia oraz szkolenia. Miejsce pracy: Maniowy Więcej informacji pod numerem telefonu: +48572728209. CV prosimy składać w siedzibie firmy TRACKTECH ul. Ks. A. Siudy 11, 34-436 Maniowy lub mailowo na adres: boguslaw.pokrywka@tracktech.pl
Tel.: +48572728209
E-mail: boguslaw.pokrywka@tracktech.pl
BIZNES
Stoisko handlowe Pod Gubałówką w atrakcyjnym miejscu! (Do wynajęcia). 604614132
Tel.: 604614132
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzory: jarzębina i parzenica (60/80), krokusy. GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. CHODNIKI TKANE NA KROŚNIE. Tel. 793 887 893
PRACA | dam
NORWEGIA - dla młodych i ambitnych. Oczekiwane otwarcie granicy norweskiej dla nowych pracowników nastąpiło (wjazdy bez kwarantanny, szczepienia nie są wymagane). F. NORWESKA ZATRUDNI W OSLO NA WARUNKACH NORWESKICH - młodych, początkujących pracowników do przyuczenia w zawodzie: TYNKARZ, MALARZ, MONTER RUSZTOWAŃ, STOLARZ, BLACHARZ/DEKARZ ORAZ DOŚWIADCZONYCH FACHOWCÓW W ZAWODZIE. Języki obce NIE wymagane - w firmie pracują tylko pracownicy z Podhala. Praca na stałe/całoroczna. Zjazdy do kraju (samolot) wg. własnego uznania ~ co 2-3 tyg. Zarobki od 13 do 23 Euro/godz. Zapewniamy mieszkanie. Zapraszamy! Tel. 667 602 602
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.