2022-05-23 10:00:00

Partnerskie miasto w Pirynie

W zaprzyjaźnionym z Zakopanem bułgarskim Bansko inwestowali Rosjanie. (WIDEO)

Wina Putina i różany olejek - to tytuł tekstu i filmu, który przygotowaliśmy dla naszych czytelników w 2015 roku. Przypominamy je dziś.

Rosjanie nie przyjadą już do nas na narty. Putin im zabronił i kazał jechać do Soczi. Co prócz braku rosyjskich turystów łączy albo dzieli dwa zaprzyjaźnione od niedawna narciarskie kurorty - Bansko i Zakopane? Co nas dzieli? Najbardziej ceny apartamentów. W Bansku studio z widokiem na góry można kupić już za 40 tys. zł. Co jeszcze? Liczba reklam na ulicach. My mamy ich 100 razy więcej. Znacznie więcej mamy też klubów go-go. W Zakopanem nie mamy Christo Stoiczkova, znanego piłkarza Barcelony. A co łączy? Świetne jedzenie, knajpa na knajpie, autostrada w budowie i dziurawe drogi. Łączy też umowa o partnerstwie, podpisana niedawno przez burmistrzów obu miast. Choć na ulicy Banska nie jest to powszechna wiedza. - Przepraszam, ale nic o tym nie wiem - zarzeka się Ivo, który na co dzień zajmuje się promocją jednej z tutejszych restauracji, tzn. stoi na ulicy i zachęca turystów do wejścia na kolację. Na szczęście w tutejszym Centrum Informacji o umowie wiedzą. Bansko to małe miasteczko w górach Pirinu, oddalone od Sofii o mniej więcej 2 godziny jazdy samochodem. Od kilku lat trwa budowa autostrady, która kiedyś połączy stolicę Bułgarii z górami. Na razie kończy się ona ok. 40 km przed narciarskimi kurortami.

Posłuszni funkcjonariusze

W lecie miasto świeci pustkami, nie jest tak popularne o tej porze roku, jak Zakopane. Za to w zimie przeżywa najazd narciarzy. Albo lepiej - przeżywało, bo od kiedy Putin zakazał urzędnikom i ich rodzinom wyjazdu poza Rosję, liczba turystów znacznie spadła. Ten problem dotknął także nas, ale nie odczuliśmy tego tak dotkliwie, jak Bułgarzy. Rosjanie lubili tu jeździć z kilku powodów - niskich cen, cyrylicy i co najważniejsze luksusowych hoteli. Mimo że to zaledwie 10-tysięczne miasto, liczbą cztero- i pięciogwiazdkowców bije Zakopane na głowę. Swoje pokoje oferuje tu prawie 40 takich luksusowych hoteli. Pod Tatrami mamy ich zaledwie kilka. Dla uspokojenia warto jednak dodać, że te 4 bułgarskie gwiazdki to góra 3 nasze zakopiańskie. Może z wyjątkiem kilku obiektów. Perełka to Kempiński Hotel Grand Arena Bansko. Luksusowy i markowy pięciogwiazdkowy hotel ściąga do miasta specjalną klientelę. Kiedyś głównie rosyjską.

Ruscy zbankrutowali

Żeby dowiedzieć się, kto jest inwestorem większości tutejszych hoteli, wystarczy wyjść na ulicę i popytać. Wśród tutejszych mieszkańców to tajemnica poliszynela. Część z nich to własność wysokich rangą polityków z Sofii. Zainwestowali też biznesmeni z Anglii - parę lat temu zauroczeni byli tą okolicą. Dzięki temu Brytyjczycy stanowią tu dziś największą grupę turystów. Gros obiektów to jednak rosyjskie pieniądze. Ivo opowiada, że jeszcze kilka lat temu za apartament, który dziś kosztuje 15 tys. euro, trzeba było zapłacić 10 razy tyle. - Teraz warto u nas kupować - przekonuje.

Ścieki w potokach

- Budowali bez opamiętania - łapie się za głowę Angielka, która kupiła tu apartament. Czeka na męża obok hotelu „Belvedere” w centrum miasta. Nie chce się przedstawić. - Dziś są o wiele tańsze niż w całej Europie. Piękny, duży apartament kupi się teraz za mniej więcej 30 tys. euro. Od kilku dni jeździ tu z rodziną na nartach. - Przeinwestowane miasto to poważny problem Banska - Angielka nie wie, jak z niego wyjść. - To jest bardzo powolny proces. Tu jest za dużo wybudowanych hoteli, a za mało przeznaczono na infrastrukturę, np. drogi. Jest kłopot z odpływem ścieków - dodaje.

Na drogach korupcja

Ścieki to problem obu partnerskich miast. Bansko, podobnie jak Zakopane, w sezonie nie radzi sobie z ich nadmiarem. Ta choroba staje się powoli nieuleczalna, zwłaszcza w obliczu faktu, że władze obu miast nie kwapią się do inwestowania w modernizację oczyszczalni ścieków. Inaczej jest z infrastrukturą drogową. Tu my wypadamy znacznie lepiej. Ktoś, kto przejedzie się ulicami Banska poza ścisłym centrum, już nigdy nie będzie narzekał na Zakopane. Gdzie się podziały unijne pieniądze na remonty dróg? Kto jest winien, że pieniędzy nie ma? Mieszkańcy mówią jednym głosem, ale szeptem - powszechna korupcja. Gdy pytam o to Ivo, kończy rozmowę.

Plotkują o Doruli

Wydaje się jednak, że większym problemem od dziur są szpecące miasto porzucone inwestycje. Żeby przekonać się, jakie są efekty przeinwestowania, wystarczy wspiąć się w okolice hotelu „Panorama”. Stąd widok na miasto jak na dłoni. U dołu stare budynki przykryte czerwoną dachówką. Piękna część Banska. Bliżej gór pojawiają się hotele, apartamentowce. Znika tradycyjny obraz bułgarskiego miasteczka, wchłonięty przez coraz większe, coraz masywniejsze obiekty. W pewnym momencie krajobraz zmienia się ponownie. Opuszczone place budów, potężne gruzowiska, a między nimi szkielety budynków - kolejnych hoteli, apartamentowców. Porzucone czekają na lepsze czasy albo techniczną śmierć. Gdzieniegdzie na murach wiszą informacje o sprzedaży. Na innych nie ma już nic. - Taka sytuacja nie dotyczy tylko Banska - wyjaśnia Yolina Mihneva-Kikeva z Departamentu Rozwoju Miasta. - Nad morzem sytuacja jest podobna - tłumaczy to kryzysem. Dziś ten stan pogłębia sytuacja w Rosji. - Dlatego też apartamenty są bardzo tanie. Ostatnia plotka? Podobno burmistrz Zakopanego kupił tu apartament. - Ja to też słyszałam. Wasz nowy burmistrz - śmieje się Yolina Mihneva-Kikeva. - Ale ja nic o tym nie wiem.

Mechana to nie mexicana

Uliczki starego miasta pną się pomiędzy wiekową, niską zabudową krytą czerwoną dachówką. Mnóstwo sklepów z pamiątkami i na każdym kroku Mechana. - Niektórzy goście zagraniczni wchodząc tu myślą, że to meksykańska restauracja - żartuje Lubo, jeden z pracowników najstarszej w mieście restauracji „Obetsanova Mechana”. - Oferujemy tu typowe, tradycyjne potrawy, także nasze, z Banska. Mamy własne wyroby, np. kiełbasy. Robimy rakiję i produkujemy własne wino - zachwala Lubo. Dobre jedzenie jest więc wspólną cechą naszych partnerskich miast. Kapele, tradycyjna muzyka towarzyszy gościom restauracji też w obu partnerskich miejscach. Różnią nas stroje i opłata za toaletę w knajpie. Tutaj, w Bansku, nikt pieniędzy za siusiu nie pobiera, bez względu na to, czy to gość wyrwany od stolika, czy wpadł tu wyłącznie za potrzebą. W Zakopanem niestety, nie mamy litości i bez skrupułów za toaletę wyciągamy rękę po pieniądze. Różni nas także odległość karczm od kościołów. „Obetsanova Mechana” jest 30 kroków od wejścia do pięknej cerkwi. W Zakopanem trzeba by ją zamknąć ze względu na to, że wino i rakija musi być u nas podawana dalej niż 100 metrów od drzwi świątyni.

Gondola Stoiczkova

Bansko bije nas na głowę w infrastrukturze narciarskiej. Z samego centrum miasta wysoko w Pirin pnie się gondola. Kolejka to inwestycja bułgarskiego First Investment Bank. A dokładnie Christo Stoiczkova, byłego, znanego piłkarza, który postanowił, że jego bank tu zainwestuje. Gondola to nie tylko znakomity sposób na dotarcie narciarzy w góry, ale także atrakcja dla tych, którzy lubią z wysokości podziwiać uroki miasta i gór. Odkąd powstała gondola, Bansko stało się jednym z najbardziej atrakcyjnych ośrodków narciarskich w Europie Wschodniej. Tereny narciarskie (65 km tras) rozłożone są głównie pod szczytem Todorka (2746 m n.p.m.). Podobieństw między naszymi miastami można by szukać w braku porządnej sieci tras biegowych i trwającej od lat dyskusji pomiędzy narciarskim lobby a parkiem narodowym. Zdaniem przedsiębiorców w Bansku konieczna jest budowa drugiej nitki gondoli. Te pomysły skutecznie blokuje Park Narodowy Pirinu, który mimo wszystko wydaje się bardziej liberalny niż Tatrzański Park Narodowy. Parkowcy bułgarscy zgodzili się na sztuczne naśnieżanie 80% tras narciarskich. Nasi nie chcą o tym nawet słyszeć. Na otarcie łez mamy skocznie i Puchar Świata w skokach narciarskich. Ale Bułgarzy mają za to Puchar Świata w narciarstwie alpejskim.

Jazz, filmy i futbol

Kulturalnie jest w obu miastach. Mamy festiwale jazzowe i przeglądy filmów górskich. Podobnie jest z promocją i centrum informacji turystycznej. Przegrywamy, jeśli chodzi o lokalizację. Dwupiętrowe Biuro Promocji Banska mieści się w samym centrum miasta. U nas na obrzeżach. Wydawnictw i map w różnych językach nie brakuje w obu zaprzyjaźnionych kurortach. Sportowo jest też podobnie, oba miasta mają swoje piłkarskie drużyny i stadiony.

Gorąca woda w beczkach

W obu regionach występują wody geotermalne. My mamy ogrzewane nią domy, przynajmniej niektóre, i Aqua Park na miejscu. W Bansku najbliższe baseny z gorącą wodą są w ościennych gminach, m.in. w oddalonej o kilkanaście kilometrów miejscowości o sympatycznej i dobrze kojarzącej się nazwie Bania. Niektóre hotele w centrum Banska znalazły sposób, żeby zatrzymać u siebie miłośników wód geotermalnych. Specjalnymi beczkowozami dowożą z Bani tę wodę i wypełniają nią swoje baseny.

Pod czerwoną latarnią

Bijemy Bułgarów na głowę w przemyśle erotycznym. Pod Giewontem stawiamy na rozwój tej gałęzi gospodarczej. W Bansku jest tylko jeden klub go-go, w Zakopanem miejsc pod czerwoną latarnią przybywa nawet w niezwykle nobliwych miejscach, takich jak dawna biblioteka miejska. Dyskotek mamy porównywalną liczbę.

Brandy Pliska i różany olejek

Zakopane i Bansko łączy jeszcze jeden fakt - lubimy się z Bułgarami. Być może to kwestia sentymentu. Kiedyś Bułgaria należała do wąskiej grupy krajów, gdzie wolno nam było jeździć na wakacje. Dewiz na wyjazd nam nie dawano, więc zamiast nich woziliśmy tam plusz i krem Nivea. A za zdobyte lewy kupowaliśmy koniak „Pliska” i do dziś pachnący w Bansku na każdym kroku różany olejek.

Tekst i fot.: Jurek Jurecki

Tygodnik Podhalański 18/2015

Obejrzyj tez nasz film

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie - pilnie kupie dom w Nowym Targu lub okolicy tel 660797241.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
PRACA | dam
Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
PRACA | dam
Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
Tel.: 798625975
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
PRACA | dam
Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
Tel.: 668 309 058
WWW: slowikarchitektura.pl/
PRACA | dam
Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
Tel.: 723
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.