CBA w Parku

Latem tysiące turystów szturmują parkingi na Palenicy Białczańskiej i Łysej Polanie. Samochody często się na nich nie mieszczą. ostój niezależnie od tego, czy zatrzymujemy się 10 minut, czy cały dzień kosztuje 20 złotych. Parkingi przynoszą bardzo duże zyski - przeszło milion złotych rocznie. Z tego względu obsługa tych parkingów, którą TPN zleca prywatnym firmom, jest łakomym kąskiem.

W 2011 r. do ogłoszonego przez Park przetargu zgłosiło się kilkanaście firm. Składały one oferty, w każdej trzeba było podać, jaki procent z wpływów z parkingu trafi do kieszeni ajenta. Oferty były różne - od 3,93% do 8,8%. Najniższą z nich odrzucono ze względów formalnych - oferent nie miał aktualnego wpisu do ewidencji gospodarczej. Zgodnie z ogłoszeniem o przetargu wygrywał ten, kto dał najniższą własną prowizję. Była to firma prowadzona przez osobę z Brzegów, która zaoferowała 4,88%.

W kwietniu tego roku ogłoszono kolejny przetarg. O wyborze najlepszej firmy ponownie miała zadecydować cena. Tym razem jednak ci, którzy złożyli oferty, otrzymali przed rozstrzygnięciem przetargu pisma z TPN z żądaniem przedstawienia zestawienia planowanych kosztów, liczby zatrudnionych na parkingach pracowników. - Nasze zdziwienie było wielkie, gdy okazało się, że 7 najkorzystniejszych ofert zostało odrzuconych, bo rzekomo nie spełniały warunków przetargu - mówi jedna z osób, która złożyła swoją ofertę. Nie chce zdradzać nazwiska, bo boi się, że nie będzie miała w przyszłości jakiejkolwiek szansy na wygranie przetargu w TPN-ie.

Po odrzuceniu siedmiu z dwunastu ofert (od 3,12 do 4,86 %) wygrała firma proponująca 10% prowizji. Była to ta sama firma, która wygrała rok wcześniej. - To wszystko zostało postawione na głowie. Dlaczego rok wcześniej wygrywa oferta 4,88%, a teraz takie same propozycje zostają odrzucone i wygrywa ta firma, co poprzednio. Nikt nie żądał wtedy od nas wyliczeń, ilu zatrudniamy pracowników, jakie mamy koszty. To wygląda tak, jakby z góry ustalone było, kto ma wygrać, a przetarg jest fikcyjny - komentuje kolejna osoba, która bezskutecznie startowała w przetargu.

CBA weryfikuje informacje

Sprawę przetargu od kilku dni bada Centralne Biuro Antykorupcyjne, którego agenci pojawili się w Zakopanem. - W sprawie, o którą Pan pyta Centralne Biuro Antykorupcyjne otrzymało pewne informacje, które teraz analizujemy i weryfikujemy - odpowiada na nasze pytanie o przetarg Małgorzata Matuszak z biura prasowego CBA. I dodaje, że na tym etapie postępowania więcej informacji przekazać nie może.

Szymon Ziobrowski, kierownik Zespołu Udostępniania i Komunikacji Społecznej w TPN-ie, wyjaśnia okoliczności budzącego kontrowersje przetargu. - Gdy zapoznałem się z wynikami tego przetargu, też byłem trochę zdziwiony. Sprawa jednak jest prosta do wyjaśnienia. Po tym, jak wpłynęły do nas wszystkie oferty, poprosiliśmy oferentów, aby obliczyli koszty obsługi parkingu. Wielu z nich wykazało wyższe koszty, niż planowane przychody - tłumaczy Szymon Ziobrowski.

 Podkreśla, że w ogłoszeniu o przetargu był zapisany punkt, w którym oferent musiał wykazać, iż dysponuje odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Sprawdziliśmy - rzeczywiście taka klauzula znalazła się w ogłoszeniu.

- W zeszłym roku zapłaciliśmy ajentowi parkingów ok. 60 tys. zł. Można postawić pytanie, czy ta kwota na całoroczną obsługę parkingu, który trzeba odśnieżyć, zatrudnić w sezonie 8 osób, to jest suma, która daje szansę na legalne zatrudnienie ludzi? Postanowiliśmy, że koniec z generowaniem w TPN sytuacji, w której będziemy zmuszać do zatrudnienia pracowników na czarno - mówi Szymon Ziobrowski.

Dodaje, że Park wprowadził do umowy klauzulę dotyczącą prawa kontrolowania zatrudnienia pracowników przez ajenta. Jego zdaniem promowanie sytuacji, w której oferenci dają jak najniższą prowizję, aby później mogli zatrudniać ludzi na czarno, to błąd. - Oferty wszystkich, którzy skalkulowali koszty wyższe, niż uzyskane przychody, zostały odrzucone ze względu na to, że nie gwarantowały rzetelnej obsługi parkingu. Uprawdopodobniały to, że ajent będzie zatrudniał ludzi na czarno i po prostu kradł.

Balans zamiast najniższej ceny

Rodzi się jednak pytanie, dlaczego w poprzednim przetargu zastosowano inne kryteria i nie odrzucono najniższych ofert. Wtedy zwycięska okazała się prowizja 4,88%, teraz 10%?

- Do tej pory my wydzierżawiliśmy 2 parkingi na Palenicy i Łysej Polanie, a starosta tatrzański podpisywał umowę na zajęcie pasa drogowego pomiędzy tymi dwoma parkingami. Ajenci najpierw zapełniali parking na Palenicy, później - zamiast wysyłać samochody na Łysą Polanę - ustawiali je w pasie drogowym. Zarobek z pasa drogowego trafiał w całości do kieszeni ajenta. Dzierżawili od nas parking, a tak naprawdę zarabiali głównie na tym właśnie pasie drogowym - tłumaczy Szymon Ziobrowski i dodaje, że Park już w ubiegłym roku podjął - początkowo nieskuteczne - działania, aby pas wydzierżawić od starosty i uwolnić go od samochodów.

- Zależy nam, żeby zwierzyna, głównie niedźwiedzie, mogły się w tym miejscu swobodnie przemieszczać. Z ajentem umówiliśmy się, że najpierw ma on zapełnić Palenicę i Łysą. Gdy będzie wielki nawał turystów, w ostateczności i po uzgodnieniu z nami, może wpuścić tam auta. Musi jednak wszystko ewidencjonować z pomocą kasy fiskalnej.

Szymon Ziobrowski twierdzi, że jest zadowolony, iż przetarg wygrała ta sama osoba, co rok wcześniej, bo obecni dzierżawcy świetnie radzą sobie z obsługą parkingu.

- Mam do nich zaufanie, bo nie oszukiwali. Co prawda w kryterium wyboru ofert wpisana była w 100 % cena, ale w Ustawie o zamówieniach publicznych jest napisane, że nie można wybierać ofert dumpingowych. Widzimy, co dzieje się ze sprawą budowy autostrad. Trzeba zachować balans między dążeniem do minimalnej ceny, a należytym wykonaniem usługi - podsumowuje Ziobrowski.

Informacje przekazane nam przez Szymona Ziobrowskiego potwierdza starosta tatrzański Andrzej Gąsienica Makowski. - Rzeczywiście rok temu to my wydzierżawialiśmy pas drogowy ajentowi, który podpisał umowę z TPN-em. W tym roku zgodziliśmy się, aby to Park wynajął od nas pas drogowy. Chcieliśmy wszystko ujednolicić i uprościć - informuje starosta tatrzański Andrzej Gąsienica Makowski.

Osoba, która drugi raz z rzędu wygrała przetarg, też była zdziwiona ostatnim rozstrzygnięciem. - Prawdę powiedziawszy, chcieliśmy już zrezygnować z prowadzenia parkingu. Daliśmy wyższą prowizję, niż za pierwszym razem, bo w grę nie wchodziło w tym roku zarabianie na samochodach ustawionych w pasie drogowym. Zastanawiałam się, czy nie zająć się inną działalnością, bo przy deszczowej pogodzie obsługa parkingów to żaden interes. Ustnie zostaliśmy poproszeni przez TPN o przedstawienie wykazu kosztów. Gdy dowiedziałam się, że wygraliśmy, a korzystniejsze dla parku oferty zostały odrzucone, byłam zdziwiona. W tym roku przy ofercie 5% nie było jednak szans na jakikolwiek zarobek - dodaje zwyciężczyni przetargu i mówi, że nic nie wie o tym, aby sprawą interesowało się Centralne Biuro Antykorupcyjne.

Przetargu nie było

Kontrowersje budzi też sprawa innego tatrzańskiego przetargu, a właściwie jego braku. Chodzi o remontu placu postojowego dla wozaków przy Palenicy Białczańskiej. Do Ministerstwa Środowiska dotarło pismo, w którym znalazły się zarzuty, że remont, który sporo kosztuje, odbywa się bez jakiegokolwiek przetargu.

Szymon Ziobrowski twierdzi, że w tym wypadku przetargu nie trzeba było ogłaszać, bo postój remontowali sami fiakrzy. - Wozacy z Morskiego Oka we wrześniu 2011 r., na spotkaniu w sprawie czasowego obniżenia podniesionych o podatek VAT opłat za licencję, prosili o wyremontowanie placu postojowego na Polanie Palenica. Odpowiedzieliśmy, że nie mamy na to na razie pieniędzy. Fiakrzy zadeklarowali, że ponieważ zależy im na tym, jest to ich miejsce pracy, a plac pokrywa błoto, mogą wykonać remont na własny koszt. Na to wyraziliśmy zgodę - tłumaczy.

 Można jednak postawić pytanie, czy nie jest to sposób na omijanie procedur przetargowych?

- Park jest zobligowany do organizacji przetargu tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy płacimy za wykonanie robót. W sposób klarowny wyjaśnia to Ustawa o zamówieniach publicznych. Teraz zamierzamy dokończyć remont, a ponieważ to Park będzie za to płacić, dochowane zostaną wszelkie procedury przetargowe - odpowiada Szymon Ziobrowski.

Zwolniony za kabiny WC

Okoliczności związane z kolejnym przetargiem także budzą kontrowersje, czego efektem było postępowanie prokuratury i zwolnienie jednego z długoletnich pracowników TPN. W tym wypadku chodzi o najem i obsługę kabin WC na terenie Tatr. W przetargu startowały od kilku lat 2 firmy, których oferty za roczną obsługę kabin oscylowały wokół kwoty pół miliona złotych. - Jedna z firm starających się o obsługę i najem kabin WC wygrała przetarg w 2010 r. Nasz pracownik stwarzał jej problemy, inicjował ciągłe kontrole - wyjaśnia Szymon Ziobrowski. - Gdy w kolejnym przetargu wygrała inna firma,  nagle zaprzestano tych kontroli. Osoba z pierwszej firmy pytała nas, dlaczego oni byli kontrolowani, a konkurencyjna firma nie. Ta firma zgłosiła to zresztą do prokuratury. Pracownik otrzymał upomnienie od dyrektora, bo nie wykonywał bieżących kontroli. Później doszła też do tego nagana za inne uchybienia. W końcu został zwolniony z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia, bo utracił zaufanie dyrektora.

Zwolniony pracownik twierdzi, że został skrzywdzony, pracował w Tatrzańskim Parku 17 lat i zwolniono go bez podstaw. - Oddałem sprawę do Sądu Pracy i przed zakończeniem tego postępowania nie będę się wypowiadać - ucina rozmowę.

 Przetarg dotyczący kabin WC badała prokuratura. Najpierw sprawa trafiła do zakopiańskiej prokuratury, która wyłączyła się z tego postępowania, i doniesienie skierowano do prokuratury w Muszynie.

- Po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających stwierdziliśmy, że nie został naruszony Kodeks Karny i odmówiliśmy wszczęcia śledztwa. Decyzja ta jest prawomocna - informuje Ludwik Huzior, prokurator rejonowy w Muszynie.

Rok temu pisaliśmy o innym kontrowersyjnym przetargu organizowanym przez TPN. Firma jednego z pracowników Parku wygrała opiewający na kwotę przeszło 100 tys. złotych przetarg na organizację szkoleń w ramach programu Akademia Tatry. Osobą, która udzielać miała z ramienia TPN informacji o przetargu był jego zwycięzca. Nikt poza nim nie zgłosił wtedy oferty.

Paweł Pełka