Reklama

2016-05-10 00:35:32

Nowoczesne miasto stawia na pieszych

Reklama

Mijają czasy dostosowywania miast dla samochodów. Teraz w centrum zainteresowania znowu pojawia się pieszy.

W XX wieku wmówiono nam, że ulica musi być suwerennym terytorium samochodów. Zapomnieliśmy już czasy sprzed pojawienia się aut, kiedy ulice pełniły różnorodne funkcje, a transportowa była jedną z kilku. Na ulicy spędzało się czas, spotykało znajomych, nawiązywało kontakty z innymi ludźmi, grało się w gry. Była to przestrzeń, w której powstawały relacje sąsiedzkie i tworzyła się lokalna społeczność. Kwitł handel. Ulica w dawnych czasach nie dzieliła; pieszy mógł ją przekroczyć w dowolnym miejscu.

Echa takiego rozumienia ulicy można zauważyć w tym oto teledysku:

https://youtu.be/iqL1BLzn3qc?t=1m15s

Przez większą część poprzedniego stulecia drogowcy starali się zapewnić jak największą „płynność ruchu”. W myśl tej zasady ulice miały być szerokie, by samochód musiał jak najrzadziej się zatrzymywać. Ruch samochodowy, pieszy i rowerowy były szczelnie od siebie odseparowane. Realizacja tych wizji odbywała się najczęściej kosztem pieszych. Zwężano im chodniki, a budowane w centrach miast drogi dwujezdniowe rozdzielały całe dzielnice i degradowały przestrzeń wokół.Chodniki służyły jako dodatkowe miejsca parkingowe. Żeby pieszy przypadkiem nie przeszkadzał w płynności ruchu, budowano przejścia podziemne i stawiano barierki, które były szczególnym utrudnieniem dla osób niepełnosprawnych.
Po takich miastach dobrze jeździło się samochodem, ale źle się w nich żyło. Codziennością stały się wszechobecny hałas, korki (poszerzanie ulic ich nie eliminowało, wręcz przeciwnie: po mieście jeździło coraz więcej samochodów, co w rezultacie prowadziło do jeszcze większego zatłoczenia) oraz olbrzymia ilość wypadków, w których ofiarami najczęściej byli piesi.

Dziś  miasta zachodnie (również niektóre polskie) odrzucają wizję miasta, w którym płynność ruchu jest wartością wyższą niż czyste powietrze, cisza na ulicach,bezpieczeństwo i dostępność miejsc po obu stronach ulicy również dla niepełnosprawnych. Nasze miasta znowu upodabniają się do tych, które znamy ze starych pocztówek.

Jak ułatwić życie pieszemu?

Nowoczesne miasta dostrzegają potrzeby nie tylko kierowcy, ale również pieszego, pasażera komunikacji miejskiej, rowerzysty. Działania podejmowane przez magistraty teraz opierają się na założeniu, że podczas planowania przestrzeni miejskiej najwyższy priorytet należy nadać pieszemu. Założenie takie jest z jednej strony łatwe do wprowadzenia (budowanie infrastruktury pieszej jest znacznie tańsze niż inwestycje drogowe), z drugiej wzbudza olbrzymi sprzeciw tych, którzy są przekonani, że przysługuje im nienaruszalne prawo do jeżdżenia samochodem wszędzie. Konflikty pojawiają się podczas każdej zmiany dystrybucji przestrzeni ulicznej i są naturalnym procesem występującym w każdym mieście.

Jakie są zatem podstawowe wyznaczniki miasta przyjaznego pieszym?

1. Podczas projektowania przestrzeni dla pieszych należy zadbać, by bez trudu mogły się po nich poruszać osoby najstarsze, dzieci oraz osoby niepełnosprawne (jeżeli przestrzeń będzie wygodna dla nich, to tym bardziej będzie wygodna dla pozostałych). Należy więc unikać budowania schodów wszędzie tam, gdzie można zastosować pochylnie oraz wysokich krawężników. Należy przywracać przejścia na poziomie jezdni w tych miejscach, gdzie wcześniej budowano przejścia podziemne.Biorąc pod uwagę częste awarie wind, dla osób na wózkach inwalidzkich przejścia podziemne stanowią barierę nie do pokonania.

2. Należy zadbać o odpowiednią szerokość chodników. Powinna ona umożliwiać minięcie się dwóch osób jadących na wózkach inwalidzkich. Warszawskie standardy ruchu pieszego rekomendują minimum 170 centymetrów. Należy wprowadzać parkowanie równoległe do krawężnika wszędzie tam, gdzie szerokość ta mogłaby być ograniczona przez parkowanie w inny sposób. Należy pamiętać również o przesunięciu słupów i znaków stawianych dotąd na środka chodnika.

3. Pieszy nie powinien być zmuszany do chodzenia naokoło. W większości państw zachodnioeuropejskich już nie nakłada się mandatów za przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych. Pieszy powinien mieć prawo przechodzenia przez ulicę wszędzie tam, gdzie prędkość ruchu jest równa lub mniejsza niż 50km/h, oczywiście ponosząc odpowiedzialność za ewentualny wypadek. Przejście dla pieszych powinno być miejscem, przed którym samochód musi się bezwzględnie zatrzymać. Ścisła segregacja ruchu z jednej strony zmusza pieszego do tracenia cennych minut na pokonywanie dalszych dystansów, z drugiej strony przyzwyczaja kierowcę, że może jechać szybciej, bo nie grozi mu „wtargnięcie pieszego”. Paradoksalnie to ona jest jednym z powodów, dlaczego polskie drogi należą do najniebezpieczniejszych w Europie.

4. Ważne jest uspokajanie ruchu samochodowego. 50 km/h jest najwyższą prędkością, przy której pieszy ma szansę przeżyć potrącenie przez samochód. Ulice powinny być tak projektowane, by fizycznie nie można było rozpędzić się powyżej przepisowej prędkości. Niezwykle korzystne są strefy tempo 30 – w Berlinie znajduje się w nich już 70% ulic. Po wprowadzeniu takich stref w Gdańsku, liczba wypadków śmiertelnych spadła aż o połowę.

5. Nie każda inwestycja drogowa musi poprawiać warunki ruchu samochodowego. Kiedy zrobi się most tylko dla pieszych i rowerzystów, można być pewnym, że w danej dzielnicy więcej osób zacznie poruszać się w ten sposób. W Zakopanem warto pomyśleć o alternatywnych ciągach pieszych, łączących poszczególne dzielnice, które nie będą biegły wzdłuż jezdni. 

6. Bardzo ważne jest także rozwijanie transportu publicznego, który jest najlepszym sojusznikiem pieszych. Konieczne jest też planowanie przestrzenne,ograniczające konieczność używania samochodu. Nowoczesne miasta tak organizują przestrzeń, żeby w jednej dzielnicy ludzie mogli pracować, mieszkać i wypoczywać.

7. Przestrzeń, która dawniej służyła jako parking, będzie znaczenie przyjaźniejsza, gdy zostanie oddana ludziom. 

Po co to wszystko?

Można zadać sobie pytanie, dlaczego pieszy powinien być najważniejszy? Odpowiedź jest prosta. Ten sposób poruszania się jest najbardziej ekologiczny, najtańszy, najcichszy, nie wymaga parkowania samochodu (który przez 95% swojego życia stoi bezczynnie na parkingu). Ruch pieszy jest zdrowy, co zwiększa komfort życia, ale również obniża koszty wynikające z leczenia chorób. Duża liczba pieszych sprzyja też lokalnej gospodarce. Przez lata panował potężny nacisk, by budować kolejne drogi. Od kilkunastu lat mamy w Polsce silne ruchy rowerowe,którym udało się dużo wywalczyć. A ruch pieszy, choć w Zakopanem i Nowym Targu jest drugim – po jeździe samochodem – najpopularniejszym sposobem poruszania się, wciąż nie ma swoich adwokatów. 

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
janowski1 2016-05-24 22:25:10
Tak , półtorametrowy chodnik jest za wąski dla dwóch osób .
Widzę że nie chodzi o rowery , ruch pieszych , samochody , trasy rowerowe , ale o pozyskanie elektoratu do zagospodarowania w celu realizacji politycznych zamiarów nowoczesnych - ha ha ha ha - a tęcza gdzie ? feministki gdzie ? za mało nowoczesnych ?
To wszystko można pogodzić bez zbędnej kretyńskiej polityki ! i szukania elektoratu .
Ps. @ uorcyk Ty zawsze potrzebujesz autorytetów ? nie masz kręgosłupa ? zawsze musisz się na kogoś powoływać ?
Edukacja w twoim wydaniu przyniosła określony polityczny cel - lewostronny ruch - szkoda twojego potencjału .
qaz 2016-05-14 12:22:30
Utopia. Projektowanie ? Żart. Budynek 500m2 przy dojazdówce szer. 3m. Urbanistyka ? Parku kulturowego nie ma jak zrobić. " Przejście dla pieszych powinno być miejscem, przed którym samochód musi się bezwzględnie zatrzymać." - patrząc na niektórych już tak jest. W końcu zebra to przedłużenie chodnika :P:P:P Fajnie to wygląda na urlopie. Gorzej jak trzeba często jeździć w/do pracy. Co do ścieżek - "genialne rozwiązanie" krakowskie: wylać wiadro farby na ulicę i zmieszać auta z rowerami. Żeby miało to ręce i nogi trzebaby pół Zakopanego wyburzyć. A ćwiartkę wykupić.
Fibi 2016-05-11 22:27:06
Publiczny transport , bilety unlimited, albo 10przejazdów +2 gratis jak kto woli.. Po mieście tylko miejscowi poruszają się samochodami...albo rowerem....good idea... skoro porównujemy...:) Zakopane będzie kurortem ...
Ps
Uorcyk, nadaję z Dingli .. :) sorry dżungli :))))
Abeto 2016-05-11 14:12:43
*kamieni
Abeto 2016-05-11 14:11:40
Udajesz,że nie wiesz?Pojechała robić malte do kajfosa bo w kraju "kamienu kupa"
uorcyk 2016-05-11 11:01:28
a bycie cyklistą z kolei mało patriotyczne ( według Waszczykowskiego, ministra zreszta) ? skad nadajesz @Fibi?
Fibi 2016-05-10 14:32:29
Uorcyk jak to chcesz zabronić wjazdu, zmuszać do czegoś to nie KODziarskie :)
niegoralen 2016-05-10 10:01:06
Zapraszam do mnie. Nie ma nawet przejść dla pieszych, bo nikt nie chodzi piechotą. Komunikacja miejska to worek bez dna i setki zatrudnionych urzędników. O bezdomnych, ćpunach i świrach zbierających się w okolicy przystanków i dworców nie wspomnę.
Piotr Manowiecki 2016-05-10 09:40:49
Serdecznie dziękuję za miłe słowa :-)
uorcyk 2016-05-10 09:39:59
*Pan, przepraszam :)
uorcyk 2016-05-10 09:00:17
dobrze ze poruszył pan to zagadnienie- przeciez do niedawna jedynym pomysłem lansowanym przez wadze było budoanie kolejnych parkingow (podziemnych) w centrum - a powinno sie działać wrecz odwrotnie- zaporowe ceny w centrum za parkowanie, alternatywna komunikacja zbiorowa - wymuszajac pozostawienie auta na kwaterce i dreptanie po Zakopanem zamiast stania w korku :)

Reklama
  • PRACA | dam
    Pensjonat w Zakopanem zatrudni KONSERWATORA, koniecznie zmotoryzowanego. Praca na 1/2 etatu 666378357.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
    Tel.: 788
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie apartamentami i domkami na wynajem. http://zarzadzanieapartamentami.info
    WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
  • PRACA | dam
    POLSKIE KOLEJE LINOWE S.A. poszukują osoby na stanowisko: SPECJALISTA DS. ZAKUPÓW. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Udział w opracowaniu i wdrożeniu strategii zakupowej dla wybranych kategorii (direct i indirect), - Efektywne zarządzanie kategoriami zakupowymi, - Budowanie i utrzymywanie długofalowej relacji biznesowych z dostawcami, - Koordynacja procesów przetargowych i zakupowych, - Negocjowanie cen i warunków handlowych, - Rozwój oraz prowadzenie bazy dostawców, - Tworzenie zapytań ofertowych i analiza ofert dostawców (również zagranicznych), - Obsługa zamówień w systemie ERP oraz monitorowanie terminów dostaw, - Współpraca z innymi działami Grupy PKL, - Udział w targach i wydarzeniach branżowych. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
    WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę budowlaną Nowy Targ i okolice. 608 729 122.
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
  • PRACA | dam
    Zakład Opieki Zdrowotnej w Kościelisku zatrudni LEKARZY: POZ, LEKARZA PEDIATRĘ I STOMATOLOGA. Oferujemy pełen etat lub według zadeklarowanej dostępności. Tel: +48 530 756 950 E-mail: spzozkoscielisko@gmail.com
  • PRACA | dam
    INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Poszukuję KIEROWCY raz w tygodniu. Wyjazd na rehabilitację matki z dzieckiem. Trasa Nowy Targ - Andrychów. 503 852 848.
  • PRACA | dam
    Zatrudnie tynkarza z doświadczeniem lub pomocnika do przyuczenia. praca na terenie Podhala. wiecej informacji na nr tel. 535 290 865
    Tel.: 535
  • SPRZEDAŻ | różne
    LIKWIDACJA SKLEPU "WOD-NA I ŁAZIENKI". WYPRZEDAŻ ASORTYMENTU W ATRAKCYJNYCH CENACH. W tym: baterie, umywalki, itp. Zapraszamy: ul. Chramcówki 33, Zakopane.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • PRACA | dam
    PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-10-15 21:30 Kolejny wrak samochodu zabrany z ulic w Zakopanem 2025-10-15 20:31 Dolina Białego nigdy cię nie zawiedzie (WIDEO) 2025-10-15 20:00 Będą wspominać tych, którzy zostali w górach 2025-10-15 19:30 Podopieczni Fundacji Handicap zwyciężają w zawodach w tenisie stołowym 2025-10-15 19:00 Odszedł Józef Szlaga - juhas bacy Klimowskiego 2025-10-15 18:50 Śmiertelny wypadek pod Zawratem. Drugi turysta ciężko ranny 2025-10-15 18:32 Pieniński Wypas Kulturowy po raz trzeci 2025-10-15 18:00 Zagadkowa śmierć w wiejskiej posiadłości. Mamy dla Was książki 2025-10-15 17:25 Lisica z małymi na Kamieńcu. Interwencje straży miejskiej 2025-10-15 16:40 Noc Bibliotek w Poroninie 2025-10-15 16:25 Dziewięć oszustw w ciągu tygodnia 1 2025-10-15 16:00 Zakopiańska Akademia Sztuki. Warsztaty, koncerty, zajęcia 2025-10-15 15:30 Wyjątkowa lekcja wychowania fizycznego w Zakopanem 1 2025-10-15 14:32 Po pijaku wjechał do rowu 2 2025-10-15 14:00 Sławek Wierzcholski w Stacji Kultura 2025-10-15 13:31 39 zatrzymań w 6 tygodni 2025-10-15 13:15 Dowód rejestracyjny zatrzymany za "ryczący" układ wydechowy 2025-10-15 12:57 Groźne dachowanie w Rogoźniku 4 2025-10-15 12:44 Dachy GERARD - połączenie siły i naturalnego piękna 2025-10-15 12:30 Problemy z parkowaniem w okolicach uczelni. Studenci niszczą moją działkę 2 2025-10-15 12:00 Pożar samochodu w Makowie Podhalańskim 2025-10-15 11:29 Czechowicz. 20 i 2 w Teatrze Witkacego 2025-10-15 10:30 Młodzi skoczkowie i zawodnicy kombinacji norweskiej wystartują w Orlen Cup Kids 2025-10-15 09:40 Zakopane w czwartek będzie świętować Dzień Edukacji Narodowej 2025-10-15 09:22 Potrójne morderstwo pod Starym Sączem. Podejrzany został zatrzymany (AKTUALIZACJA) 1 2025-10-15 09:00 Znów pobieliło w Tatrach 2025-10-15 08:00 Aeternam. Epitafium dla Gazy. Koncert duchowy 2025-10-14 21:00 Wybierzcie najlepszy plakat promujący Zakopane 9 2025-10-14 20:00 Totus Tuus, wspomnienie św. Jana Pawła II w kościele na Cyrhli 2025-10-14 19:30 Muzeum Tatrzańskie zaprasza 2025-10-14 18:59 Szczawnica wymiera najszybciej, Jabłonka najwolniej 8 2025-10-14 18:00 To już piąty sklep portugalskiej sieci handlowej w Zakopanem 15 2025-10-14 17:00 Inspirowane górami. Festiwal im. Ewy i Macieja Berbeków 2025-10-14 16:30 Zakopiańska Noc Bibliotek 2025-10-14 16:00 Uroczystości z okazji 40. rocznicy śmierci gen. Mieczysława Boruty Spiechowicza 2025-10-14 15:30 Amazonki, egzotyczne pokazy i mistrzostwa jeździectwa w Folwarku Toporzysko 2025-10-14 14:59 Ćwierć wieku Akademii. Uroczyste rozpoczęcie roku akademickiego w Nowym Targu 2025-10-14 14:30 Podejrzany Leonardo da V. 2025-10-14 14:00 Edukacja zdrowotna? Uczniowie rezygnują masowo 22 2025-10-14 13:30 Muniek Staszczyk zagra koncert w Watrze. Mamy dla Was bilety 5 2025-10-14 13:00 Środowiskowy Dom Samopomocy otwarty, trwa nabór do placówki 2025-10-14 11:05 Pożar w Dzianiszu (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-10-14 11:02 Tatrzańskie Chichoty w Javorinie 2025-10-14 10:00 Dziś Dzień Nauczyciela. Wszystkiego najlepszego Pedagodzy! 2 2025-10-14 08:59 Dziś chłodny, pochmurny dzień. Na Kasprowym pięć stopni mrozu 1 2025-10-14 08:00 Pontyfikat w sztuce (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-10-13 21:00 Będzie nowy most w Chabówce 1 2025-10-13 20:19 Za nami piękny jesienny dzień w Zakopanem. Co dalej z pogodą? (WIDEO) 2025-10-13 19:39 Poważny wypadek na zakopiance 4 2025-10-13 19:00 Bernardyni pożegnają ojca Władysława Czarniaka
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-10-15 19:25 1. Ja ciebie nie obrażałem jak by Ci była potrzebna karetka to byś się pieklił gdzie ona jak długo ma jechać do Szlachtowej czy Jaworek.Pomyśl a nie obrażaj innych poznać żeś .......d.....l 2025-10-15 18:58 2. pewnie w przyszłym roku coś by można @ bijący 2025-10-15 18:56 3. zmusiłem się i doczytałem! chłopie ja ci tylko podałem do porównania te pół godziny parkowania po to, aby ci! uzmysłowić to jak to jest mało ! a ty od razu robisz z księdza super biznesmena! :-) uważasz, że w weekendy pod skocznie czy do Kuźnic jeżdżą tylko turyści? 2025-10-15 18:45 4. Frajerów nie sieją.. 2025-10-15 18:17 5. @wiktoria, dało by się coś zasponsorować na hobbistyczno-turystyczny cel dla rejonu Pienin i Zalewu Czorsztyn? 2025-10-15 17:38 6. z zasady nie słucham ani w całości nie czytam wypocin oszołomów! mam swój rozum i wiem, że odnośnie śmieci nie jest najgorzej, bo np. w Poroninie jest 34 zł a we Wrocławiu 41 zł. i jakoś tam tak jak ty nie płakusiają 2025-10-15 17:29 7. Ten exodus Kamilu Rabka przezywac zaczela znacznie wczesniej. Trudno okreslic jakas przelomowa date ale 5 dych to juz z pewnoscia uderza. 2025-10-15 17:26 8. @Pani Janino! Skądże Pani wytrzasnęła te nieoficjalne zdjęcia wikariuszy z diecezji sosnowieckiej! No, na litość Bosaka !! 2025-10-15 17:24 9. Pomysl przedni i naleza sie paniom gratulacje ! Jagny nie uswiadczysz. To juz na deser. 2025-10-15 17:13 10. Jakie tam wszystko pięknie wyprane po tylu latach.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama