2022-11-11 08:00:01
Powiat nowotarski
Czego nie wiesz o torfowiskach
Każdy hektar zdrowego, żywego torfowiska w naszej strefie klimatycznej pochłania rocznie z atmosfery około 1100 kg dwutlenku węgla. To magazyn węgla, złoże torfu, zbiornik retencyjny i fascynujący ekosystem.
Taki unikatowy skarb mamy w naszym terenie. Mogli się o tym przekonać dziennikarze z całej Polski, którzy uczestniczyli w wizycie studyjnej w Nowym Targu. Zamoczyli stopy w mokradłach Boru na Czerwonem, w kolejnym dniu zwiedzili orawskie torfowisko Puścizna Wielka z pokładu kolejki wąskotorowej.
Torfowisko to miejsce, gdzie odkłada się torf – utwór organiczny, powstający niemal wyłącznie ze szczątków roślin w środowisku wysyconym wodą i w warunkach beztlenowych. Złoże torfu przyrasta bardzo powoli – ok. 1 mm na rok. Istniejące dziś torfowiska to ogromne magazyny węgla uwięzionego w szczątkach roślinnych przez całe tysiąclecia. Jak szacują naukowcy, w naszej strefie klimatycznej hektar zdrowego, żywego torfowiska rocznie akumuluje ok. 300 kilogramów węgla w związkach organicznych, powstających w procesie fotosyntezy. W tym celu musi pochłonąć z atmosfery aż 1100 kg dwutlenku węgla.
Bezcenna gąbka
Torfowiska są bezcenne także dlatego, że są jak gąbka – pochłaniają wodę w okresie ulew i powodzi, a oddają ją stopniowo w czasie suszy. Są więc naturalnymi zbiornikami retencyjnymi, regulującymi stosunki wodne. Gdyby nowotarski Bór na Czerwonem nie był przez dziesiątki lat eksploatowany, niepotrzebna byłaby zapora w Czorsztynie. Dziś, kiedy coraz bardziej doskwierają nam okresy suszy, ta ich właściwość jest szczególnie ważna.
Ale torfowiska to nie tylko magazyny węgla, złoża torfu czy zbiorniki retencyjne. To także fascynujące ekosystemy z niezwykłym światem roślin i zwierząt.
Porośnięte są przede wszystkim przez mchy torfowce, które magazynują ogromne ilości wody – ponad 10-krotność swojej suchej masy. To dlatego torfowisko jest ogromną „gąbką". Dziennikarze uczestniczący w wizycie studyjnej mogli podziwiać także inne, rzadkie rośliny. Wśród nich owadożerną rosiczkę czy żurawinę, dla której torfowiska to naturalne miejsce występowania.
Dawniej torf stanowił cenne źródło energii. Na Podhalu i Orawie zdarzało się, że ludzie palili nim w piecach jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku. Dziś wykorzystywany jest w ogrodnictwie. Naukowcy biją na alarm, podkreślając, że torf powinien być traktowany jako zasób nieodnawialny. Niestety, torfowiska to jedne z najszybciej zanikających ekosystemów naszej strefy klimatycznej. Wiele z nich było też regularnie odwadnianych.
Cudze chwalicie, swego nie znacie
Tymczasem z uwagi na swoje wybitne walory przyrodnicze oraz rolę, jaką pełnią dla człowieka, zasługują na szczególną ochronę. W Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej znajduje się największy w południowej Polsce kompleks torfowisk wysokich, które należą do rzadkości. Rozwinęły się na podłożu bardzo słabo przepuszczalnej gliny o grubości około 2 m, która została najprawdopodobniej utworzona podczas ostatniego zlodowacenia. Dla ich rozwoju bardzo ważne były panujące tu sprzyjające warunki klimatyczne: stosunkowo chłodne sezony wegetacyjne, wysokie sumy opadów rocznych i niewielkie parowanie.
Dziś Torfowiska Orawsko-Nowotarskie chronione są w ramach europejskiej sieci Natura 2000. Ostoja Natura 2000 „Torfowiska Orawsko-Nowotarskie” ma powierzchnię ponad 8 tys. hektarów. Rośnie tu kosodrzewina, która z reguły występuje na większych wysokościach, a także prawdopodobnie sosna błotna, będąca mieszańcem kosodrzewiny z sosną zwyczajną. Sztandarowym gatunkiem wśród zwierząt tego regionu jest cietrzew, silnie zagrożony wyginięciem ptak, kojarzony ze spektakularnymi godami zwanymi tokowiskami. Można tu też spotkać rzadkie w skali Europy motyle – szlaczkonia torfowca czy modraszka bagniczka, a także bardzo rzadko występujące w innych terenach Polski pajęczaki. Zaglądają też niedźwiedzie i wilki.
Eksploatacja torfu rozpoczęła się na naszym terenie już pod koniec średniowiecza. Na obszarze Kotliny Orawsko-Nowotarskiej znajdowało się co najmniej 30 torfowisk wysokich i towarzyszących im torfowisk niskich. Zajmowały one ok. 260 km kw., czyli 26 tys. hektarów. Obecnie torfowiska wysokie i niskie zajmują teren czterokrotnie mniejszy. Zachowało się 19 kopuł lub ich fragmentów o łącznej powierzchni ok. 1300 ha.
Pod ochroną tylko Bór na Czerwonem
Mimo ochrony w ramach sieci Natura 2000 na części naszych torfowisk widać postępującą degradację. Powodem jest osuszanie torfowisk przez człowieka, wydobycie torfu, zarastanie kopuł torfowisk roślinnością krzewiastą i drzewiastą, zalesianie tych terenów czy pożary.
Tylko jedna kopuła Torfowisk Orawsko-Nowotarskich – Bór na Czerwonem – objęta jest ochroną w formie rezerwatu przyrody, ustanowionego już w 1925 r. W 2017 r. został też wpisany na listę obiektów objętych konwencją ramsarską, której celem jest ochrona i utrzymanie w niezmienionym stanie obszarów określanych jako „wodno-błotne”. W skład rezerwatu wchodzi torfowisko wysokie, z dobrze wykształconą kopułą torfowiska oraz występujące w jego otoczeniu bagienne i wilgotne zbiorowiska leśne – charakterystyczne dla Kotliny Orawsko-Nowotarskiej. Bór na Czerwonem jest domem dla gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla ekosystemów borów bagiennych i torfowisk, w tym rzadkich i zagrożonych. Żyje tu 10 gatunków płazów, 2 gatunki gadów, 98 gatunków ptaków i 25 gatunków ssaków. Szczególnie cenne są płazy – traszka karpacka i kumak górski. W rezerwacie występuje również 269 gatunków grzybów. Wraz z przyległym kompleksem leśnym rezerwat znajduje się w strefie karpackiego korytarza ekologicznego, łączącego Babią Górę i Tatry z Gorcami i Pieninami.
Co można zrobić?
Jak przekonują naukowcy, żeby chronić Bór na Czerwonem, jak najszybciej trzeba poprawić nawodnienie tego terenu m.in. przez tworzenie zastawek, które zatrzymują wodę. Kolejnym zadaniem, które dla niewtajemniczonych w temat miłośników przyrody może być zaskoczeniem, jest odtworzenie bezleśnego charakteru torfowisk, co wiąże się z wycięciem wielu drzew.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKI W SZAFLARACH przy zakopiance 6198/2 i 6200/7 o łącznej pow. 823 m2. Kwota 70.000 zł. DZIAŁKA W SZAFLARACH 6264 - 20 arów - kwota 80.000 zł. 517 625 354. -
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 7-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855. -
RÓŻNE
PRZYJMĘ ZIEMIĘ oraz GRUZ - 608 729 122 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ 21 arów, na trasie z Nowego Targu do Czarnego Dunajca oraz PRZYJMĘ REKLAMĘ - 608 729 122 -
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, DACHY, ELEWACJE, 608 729 122. -
PRACA | dam
Zatrudnię OSOBĘ DO FAKTUROWANIA - SKLEPY SPOŻYWCZE. 570 644 318 -
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. Mile widziane doświadczenie na stanowisku mięsnym. 602 759 709 -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
Firma Skóral poszukuje krawcowej do szycia odzieży skórzanej. Doświadczenie mile widziane. Praca od zaraz w Skomielnej Białej. Proponuję stabilne zatrudnienie na podstawie umowy, atrakcyjne wynagrodzenie adekwatne do umiejętności.. 601432035 firma@skoral.com
Tel.: 601432035 -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600 -
PRACA | dam
DORYWCZO NAWIĄŻĘ WSPÓŁPRACĘ Z OPERATOREM KOPARKI - KOŚCIELISKO - 608 806 408 -
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ DO PRAC REMONTOWO-PORZĄDKOWYCH PRZY PENSJONACIE. 608 806 408 -
PRACA | dam
NAWIĄŻĘ WSPÓŁPRACĘ Z BRYGADĄ BUDOWLANĄ - WYKOŃCZENIE TRZECH DOMÓW. 608 806 408 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408 -
PRACA | dam
RESTAURACJA W KOŚCIELISKU ZATRUDNI: KUCHARZY, POMOCE KUCHENNE, KELNERÓW. 608 806 408 -
PRACA | dam
DORYWCZO - SPRZĄTANIE W KOŚCIELISKU. 608 806 408 -
PRACA | dam
KOŚCIELISKO - OSOBĘ DO OBSŁUGI IMPREZ: WESELA, KOMUNIE, CHRZCINY. 608 806 408 -
PRACA | dam
DO PRACY W PENSJONACIE W KOŚCIELISKU z możliwością zamieszkania. 608 806 408 -
PRACA | dam
Zatrudnię tynkarza z doświadczeniem lub brygadę. 535290865
Tel.: 535290865 -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77. -
PRACA | szukam
Zlecę sprzątanie pokoji, więcej informacji pod tel.513336088. 513336088 helena.nedza.chotarska@gmail.com
Tel.: 513336088 -
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941. -
SPRZEDAŻ | budowlane
SPRZEDAŻ KRUSZYWA RZECZNEGO - ŻWIR, PIASEK, CEMENT, GRYZ (SPÓŁA). TRANSPORT. 503 532 680. -
PRACA | dam
OPIEKA NAD SENIOREM 1-2h dziennie do południa. Krupówki. 604 171 837. -
PRACA | dam
Zatrudnię pracowników budowlanych, ekipy, podwykonawców. 601 508736. -
PRACA | dam
Restauracja Górska do uzupełnienia zespołu poszukuje osoby na stanowisko: KUCHARZ. Oferta pracy tylko dla kucharza z doświadczeniem zawodowym. Praca na pełen etat , bardzo dobre warunki pracy. Więcej informacji pod numerem :. 518 259 536 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518 -
PRACA | dam
Wspólnota Mieszkaniowa INFINIUM - Aleje 3 Maja 5 w Zakopanem - POSZUKUJE FIRMY ŚWIADCZĄCEJ USŁUGI SPRZĄTANIA BUDYNKU (klatki schodowe, korytarze, itp.) ORAZ TERENU ZEWNĘTRZNEGO. Kontakt w sprawie zakresu do złożenia oferty tel. 889 18 91 54 - zarządca nieruchomości. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Białka Tatrzańska -sprzedam działke z pozwoleniem na budowę , bardzo dobra lokalizacja 660797241 b12.pl. -
PRACA | dam
Stacja Narciarska Suche zatrudni Kierownika z doswiadczeniem i zamiłowaniem do Narciastwa praca całoroczna. 606835437 apartamenty@dw-jedrol.pl
Tel.: 606835437 -
PRACA | dam
WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644 -
PRACA | dam
Pracownik budowlany. Firma budowlana poszukuje pracownika budowlanego na terenie: Zakopane, Nowy Targ, Białka Tatrzańska, Bukowina. 602493811
Tel.: 602493811 -
PRACA | dam
SPRZĄTANIE APARTAMENTÓW W KOŚCIELISKU, PRACA STAŁA UMOWA O PRACĘ/ZLECENIE. 698954671 www.osadawidokowa.pl d.zacharko@gorskagrupa.pl
Tel.: 698954671 -
SPRZEDAŻ | różne
AD BLUE - Z DYSTRYBUTORA - STACJA PALIW PAPI SERVICE, ZAKOPANE - SPYRKÓWKA 4. WYGODNE TANKOWANIE, NAJLEPSZE CENY! Tel. 18 20 17 467. www.papiservice.pl -
NAUKA
Niepubliczne Przedszkole Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny w Zakopanem przy ul. Krzeptówki Potok 12 zaprasza dzieci w wieku 2,5 - 3 lata. Zapewniamy: świetną bazę lokalową, własną kuchnię, doświadczoną kadrę, przystępne ceny. Zapraszamy do kontaktu mailowego: przedszkolemisjonarki@gmail.com lub telefonicznego 690 124 554 -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, ŁAZIENKI, MALOWANIE. 798 476 308. -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244 -
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400. -
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793. -
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDEGO MERCEDESA SPRINTERA. 531 666 333. -
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333. -
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380 -
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893 -
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893 -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.