Na Spiszu jesteśmy bardziej łagodni, na Podhalu hardzi (ZDJĘCIA, WIDEO)

Granica na Spiszu przez setki lat zmieniała się wiele razy. Niektórzy mieszkańcy najpierw uczyli się mówić po polsku, później po węgiersku, słowacku i znowu po polsku. Ta mieszanina kultur, narodowości sprawiła, że powstał specyficzny region, gdzie ludzie są bardziej łagodni, a kościoły murowane. W niedzielny wieczór w restauracji stacji narciarskiej Harnaś już po raz 9. mogliśmy wziąć udział w Festiwalu 7 Kultur. Na początek byliśmy świadkami debaty pt. "Spisz - pejzaże - mity - historia".

Przez wiele lat obecnych słowackich miast należało do Polski. Wszystko za sprawą spisanego 15 marca 1412 r. w Lubowli traktatu między polskim królem Władysławem Jagiełłą, a królem Węgier i Niemiec Zygmuntem Luksemburczykiem. - Jagiełło pożyczał królowi Węgier 37 tys. kop gorszy, co stanowiło równowartość pół tony srebra. W zastaw otrzymywał 16 spiskich miast, które stanowiły polskie enklawy. Później zresztą Węgrzy chcieli oddać te pieniądze, ale Polska się nie zgodziła - mówiła w czasie debaty prof. Elżbieta Łukuś. Do dziś w tych miastach pozostały figurki Matki Boskiej, co nie było spotykane w rejonach, gdzie szerzyła się reformacja. Na zamku w Starej Lubowli do 1769 roku rezydowali polscy starostowie, a w czasie potopu szwedzkiego ukrywano tu insygnia władzy polskich królów.

Doktor Stanisława Trebunia-Staszel opowiadała o różnicach w ubiorze górali spiskich i podhalańskich, czy rozbieżnościach w architekturze. - O ile wiele części strojów jest podobnych, jak koszula, kierpce, to już parzenice są zupełnie inne. Tak humorystycznie powiem, że pamiętam wójta, który na jednej nodze miał parzenicę spiską a na drugiej podhalańską - mówiła doktor Trebunia-Staszel.

Dodała, że na Spiszu na przykład w Niedzicy czy Kacwinie kościoły są murowane, a na Podhalu drewniane.

- My na Spiszu odznaczamy się większą łagodnością, natomiast na Podhalu ludzie są bardziej hardzi. Zawsze powtarzam, że góralki ze Spisza są bardziej łagodne, a te z Podhala harde - stwierdziła prof. Elżbieta Łukuś.

Maria Kuruc, wicewójt gminy Bukowina Tatrzańska powiedziała, że turyści przyjeżdżając na Spisz robią wielkie oczy, gdy dowiadują się o spiskich góralach. Dodała, że wielokulturowość tego regionu sprawia, że to tak wspaniały region.

Po debacie mogliśmy wysłuchać koncertu, w którym królowała właśnie wielokulturowa, etniczna muzyka przetykana nutami folkowymi.