2023-11-18 15:45:49

Góry, Zakopane

Zapomniane szczyty, zapomniane doliny Wojciecha Szatkowskiego

Są takie miejsca w górach, gdzie czas się zatrzymał, gdzie nie ma turystów, a podwieźć kogoś to wcale nie jest strach, bo pewnie poprosi on o podwózkę do najbliższego punktu z alkoholem.

Wojciech Szatkowski, historyk z Muzeum Tatrzańskiego, znawca narciarstwa i gór, odkrył przed widzami swoje osobiste górskie szlaki poprowadzone często tam, gdzie ludzka stopa rzadko stąpa. Najpierw oczywiście były Tatry, bo to góry, które dla każdego miłośnika górskiej przygody z Zakopanego są domem. Nazwa Tatry wywodzi się ze starosłowiańskiej nazwy Tritri, która oznaczała skalne ściany i szczyty. Pojawiała się ona już w XI wieku. W Tatrach wciąż są miejsca mniej znane, rzadziej opisywane, gdzie nie docierają tłumy turystów. Takim miejscem z pewnością są Ciemnosmreczyńskie Stawy na Słowacji, który położone są u stóp Wrót Chałubińskiego, o których kiedyś pisał Jan Kasprowicz. Z kolei Wyżni Wielki Furkotny Staw to trzeci najwyżej położony staw w Tatrach (2145 metrów n. p. m.), który jeszcze w 1911 roku odmarzał tylko na ok. 10 dni, dziś na skutek ocieplenia klimatu nie jest pokryty lodem przez ok. 50 dni.

Kohut w Małej Łące

- Wydaje się, że Tatry są dokładnie zbadane, że przeszliśmy już wszystkie ścieżki, ale zawsze można w nich odkryć coś nowego. Tak jak ja niedawno odkryłem dla siebie piękną skałkę w dolnej części Doliny Małej Łąki. Nazywa się ona Kohut, a położona tuż obok niego kosodrzewiny dodaje jeszcze tej turniczce uroku - mówił Wojciech Szatkowski. - To było fajne uczucie, popatrzeć na turnię Kohuta, której wcześniej nigdy nie widziałem. Kohut jest wzmiankowany w pracach naukowych pracowników TPN, na aplikacjach turystycznych.

Pięknym miejsce, gdzie nie prowadzą żadne znakowane szlaki są opadające w stronę Doliny Pyszniańskiej zbocza Kamienistej i potężny żleb zwany Babie Nogi - to zresztą najdłuższe kobiece nogi w Polsce, bo mają prawie 2 kilometry długości. Wojciech Szatkowski przypominał też postacie związane z pasmami górskimi. Przy okazji Tatr wspomniał o legendarnym Piotrku Malinowskim, naczelniku TOPR, taterniku, skialpiniście. Mało kto pamięta, że w latach 90-tych prowadził on w Radiu Alex audycję, w której puszczał bluesowe kawałki, m. in. utwór "Legs" ("Nogi") zespołu ZZ Top, co stanowiło nawiązanie do żlebu pod Kamienistą. Piotr Malinowski zmarł w 1995 roku w wyniku komplikacji po niegroźnej kontuzji łękotki. - Gdy to się stało nie mogliśmy w to uwierzyć. Prochy Piotrka Malinowskiego rozrzucono w górnej części Doliny Jaworowej, bo to miejsce w Tatrach ukochał najbardziej - mówił Wojciech Szatkowski.

Nie dajesz rady, jedź w Bieszczady

Całe postrzeganie gór w życiu Wojciecha Szatkowskiego zmieniło się w 2012 roku. Wtedy pojechał w Bieszczady i zrozumiał, że górskie fascynacje nie kończą się na Tatrach. - Bieszczady to wielkie przestrzenie, w dużej ich części nie ma parku narodowego, więc można na przykład na nartach podchodzić i zjeżdżać, gdzie się tylko chce, a na to całe życie czkałem - mówił Szatkowski.
W Bieszczadach przez długie godziny można nikogo nie spotkać, a gdy się już spotyka trzeba się zatrzymać, zamienić chociaż kilka zdań. Są tam też zapomniane przez niemal wszystkich schroniska, takie jak Chata w Łupkowie, którą prowadzi Jan Hasior, syn słynnego, związanego z Zakopanem rzeźbiarza. To właśnie tu na "bieszczadzkim końcu świata" wiedzie on swoje życie i zaprasza do "ostatniego takiego schroniska w Bieszczadach". Bo to schronisko specyficzne, bez wody, bez prądu. Obowiązuje tam zasada, że jak chcesz ugotować herbatę to musisz sam nabrać wodę w potoku, jeśli chcesz się ogrzać to musisz narąbać drewna. - W takich warunkach można wytrzymać pewnie dwa, trzy dni, później trzeba wrócić do cywilizacji. Spędziłem tam noc i była to noc wspaniała, bo przyszła grupa młodych ludzi, którzy do trzeciej rano grali na gitarach i śpiewali - wspominał Szatkowski. Bieszczady to zresztą najbardziej rozśpiewane góry w Polsce. Bieszczady to także piękne cerkwie, takie jak cerkiew w Łopience. Kultowe miejsce, które kilkadziesiąt lat temu popadło w całkowitą ruinę. Zawalił się nawet dach, a pasterze z Zębu, którzy w Bieszczadach wypasali owce wykorzystywali cerkiew jako stajnię.

Odbudowana cerkiew w Łopience

Pierwszą osobą, która podjęła się próby jej ochrony przed dalszym zrujnowaniem był Olgierd Łotoczko, który ponad 50 lat temu wykonał pierwsze prace ratujące budynek, stawiając betonową otoczkę wokół murów. Nie dokończył on prac, bo zginął w czasie przekraczania rzeki w Afganistanie. Jego dzieło dokończył Zbigniew Kaszuba, który przez pół życia zbierał pieniądze na remont i w końcu cerkiew udało się pokryć blacha i wyremontować.

Jędrek Połonina, ostatni bieszczadzki kowboj

Bieszczady to też wiele związanych z tymi górami postaci, które szukały w tych górach schronienia, czasami ucieczki. Taką postacią był Jędrek Połonina (Andrzej Wasilewski), zwany ostatnim bieszczadzkim kowbojem, bo jego nieodłączną częścią ubioru był kowbojski kapelusz. Ten poeta, rzeźbiarz, rysownik był uważany za króla bieszczadzkiej cyganerii. Kiedyś zafascynowała się nim nawet Magda Umer, która zaprosiła go do Warszawy. Bard zginął tragicznie w 1995 roku w Komańczy potracony przez samochód, którym kierował pijany kierowca. Dwa lata temu w Komańczy odsłonięto ławeczkę jego imienia.

- Gdy jedzie się przez Bieszczady nie ma obawy, gdy zabierzemy kogoś do auta. Ten ktoś zwykle może poprosić tylko, aby zawieźć go do najbliższego punktu sprzedaży alkoholu, i taki przypadek niedawno mi się przydarzył. Ludziom w tamtym rejonie nie żyje się łatwo, bo mają daleko do kultury, do lekarza, ale to wszystko wynagradza wspaniała przyroda.

Beskid Niski, Karkonosze i Magura Witowska

Kolejne ulubione i wciąż bardzo rzadko odwiedzane góry Wojciecha Szatkowskiego to Beskid Niski, z przepięknymi cerkwiami, niesamowitymi cmentarzami wojskowymi z czasów I wojny światowej. Jednym z najciekawszych z nich jest cmentarz na wzgórzu Rotunda. To wzgórze bronione przez Rosjan dwa razy próbowała zdobyć armia austro-węgierska. Bez powodzenia, ale walki przyniosły wiele ofiar. Cmentarz powstał już w 1915 roku, a autorem projektu z charakterystycznymi wysokimi krzyżami był słowacki architekt Duszan Jurkowicz. Z jednej strony pochowano tu żołnierzy austro-węgierskich, z drugiej rosyjskich. Beskid Niski bardzo mocno związany jest też z polską historią, to tu swoje obozy miał Kazimierz Pułaski w czasie Konfederacji Barskiej i to właśnie z tych szczytów z pomocą chorągiewek powiadamiano się o nadciągających wojskach rosyjskich. Beskid Niski to także jego najwyższy szczyt Lackowa, na który prowadzi bardzo stromy szlak, na którym wspinając się po zboczu musimy chwytać się zwisających korzeni.
Karkonosze natomiast to jedno z najświeższych odkryć Wojciecha Szatkowskiego. Góry z rozłożystymi płaskowyżami, które mogą kojarzyć się z Laponią, dużymi schroniskami i świetnymi warunkami narciarskimi. Symbolem Karkonoszy jest Śnieżka, najbardziej wybitny szczyt w Polsce, który nad okolicą góruje z przewagą aż 1200 metrów.

Magura Witowska z pięknym widokiem

Również blisko Tatr mamy szczyty bardzo rzadko odwiedzane, doskonałe na narciarskie wyprawy, z pięknymi widokami. Jednym z nich jest Magura Witowska. Wiatrołomy i wycinki drzew sprawiły, że od kilku lat roztacza się z niego wspaniała panorama Tatr.

- Najważniejszą rzeczą w górach jest to, aby się w nich nie spieszyć, aby mieć z nich frajdę. Ważna jest też kompania, w której chodzimy, bo oczywiście samotne chodzenie po górach jest piękne, ale nic nie zastąpi dobrych kolegów na szlaku - podsumował Wojciech Szatkowski.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

teleranek 2023-11-20 03:08:45

Jednak nie ćwierćinteligent tylko ofiara tvpis. Cyrylica pomaga mi zrozumieć twój tok myślenia i usprawnić komunikację bo to twój ojczysty język. Daswidania.

charaszo paniemajem 2023-11-19 21:56:35

No widzisz inteligenty chamie, przefarbowałeś się z kaczora na teleranek, i okropnie mądrego strugasz. Zapominasz tylko o jednym, że i tu i tam jedziesz cyrylicą

teleranek 2023-11-19 19:57:02

Te, alien, bo ci żyłka peknie od tej nienawiści... Zaciśnij zęby i charaszo! W końcu to tylko cztery lata.

Przemoc Obca 2023-11-19 14:51:12

Nie wiem,o co ci pajacu chodzi, ale... przed chwilą, dosłownie 3 minuty temu TVP Info, czyli telewizja polska, pokazała materiał z granicy polsko-ukraińskiej (z Lubelszczyzny) dotyczący protestu polskich przewoźników. Ciekawe, czy antykomunistyczna TV w Chinach to odnotuje ...
A słyszałeś w TVNienawiść co o podniesieniu podatku mówił w radiu zet andrzej domański, POseł KO tyPOwany na ministrę finansów? Wczoraj miliard razy go cytowali, sprytnie pomijając ten niewygodny, jak na razie, fragment.
A słyszałeś, co na temat " wytwarzania fałszywej wiedzy" (dotyczy sytuacji na granicy z Białorusią), napisała dziennikarka GW, małgorzata tomczak? Też nie PO wiedzieli? PO patrz, a POdobno twoim prawem jest wiedzieć.
Ot i wasza, lewacka ncałamparwda cała dobę.
PO prostu, wstaej rano i łżesz!

teleranek 2023-11-19 13:06:50

"Oczywiście, że słyszałem, we wczorajszych Wiadomościach."
Nie trzeba było nic więcej pisać :-) Wsio paniał :-)

dobrze wiedzieć! 2023-11-18 22:03:27

Oczywiście, że słyszałem, we wczorajszych Wiadomościach. I nawet podali prawdziwy powód!! A ty jak oglądałeś polską tv w czasach Teleranka, to nie dziwota, że wtedy o tym nie mówili. Wtedy nie było Ukrainy (i protestów).
Ps, Chińska TV nie jest komunistyczna. Więc żyj nadal w chińsko-putinowkim Matrixie

teleranek 2023-11-18 18:13:54

Słyszeliście w polskiej telewizji o protestach przewoźników na granicy z Ukrainą? Bo w Chinach słyszeli. Nawet byli zrobić reportaż.
https://tv.cctv.com/2023/11/17/VIDEFGhgCrPzWtaUSvD8ulCf231117.shtml

W komunistycznej tvpis Wam tego nie powiedzą bo jest polowanie na czarownicę - tuska.

Reklama

Galerie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie - pilnie kupie dom w Nowym Targu lub okolicy tel 660797241.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
PRACA | dam
Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
PRACA | dam
Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
Tel.: 798625975
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
PRACA | dam
Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
Tel.: 668 309 058
WWW: slowikarchitektura.pl/
PRACA | dam
Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
Tel.: 723
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.