Zobaczcie, jak remontują szlaki w Tatrach

Od czasu do czasu możemy usłyszeć, że na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego prowadzone są prace remontowe na szlakach. Turyści czasami narzekają, że z tego powodu są one zamknięte. Tymczasem ekipy góralskie muszą mieć komfort pracy, a nade wszystko ważna jest kwestia bezpieczeństwa.

- Niestety, nie sposób nie ponarzekać trochę na turystów, bo oni po prostu nie stosują się do tych ograniczeń. Bywa że muszą zawracać, nie ma innego wyjścia. Mamy bardzo dużo odgruzowywania kamieni, które ściągamy ze szlaku, spuszczamy je w dół, najczęściej zrzucając, a szlaki mają wiele zakrętów i horyzont jest ograniczony. Zatem apeluję do wszystkich, by stosować się do tych zakazów, traktować je naprawdę poważnie - mówi Krzysztof Szwajnos, jeden z członków ekipy remontowej z Cichego. - Z kamieniami jest też tak, że trzeba np. szlak uzupełnić nowymi, więc chodzimy i szukamy odpowiednich skał przy szlaku, potem w dwie lub trzy osoby (bo może on ważyć nawet 60 kg) go układamy, czasami wkopujemy - zdradza góral.

- Ponadto oceniamy, które stopnie z drzewa trzeba poprawić, czy trzeba je zagęścić, żeby woda nie niszczyła ich bardziej - dopowiada Staszek Hyrczyk.

Górale zgodnie podkreślają, że chyba każdy ze znanych szlaków mają zaliczony. - Pewnie byśmy normalnie w góry nie wyszli, bo górale nie chodzą po nich, a tu jesteśmy odmieńcami, no trochę z przymusu - śmieją się.

W lipcu turyści wrócili na szlak prowadzący na Nosal, gdzie wcześniej pracowała ekipa górali z Cichego. - Kiedy ktoś się zapyta o której zaczynam robotę, to powiem, że o 9. Ale żeby do niej dotrzeć, to trzeba iść na piechotę nieraz i 2-3 godziny - opowiada Stanisław Hyrczyk, który w tym roku obchodzi mały jubileusz 5-letniej pracy przy remontach szlaków tatrzańskich. - Zawsze zaczynamy pracować od szczytu i potem przesuwamy się w dół, stąd te początki są trudne, bo trzeba sporo czasu poświęcić na wyjście i zejście. Kiedy zaczynałem, to miałem problem z zakwasami, a tu nie można było kwękać, tylko roboty się chwytać. Ale lata pracy swoje zrobiły i teraz to już nie trzeba żadnej siłowni, mam ją na wysokości nieraz 2 tys. metrów i wyżej - śmieje się.

Góralom robota idzie gładko, bo to rodzinna, sprawdzona ekipa. Nie ma mowy o obijaniu się, każdy wie, co ma robić. - Mój teść - Andrzej Szwajnos, co mnie namówił do tej pracy, to dopiero ma doświadczenie, od 30 lat pracuje z drewnem i kamieniem - dodaje Staszek. Rozmowie przysłuchuje się brat Daniel, który szykuje obiad, czyli kiełbasę z ogniska na patykach z pobliskiego lasu.

Na remont szlaku ogłaszany jest przetarg, są nawet dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, jest specyfikacja pracy i inne uwarunkowania, ale górale mają przecież swój rozum i doświadczenie. Kolejny członek ekipy, Władysław Kukulak z Cichego ma swoje zdanie na ten temat. - Dostawaliśmy też projekty, ale nie za bardzo temu wierzyłem - bo co, przyjdzie ktoś raz na szlak i już wie? Trzeba robić tak, jak pokazuje teren. Mnie nie trzeba projektanta, bo wizję ścieżki mam w głowie. Jak przychodzę na miejsce, to od razu widzę, jak szlak ma wyglądać. Praktykę mam już długą, wiem, jak coś zrobić - podkreśla góral. Trudno mu nie wierzyć, bo przy szlakach pracuje od przeszło 30 lat.

Bywa i tak, że członkowie ekipy muszą szukać schronienia przed burzą albo przerywają pracę, bo obfite opady deszczu nie dają szans na efektywne działanie. Spotkania z dzikimi zwierzętami w Tatrach to dla nich niemal codzienność. Kozice przyglądają się z bezpiecznej odległości ich pracy, a niedźwiedzia spotkali sporo razy.

Podhalanie wygrywają też przetargi na remonty szlaków w innych pasmach górskich na terenie naszego kraju. - Tak było w Bieszczadach. Nie było wyjścia - towar na remont musiał dostarczyć nam helikopter. Miesiąc zajęło mi spakowanie około 180 paczek z grysem, progami dębowymi, czyli w sumie z ok. dwoma tonami tego wszystkiego. To było naprawdę wyzwanie. Załoga helikoptera spuszczała paczki, my je odbieraliśmy w kilku punktach. Nie było mowy o przypadku, wszystko było ustalone. Przecież było bardzo stromo, takie paczki mogłyby się osunąć i spaść w dół - opowiada Krzysztof.

Nasza ekipa znana jest też w Babiogórskim Parku Narodowym, gdzie jeszcze w te wakacje zacznie kolejną część remontu szlaku z Krokwiarek na Sokolicę. Podobnie jak w przypadku Bieszczad, tak i tutaj trzeba wszystko dokładnie przygotować. 

- Nacinamy drewna na dwa duże samochody, mamy na to dwa tygodnie. Idziemy po kolei, patrzymy które się nadają, a które jeszcze nie. Cieszę się z tej roboty, bo jeszcze mój dziadek Janek tak pracował w lesie i na gazdówce. Jeszcze żyje i chętnie przykazuje mi, co mam robić, żeby było dobrze - śmieje się Darek Gruszka z Cichego, który jest częścią ekipy, ale już tej pracującej "na dole". Jego tata Stanisław zaprzęga konia Bobika i transportuje już oczyszczone żerdzie w stronę samochodu, którym zostaną przewiezione pod znany beskidzki szczyt. - Nasz Bobik to tu za dwóch chłopów robi - śmieje się góral. Zwierzę jest bardzo zadbane, właściciel pryska go nawet środkami przeciwko owadom, bo te dają się wszystkim we znaki.

W ekipie jest też pan Tomek z Koniówki. Zwraca uwagę na inną ważną sprawę. - Trochę jest przesady z tą ekologią. Jesteśmy w stanie naprawdę świetnie wykorzystać drewno. Tymczasem nie pozwala się na ścinkę, gdy kornik już go całkiem psuje. Nie nadaje się potem do niczego i gnije. Wielcy tego świata nie potrafią tego zrozumieć - dzieli się swoimi rozterkami góral z Koniówki.

jg