Złota nić języka Han Kang

To pytanie w każdej swojej powieści zadaje sobie tegoroczna noblistka - Han Kang z Korei Południowej. O jej prozie

opowiadała na Harendzie tłumaczka jej dzieł - Justyna Najbar-Miler.

Tylko dlatego udało się zaprosić ją do Zakopanego, że dostała taką propozycję zaraz po ogłoszeniu wyników w październiku. Dziś jest rozchwytywana i swój kalendarz ma wypełniony na wiele miesięcy do przodu. 

Justyna Najbar-Miler wybrała orientalistykę, bo chciała poznać język kraju, który jest na tyle inny od Polski, że pozwala spojrzeć na świat z innej perspektywy. Koreański bardzo podszlifowała podczas rocznego stypendium w Seulu. Wtedy też - w sierpniu 2004 r. - poznała tegoroczna noblistkę w dziedzinie literatury - Han Kang i przetłumaczyła jej opowiadanie "Owoce mojej kobiety". Zostało ono wydane w Polsce dopiero w 2023 r. w zbiorze "Mistrzowie opowieści o kobiecie" (wydawnictwo Wielka Litera).

Beata Denis - Jastrzębska prowadząca spotkanie w Muzeum Jana Kasprowicza.dopytawała, jaka jest prywatnie Han Kang. - Spokojne, cicha, uważna, nie szukająca rozgłosu -  podkreślała Justyna Najbar-Miler.

Do tej pory w naszym kraju ukazały się cztery powieści noblistki:"Wegetarianka", "Nadchodzi chłopiec", "Biała elegia", "Nie mówię żegnaj".

Nagrodą Nobla została doceniona za „intensywną prozę poetycką, która mierzy się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia”.

Podczas odczytu noblowskiego Han Kang mówiła, że pisząc każdą ze swoich powieści, zadaje sobie określone pytania. - Chociaż nie zawsze udaje jej się na nie odpowiedzieć, pisze do momentu, kiedy czuje, że napisała wszystko, co mogła - opowiadała  na Harendzie Justyna Najbar-Miler. - Długo uważała, że fundamentalne pytanie, jakie sobie zadaje to: Dlaczego  świat jest pełen cierpienia i dlaczego jednocześnie jest tak piękny?

Kiedyś Han Kang znalazła w pudełku po butach swój tomik wierszy z dzieciństwa, a w nim wiersz:

"Gdzie jest miłość

miłość jest w moim gwałtownie bijącym sercu

miłość jest złotą nicią, która łączy nasze serca".

- Wtedy zrozumiała, że to miłość, która jest pełna udręki i bólu, jest czymś, co leży u podstaw jej literatury - opowiadała tłumaczka. - Pisząc Han Kang uważnie obserwuje swoje ciało, odczucia zmysłowe. Potem stara się te odczucia przelać na papier i uzyskać odpowiednią ekspresję, jakby przez swoje dzieła wysyłała strumień energii. Język jest nicią, która łączy ją z czytelnikami - tłumaczyła metodę pisarską noblistki

Goście Harendy mogli usłyszeć fragmenty jej książki "Wegetarianka". Bohaterką tej książki jest młoda kobieta, która pod wpływem sennych koszmarów rezygnuje ze spożywania mięsa. Powieść składa się z trzech rozdziałów, każdy pisany jest z innej perspektywy: bezdusznego męża, szwagra ogarniętego namiętnością i starszej siostry. Żadna z tych osób nie rozumie bohaterki, Jej decyzja o rezygnacji jedzenia mięsa spotyka się z brakiem akceptacji otoczenia. 

Z czasem kobieta zaczyna wierzyć, że zamienia się w drzewo, że potrzebuje tylko do życia wody i światła. - Ta książka porywa czytelników, ale spotkała się też z krytyką - ze strony mięsożerców i wegetarian - podkreślała Justyna Najbar-Miler. - Dla autorki próba niejedzenia mięsa stała się tożsama z próba wyzwolenia od przemocy. Przemiana głównej bohaterki to pragnienie osiągnięcia lepszej  formy egzystencji, wolnej od brutalności świata. Niestety jej postawa wykańcza też jej ciało - tłumaczyła zakopiańskiej publiczności.

Justyna Najbar-Miler podkreślała, że na pisarce z Korei wywarła ogromny wpływ masakra, do jakiej doszło w jej rodzinnym mieście w 1980 r. Choć sama nie była świadkiem powstania, które tak brutalnie zostało stłumione, znalazła w domu zdjęcia.  Na jednym z nich zauważyła ciało młodej kobiety brutalnie potraktowane  przez żołnierzy. - Poczuła wtedy, że roztrzaskało się w niej coś, o czym wcześniej nie miała pojęcia. Zaczęła się wtedy zastanawiać, jak to jest, że jedni są tak okrutni, a inni w takiej sytuacji stawiają opór przemocy - opowiadała tłumaczka.

Polaków szczególnie powinna zainteresować "Biała elegia", książka, która w 2/3 została napisana przez Han Kang w naszym kraju podczas pobytu w Warszawie 10 lat temu. To proza poetycka. Autorka zaczyna książkę od wymienienia  listy białych rzeczy, o których zamierza napisać. To powijaki, biały kaftanik, sól, księżyc, ryż, białe magnolie, puste kartki, pośmiertny strój... - Ta książka jest rodzajem opatrunku, stara się w niej przepracować rodzinną i osobistą traumę - zdradza Justyna Najbar-Miler.