2025-03-28 10:00:35

Zakopane, historia

Kiedyś to mieli ułańską fantazję. Motocyklem na szczyt Kasprowego

Reklama

Inżynier Tadeusz Rudawski nie tylko skonstruował polski motocykl Sokół, ale jeszcze wyjechał na nim na Kasprowy Wierch i to szlakiem przez Myślenickie Turnie.

To mało znane wydarzenie w międzywojennej historii Tatr. Mimo, że był to wyczyn jak na owe czasy niezwykły, nie rozpisywała się o nim także zbytnio prasa. Ale wszystko zaczęło się znacznie wcześniej, w Krakowie gdy młody chłopaka Tadeusz Rudawski pokochał motocykle. O wszystkim w Muzeum Palace ciekawie opowiadał historyk z Muzeum Tatrzańskiego Adam Panczak.

Prawo jazdy za zgodą ministerstwa

Tadeusz Rudawski urodził się w Krakowie 18 kwietnia 1901 roku. Jego ojciec był przedstawicielem czeskiego koncernu motoryzacyjnego. Młody Rudawski od urodzenia miał więc styczność z motoryzacją. Już w wieku 16 lat otrzymał z ministerstwa w Wiedniu zgodę na wyrobienie sobie prawa jazdy. Uczył się na Politechnice we Lwowie. Zrobił specjalizację mechanika. 
Bardzo chętnie brał też udział w zawodach. Ścigał się na torze Cracovii. Zdobył 22 medale. Już w latach 30-tych XX wieku ścigał się na motocyklach własnej produkcji. 

Ułańska fantazja

W międzywojennej Polsce z inicjatywy ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego powstały Państwowe Zakłady Inżynierii. Produkowały one m. in. pierwszy polski samochód - Fiata 508. Do jego kupna zachęcała 6-minutowa, pierwsza w naszym kraju filmowa reklama. W ówczesnej Rzeczpospolitej rosła jednak popularność motocykli. Być może wpływ na to miał zły stan dróg, a być może ułańska fantazja naszych rodaków, którzy przedkładali jazdę na motocyklach nad bardziej wygodne auta. 

W 1932 roku w Państwowych Zakładach Inżynierii stworzono dział motocykli, a jego kierowanie powierzono właśnie Tadeuszowi Rudawskiemu.

Motocykl cudo

Tam właśnie w zaledwie 18 miesięcy powstał polski motocykl. Był to Sokół 600 RT (R jak Rudawski i T jak turystyczny). Rudawski podjął się zadania niemal niewykonalnego. W tak krótkim czasie miał stworzyć motocykl do jazdy codziennej, ale także do rajdów, nie za ciężki, nie za lekki, niezwykle wytrzymały i tani. Mimo takich wymagań udało się. 

Motocykl na polskich częściach

Co ważne motocykl powstał niemal w całości z polskich części, tylko świece były niemieckie. W 1936 r. pierwsze modele trafiły do sprzedaży. Cena wynosiła 2300 zł. Przeliczając na dzisiejsze pieniądze było to ok. 23 tys. złotych, ale w tamtych czasach posiadanie takiej maszyny to był luksus. Wyprodukowano cztery tysiące egzemplarzy Sokoła 600 RT. Jego następcą był jeszcze lżejszy i prostszy Sokół 200. Powstał on wiosną 1939 i przed wybuchem II wojny światowej udało się wyprodukować tylko 78 egzemplarzy. Był też tańszy. Kosztował 1320 zł, a w praktyce dzięki rabatom cena była o 20 proc. niższa.

Rajdy Tatrzańskie

Sokół 600 RT brał też udział w Rajdach Tatrzańskich. - Odbyły się przed wojną trzy jego edycje. Proszę nie mylić Rajdu z Wyścigiem Tatrzańskim. To była inna impreza. Odbywała się na dłuższej trasie i na każdym etapie zawodnicy mieli przed sobą przeróżne wyzwania - opowiadał Adam Panczak.

Na Sokole na Kasprowy

Po trzecim Rajzie Tatrzańskim w sierpniu 1939 roku jego uczestnicy siedzieli przy winie w górnej stacji kolejki na Kasprowy. Ktoś podobno rzucił wtedy hasło, że można byłoby wyjechać na Kasprowy motocyklem. W tej niemal chwili otworzyły się drzwi i do środka wszedł inżynier Rudawski, który właśnie dokonał tego wyczynu na Sokole. Co ważne jechał szlakiem pieszym przez Myślenickie Turnie. Na jednym z zakrętów musiał zsiąść z maszyny, aby przerzucić ją w drugą stronę. W tym samym dniu wyczyn Rudawskiego powtórzył inny słynny przedwojenny motocyklista, zwycięzca Rajdu Tatrzańskiego - Józef Docha.  

Co później działo się z Rudawskim? 

Po wybuchu II wojny światowej został zatrzymany we Lwowie przez NKWD i wywieziony do łagrów w Archangielsku. Później trafił do armii gen. Andersa, a po wojnie do Wielkiej Brytanii. Tam dalej pracował jako mechanik, ale nie zdobył już takiego rozgłosu jak w Polsce. Zmarł w 1963 r. w Birmingham, gdzie jest pochowany.

p

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM CENTRUM - ZAKOPANE - 609 09 35 99.
  • USŁUGI | budowlane
    Witam, oferujemy Państwu kompleksowe usługi prac brukarskich.Wykonujemy między innymi: - odwodnienia - korytowanie - utwardzanie terenu - przygotowanie terenu pod ogrody-k W celu jakichkolwiek pytań i informacji proszę o kontakt 798 366 466. 798366466 biuro@czorsztynski.com biuro@czorsztynski.com
    Tel.: 798366466
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam MIESZKANIE 4-pokojowe, 73 m2, I piętro, balkon, piwnica. Bardzo dobra lokalizacja, Nowy Targ, ul. Podtatrzańska. 604 905 727, monika1971@op.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Kościelisko-Czajki dom z super widokiem -sprzedam 660797241 b12.pl.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    BIAŁKA TATRZAŃSKA - atrakcyjna działka 1398 m2 z pozwoleniem na budowę blisko wyciągu----sprzedam 660797241 b12.pl.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Wynajmę lokal do prowadzenia działalności gastronomicznej (kuchnia i sala dla gości) w centrum Zakopanego- gotowy bądź do niewielkiego remontu-tel. 666522367
    Tel.: 666522367
  • PRACA | dam
    RESTAURACJA REGIONALNA w Zakopanem zatrudni KUCHARZA oraz KELNERA. 604 450 060.
  • PRACA | dam
    WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA MIESZKANIE lub POKÓJ - 880 390 028.
  • USŁUGI | inne
    MYCIE DOMÓW DREWNIANYCH - 880 363 281.
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni KIEROWCĘ. Dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    MIESZKANIE 45 m2, V piętro, z windą, duży balkon z widokiem na Tatry. 606 689 441.
  • PRACA | dam
    PRACOWNIK PRODUKCJI MEBLI Producent mebli, firma K|MW poszukuje pracownika przy produkcji mebli i elementów wykończeniowych wnętrz. Miejsce pracy: Skawa Praca od poniedziałku do piątku. Zatrudnienie - umowa o pracę.. 698688132 poczta@kumorowicz.pl
    Tel.: 698688132
  • SPRZEDAŻ | maszyny, narzędzia
    Sprzedam prasę Metal-fach. Gotowa do pracy, niewielki przebieg, w świetnym stanie, wykonała w swojej historii 1700 bel. Data produkcji 2014 rok. Zapraszam do kontaktu. Cena 30000 zł. 515942161 kopec169@wp.pl
    Tel.: 515942161
  • PRACA | szukam
    KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę budowalną min 10 arów z widokiem na Tatry. Koniecznie dojazd uregulowany, widok na góry. Zakopane, Ząb, Kościelisko, Gliczarów.. 600404554 grz.wicik@gmail.com
    Tel.: 600404554
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    SHIH TZU.730 519 594.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU (katalizatory, akumulatory, silniki, kable, blacha cynkowa itp.) 533 782 239.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
  • ZDROWIE I URODA
    Poszukiwany/a: Rehabilitant/Rehabilitantka OWR Krywań I Murzasichle Szukamy ambitnego i zaangażowanego rehabilitanta, który wspólnie z nami bedzie pomagał pacjentom wracać do sprawności.. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
    Tel.: 601544146
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOM W JABŁONCE centrum. 605 306 294.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 080, 600 035 355.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
  • PRACA | dam
    Przyjmę do pracy na recepcję i do sprzątania apartamentów. Praca stała w Kościelisku. +48698954671 osadawidokowa.pl d.zacharko@gorskagrupa.pl
    Tel.: 48698954671
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • SPRZEDAŻ | różne
    NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
2025-03-31 08:00 To był Turniej o Pienińską Basztę (WIDEO) 2025-03-30 21:00 Jak słyszałam, że jest złodziejką, to ją broniłam niczym lwica. Wyniosła mi pół domu 2025-03-30 20:00 Autyzm odczarowany 2025-03-30 19:32 Nadciągają opady deszczu i śniegu. W Tatrach 20-30 cm? 1 2025-03-30 18:04 Wojewoda i minister na granicy w Chyżnem. Wszystko przez groźnego wirusa 1 2025-03-30 17:00 Podziwiaj krokusy z daleka. Ani kroku(s) dalej! 2025-03-30 16:00 Bunt na Bogdańskiego 16 2025-03-30 15:00 Droga Krzyżowa w góralskiej oprawie 2025-03-30 14:31 Zachmurzone niebo nad Nosalem. Przed nami deszcz i śnieg (WIDEO) 2025-03-30 14:00 Właściciel wypożyczalni quadów: Nie jestem wandalem 26 2025-03-30 12:59 Zadymienie w restauracji w Spytkowicach 2025-03-30 12:36 Tryumf Słoweńców, rekord Prevca. Najlepszy z Polaków siódmy 1 2025-03-30 12:00 Podpalacz w Pieninach, strażak na Śląsku 2 2025-03-30 11:29 Policjanci pomogli kobiecie zmienić koło w aucie 3 2025-03-30 11:00 Gdzie są schrony? 4 2025-03-30 10:29 Kroczkiem karpia 2 2025-03-30 09:02 Nocny pożar na Krzeptówkach w Zakopanem. Cztery osoby ewakuowane (WIDEO) 2025-03-30 09:00 Prawdziwa historia Tulipana 4 2025-03-30 08:00 Dni Lawinowo-Skiturowe w weekend 5-6 kwietnia 2025: w Pięciu Stawach zima nie odpuszcza! 1 2025-03-30 07:33 Szczawniccy ratownicy GOPR z nową odzieżą 1 2025-03-30 07:19 Muzyczna pamięć o Janie Pawle II (WIDEO) 2025-03-30 06:30 Śmiertecka przybrana w białą suknię i kosę 2025-03-30 06:00 Skok do wolności. Wybrane historie ucieczek więźniów Palace 2025-03-30 06:00 Przed nami drugi Festiwal im. Jana Kantego Pawluśkiewicza 2025-03-30 06:00 W geście solidarności z osobami ze spektrum autyzmu 1 2025-03-30 05:30 Szykuj palmy wielkanocne 2025-03-30 05:30 Wywrócona bajka o Kapturku 2025-03-30 05:30 Gospodynie z Tylmanowej na Forum Rolniczym w Jasionce (WIDEO) 2025-03-30 05:25 Tylko pstryk i... leci 2 2025-03-30 05:00 IX Bieg o Puchar Rektora w Nowym Targu 2025-03-29 22:00 Miliony z Funduszy Europejskich dla Gminy Poronin 7 2025-03-29 21:37 W Szlachtowej nowa hala sportowa już na finiszu 2 2025-03-29 21:12 Trawy płoną bez końca 1 2025-03-29 20:55 Tragedia w Starem Bystrem. Śmierć dziecka 2 2025-03-29 20:29 Znaleziono pług i godło z orłem bez korony (WIDEO) 2025-03-29 20:00 Miejskie Igrzyska Dzieci oraz Młodzieży Szkolnej w Halowej Piłce Nożnej Dziewcząt 2025-03-29 19:00 Zakopiańscy radni w końcu się opamiętali. Czy na długo? 3 2025-03-29 17:59 Szósta ofiara pożarów suchych traw w Polsce 4 2025-03-29 17:30 Wciąż się szkolą 2025-03-29 17:00 Książki zapakowali do... 2025-03-29 16:13 Weronika Walkowska z Krościenka w finale konkursu Bibliotekarz Roku 2025-03-29 16:00 Wojciecha Czepiela utwory inspirowane folklorem podhalańskim 2025-03-29 15:00 Oni będą nas bronić w razie wojny. Mają nowe koszary 10 2025-03-29 14:13 Morskie Oko, turyści lubią chodzić po lodowej tafli stawu 2025-03-29 13:36 Za nami zaćmienie Słońca. Zobaczcie to piękne zdjęcie! 2025-03-29 13:03 Kogo by tu uśmiercić? 2025-03-29 12:00 Zmarł Andrzej Galiński, były ratownik Grupy Tatrzańskiej GOPR 2025-03-29 11:29 Odszedł Stefan Hula senior 2025-03-29 11:22 Polacy tuż za podium w Planicy 1 2025-03-29 11:00 Razem i Osobno 2025. Wernisaż wystawy w Jatkach
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-03-30 22:26 1. A ja przeczytałem: "roczek dla Karpia" i już wróciła nadzieja na powrót Prawa i Sprawiedliwości. 2025-03-30 22:22 2. To jak flisakom łodzie sie rozszczelnią polecam powstały w Krościenku na ul.Zdrojowej przy Dunajcu obiekt ''Dydy i Topolskiego" ,który może służyć za suchy dok do naprawy łodzi i kajaków 2025-03-30 21:57 3. Trochę racji tu jest, jak faktycznie ludzie zaczną jeździć sami to mogą być nie do wyłapania. Kto to będzie kontrolować? 2 strażników w Dacii? 2025-03-30 21:54 4. Najbardziej zawsze płaczę ci, co już zdążyli sobie swoje wille postawić. A ten nieustający hałas pracujących pomp ciepła, jak niby wpłynie na okoliczny las? Drzewa padną z wrażenia? 2025-03-30 21:53 5. Całe Podhale żyje z turystyki i widać że covid niczego ich nie nauczył. 2025-03-30 21:40 6. Nie rozumiem czegoś. Skoro jak to mówi Pan Starosta 'były pracownik' w pierwszym etapie nie poinformował mieszkańca, to czemu nie zrobiono tego w następnym etapie, skoro sprawa toczyła się dalej i wydano decyzję? 2025-03-30 21:14 7. Bez Janosika tego konfliktu nie zakonczyta. 2025-03-30 21:06 8. A tyle nagadywaliście na wcześniejszą władzę w powiecie i naczelnik wydziału, która krótko pełniła obowiązki. A była to moim zdaniem odpowiednia osoba na odpowiednim miejscu - jednak szybko ją po wyborach zmieniono. Architekci protestowali pod starostwem i lamentowali - jak to nie wydają pozwoleń?? No ale wybory samorządowe w powiecie kierują się swoimi prawami i starostę nie wybiera społeczeństwo a rada, która ma większość lub koalicję. Szkoda!!!! Czas się zastanowić czy dobrze wybraliście czy jednak popełniliście błąd bo obecna władza - to tak naprawdę - jak to już ktoś tu napisał - "powtórka z rozrywki"... 2025-03-30 20:51 9. Załamanie PO gody. Dlatego czekam na moje komentarze. Pustostany jarek i gt nie muszą 2025-03-30 20:45 10. No tak jeszcze więcej turystów tu trzeba zapraszać ,więcej atrakcji dla nich, więcej domków i więcej i więcej wszystkiego aż nas tu zadeptają.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy

FILMY TP

Pożegnania


REKLAMA