2025-10-14 18:59:02

Reklama

Podhale

Szczawnica wymiera najszybciej, Jabłonka najwolniej

Reklama

Nasz region pęka na pół: jedne gminy młodnieją i rosną, inne wyludniają się i starzeją. Statystyki z powiatów tatrzańskiego i nowotarskiego pokazują tę ostrą granicę.

Pod względem liczby mieszkańców liderem jest gmina Nowy Targ - ponad 24 tysiące osób. Na podium są jeszcze Czarny Dunajec (22 160) i Jabłonka (19 195). Najmniejsze społeczności to Spytkowice (ok. 5 tys.), Lipnica Wielka (6 tys.) i Szczawnica (6,6 tys.). Warto zauważyć, że te dwie ostatnie gminy, choć podobne wielkością, mają zupełnie inne trendy: Lipnica rośnie, a Szczawnica się kurczy.

Gdzie mieszkańców przybywa, a gdzie ubywa

Największym zwycięzcą ostatnich dwóch dekad jest Jabłonka - wzrost aż o 16 proc. Bardzo dobrze rozwija się też Kościelisko (+15,4), Szaflary (+13,1) i Poronin (+12,2). Ale są też gminy, gdzie mieszkańców ubywa. Najwięcej straciła Szczawnica (-12 proc.), a także Rabka-Zdrój (-4,5). To właśnie w tych miejscowościach bilans urodzeń i zgonów wypada najgorzej.

Podhale młode kontra Podhale starsze

Najmłodsze gminy to Lipnica Wielka (średni wiek 37 lat) i Jabłonka (37,3). Tam co czwarty mieszkaniec jest w wieku przedprodukcyjnym - dzieci i młodzieży nie brakuje. Najstarsi mieszkańcy żyją w Rabce-Zdroju (42,9) i Szczawnicy (42,8). W obu gminach aż co czwarta osoba ma powyżej 60 lat. To miejscowości, które coraz bardziej przypominają „senioralne enklawy” Podhala.

Gdzie rodzi się najwięcej dzieci

Najwięcej noworodków pojawiło się w Nowym Targu (237), Czarnym Dunajcu (226) i Jabłonce (208). Wskaźnik przyrostu naturalnego najwyższy był jednak w Bukowinie Tatrzańskiej - 4,06 na 1000 mieszkańców. Wysokie wskaźniki mają też Czarny Dunajec (3,89), Jabłonka (2,98) i Ochotnica Dolna (2,96). Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w Szczawnicy (-5,07), Rabce-Zdroju (-3,80) i Krościenku (-2,70). Tam więcej jest pogrzebów niż chrztów.

Małżeństwa i rozwody

Najwięcej ślubów - w stosunku do liczby mieszkańców - zawarto w Kościelisku (5,3 na 1000 osób) i Lipnicy Wielkiej (5,1). Rekordowo mało w Spytkowicach - tylko pięć par w całym roku, co daje zaledwie 1,1 na 1000 mieszkańców. Rozwody są natomiast rzadkie - niemal wszędzie wskaźnik wynosi ok. 0,9. To mniej niż w całej Polsce, gdzie sięga 1,5-1,7.

Kto żyje najdłużej, a kto umiera częściej

Średnia liczba zgonów pokazuje olbrzymie różnice. Najniższą śmiertelność mają Spytkowice (4,05 na 1000 mieszkańców) i Bukowina Tatrzańska (5,9). To znacznie poniżej średniej dla Małopolski (ok. 10) i kraju (ponad 12). Najgorzej jest w Szczawnicy (12,83) i Rabce-Zdroju (10,91). Wysokie wskaźniki mają też Krościenko (10,34) i Raba Wyżna (9,14). To gminy, w których starość jest statystycznie krótsza i trudniejsza niż w innych częściach Podhala.

Dlaczego umieramy? Choroby serca i nowotwory

We wszystkich gminach regionu przyczyny zgonów układają się w podobny sposób: ok. 37-38 proc. zgonów spowodowanych jest chorobami układu krążenia (zawały, udary, miażdżyca), ok. 26-27 proc. to nowotwory, ok. 6-7 proc. to choroby układu oddechowego. To rozkład niemal identyczny jak w całej Polsce. Różnica tkwi jednak w proporcji do liczby mieszkańców. W gminach młodych, takich jak Jabłonka, Lipnica Wielka czy Bukowina, wskaźniki śmiertelności są znacznie niższe niż w kraju. W gminach uzdrowiskowych - paradoksalnie - są wyższe. Szczawnica i Rabka-Zdrój, mimo tradycji leczniczych, notują wskaźniki śmiertelności przekraczające średnią krajową. To dowód na to, jak bardzo struktura wiekowa wpływa na statystyki zdrowotne.

Migracje - kto przyciąga, kto traci

Pod względem migracji zwycięzcą są Szaflary (+32 w bilansie wewnętrznym), a także Ochotnica Dolna (+24) i Nowy Targ (+23). Widać, że gminy te przyciągają nowych mieszkańców, być może dzięki dobrej infrastrukturze i bliskości dużych ośrodków. Najwięcej straciły Rabka-Zdrój (-48) i Szczawnica (-47). Tu ludzie nie tylko umierają częściej, ale i wyprowadzają się, szukając lepszych warunków życia. W migracjach zagranicznych króluje Jabłonka (+26 w bilansie). To pokazuje, że emigranci wracają właśnie tam. Najwięcej stracił natomiast Nowy Targ (-24).

Struktura wiekowa - dzieci kontra seniorzy

Podhale to miejsce kontrastów. Lipnica Wielka i Jabłonka mają po 23-24 proc. mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym - co czwarte dziecko. W Rabce-Zdroju i Szczawnicy seniorzy stanowią 23-24 proc. To już niemal co czwarty mieszkaniec. Takie różnice sprawiają, że samorządy stają przed zupełnie innymi wyzwaniami. W jednych gminach trzeba budować szkoły i przedszkola, w innych - domy opieki i zakłady rehabilitacyjne.

Podhale w dwóch prędkościach

Z danych wynika jasno: region rozwija się nierówno. Jabłonka, Bukowina Tatrzańska, Kościelisko czy Szaflary to gminy młode, rozwojowe, z dodatnim przyrostem naturalnym i napływem mieszkańców. Rabka-Zdrój, Szczawnica i Krościenko nad Dunajcem zmagają się natomiast z depopulacją, starzeniem społeczeństwa i odpływem młodych.

Przyszłość Podhala

Na mapie Podhala powstają więc dwa światy. W jednych gminach dziecięcy gwar i ślubne marsze wypełniają kalendarze. W innych - częściej rozbrzmiewają dzwony żałobne, a młodzi pakują walizki. Statystyka nie kłamie: jedne gminy rosną, inne gasną.

Zebrał: Jurek Jurecki

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

demograf 2025-10-14 21:26:19

Ja bym nie powiedział że "wymiera". Raczej robi się elitarna. Zresztą chyba takie ma tradycje. Arystokratyczne. Raj dla deweloperów.

mirek 2025-10-14 19:50:43

Wymiera ? Na zdjeciu zrelaksowani ludzie w lokalu.

Goofy 2025-10-14 19:14:23

Nawet dzisiaj od ok 14 nie działa internet i telefon przyłączonych do sieci Orange. Czyżby przy okazji bałaganu na drodze powiatowej zerwano światłowód? Kto ostatni zgasi światło w Szczawnicy?
Tu albo żyje się z turystyki albo nie żyje się wcale Szanowny Panie Redaktorze.

Reklama

Galerie

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Święto ulicy Zamoyskiego w Zakopanem

Fioletowo na Hali Gąsienicowej

Morskie Oko w deszczu, mgle i chmurach

Orkiestra Akademii Beethovenowskiej w Belvedere

Kultura na Bani. Koncert 2 plus 1

Nigdy o Tobie nie zapomnę

Łemkowska Watra z Orawskimi Roztokami

Ceramika Pauli Solańskiej w Kmicicu

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie apartamentami i domkami na wynajem. http://zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
POLSKIE KOLEJE LINOWE S.A. poszukują osoby na stanowisko: SPECJALISTA DS. ZAKUPÓW. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Udział w opracowaniu i wdrożeniu strategii zakupowej dla wybranych kategorii (direct i indirect), - Efektywne zarządzanie kategoriami zakupowymi, - Budowanie i utrzymywanie długofalowej relacji biznesowych z dostawcami, - Koordynacja procesów przetargowych i zakupowych, - Negocjowanie cen i warunków handlowych, - Rozwój oraz prowadzenie bazy dostawców, - Tworzenie zapytań ofertowych i analiza ofert dostawców (również zagranicznych), - Obsługa zamówień w systemie ERP oraz monitorowanie terminów dostaw, - Współpraca z innymi działami Grupy PKL, - Udział w targach i wydarzeniach branżowych. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę budowlaną Nowy Targ i okolice. 608 729 122.
BIZNES
Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
PRACA | dam
Zakład Opieki Zdrowotnej w Kościelisku zatrudni LEKARZY: POZ, LEKARZA PEDIATRĘ I STOMATOLOGA. Oferujemy pełen etat lub według zadeklarowanej dostępności. Tel: +48 530 756 950 E-mail: spzozkoscielisko@gmail.com
PRACA | dam
INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Poszukuję KIEROWCY raz w tygodniu. Wyjazd na rehabilitację matki z dzieckiem. Trasa Nowy Targ - Andrychów. 503 852 848.
PRACA | dam
Zatrudnie tynkarza z doświadczeniem lub pomocnika do przyuczenia. praca na terenie Podhala. wiecej informacji na nr tel. 535 290 865
Tel.: 535
SPRZEDAŻ | różne
LIKWIDACJA SKLEPU "WOD-NA I ŁAZIENKI". WYPRZEDAŻ ASORTYMENTU W ATRAKCYJNYCH CENACH. W tym: baterie, umywalki, itp. Zapraszamy: ul. Chramcówki 33, Zakopane.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
PRACA | dam
PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
PRACA | dam
NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
PRACA | dam
Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
Tel.: +436606388124
E-mail: office@mpabau.at
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.