Między diabłem i aniołem

– Ludzie się nas boją. Jak idziemy do firm prosić o sponsoring dla imprezy, to pierwsze słowa, jakie często słyszymy, brzmią: \"Ale my nie mamy żadnych długów\". Biorą nas za windykatorów – uśmiecha się Rafał Pesza. Siedzimy w Szaflarach, w pubie \"Spajki\". Jest przemeblowanie, bo niebawem rozpoczną się tu lokalne mistrzostwa w kulturystyce – chłopcy szykują salę na występy siłaczy. A mój imiennik opowiada swoją historię. Bez żadnego koloryzowania nadaje się na niezły film.
Anielskie plany

Pierwszy tatuaż zrobił sobie w wieku jedenastu lat. Ale wcześniej były duchowne przymiarki. – Urodziłem się w Dusznikach Zdroju 22 września 1975 roku. I już jako mały chłopak z babci ubrań robiłem sobie sutannę, brałem książeczkę i bawiłem się w odprawianie mszy. Bardzo mi się to podobało. Bawiłem się w księdza, już jak miałem cztery latka.

Rafał nie zna ojca. Do siódmego roku życia wychowywał się u dziadków. Potem znów zajęła się nim matka i ojczym. Były mistrz Śląska w boksie w wadze ciężkiej w 1969 r. – Zanim ja się urodziłem, to on już był z moją matką po ślubie.

Do zakonu trafił, gdy miał piętnaście lat. Za zgodą rodziców. Najpierw był franciszkański Zakon Braci Mniejszych. – Ale tam nasz ojciec magister był gejem. Zraził mnie do siebie, postanowiłem szukać innego zakonu, przeniosłem się do kontemplacyjno-czynnego, czyli takiego półzamkniętego, do braci kapucynów przy Loretańskiej 11 w Krakowie. Ale szczerze mówiąc, tam też w tej hierarchii nie mogłem się spełnić. Chciałem dawać ludziom coś od siebie, ale w zakonie to jest trudne. Każdy mniejszy rangą zakonnik podlega pod ojca gwardiana, ojca przełożonego, a ja chciałem iść do tych bezdomnych, jak Ojciec Pio, dawać im najwięcej, ile można.

Wciąż szukał swojego miejsca. Dostał propozycję ze Szpitalnego Zakonu Ojców Bonifratrów. Przeniósł się do nich, trafił do Wrocławia.

Diabelskie sidła

Teraz jego ciało w osiemdziesięciu procentach pokryte jest tatuażami. Różę zrobił sobie na pamiątkę po Gosi, która popełniła samobójstwo. Gdy odeszła, czerwony krzyż zabarwił się na czarno. Ale róża została czerwona. Jest też diabelski omen, jest dobrotliwie uśmiechnięta twarz Ojca Świętego Jana Pawła II. – To dla mnie najważniejsza osoba – mówi, wyciągając prawą dłoń z podobizną Papieża-Polaka.

Tatuaży przybywało, bo linia życia Rafała mocno się pogmatwała. Z Wrocławia pojechał na rekolekcje. Na nocnym czuwaniu w kościele była dziewczyna. Odprowadził ją do domu. Zaczęło się zauroczenie. – Nie, nie było żadnego seksu, nic z tych rzeczy. Ona się we mnie zakochała. To był jakiś moment. W głowie mi zrobiła zamieszanie, choć ja po tylu latach już osoba prawie duchowna. Chwila emocji. I koniec. Wystąpiłem z zakonu. Teraz żałuję. Z mojego roku są już dziesięć lat po ślubach, są kapłanami, braćmi zakonnymi. Utrzymuję z nimi kontakt. Najbardziej z kapucynami. Jeżdżę na ich zloty w Wołczynie, między Opolem a Wrocławiem.

Pięć lat i osiem miesięcy zakonnego życia. Rzucił klasztor dla dziewczyny, która – gdy go zobaczyła z bagażem pod drzwiami – rozpłakała się. I nie były to łzy szczęścia. Okazało się, że \"zakochana\" ma chłopaka w wojsku. Rafał się zawziął. Do zakonu nie miał powrotu, a do domu wstydził się wrócić. Wylądował na dworcu. Poznał, czym jest ulica, został bezdomnym. – Miałem takiego pieska – kundelka. Jeździłem z nim po Polsce, żebraliśmy. Czasem byłem taki głodny, że aż płakałem z bólu. Dziadkowie chcieli, żebym wrócił do domu. Ale rodzice nie bardzo. W sumie jestem im za to wdzięczny, bo poznałem życie od podszewki, poczułem, czym jest bezdomność.

 Mieszkał na dworcach. Podróżował od miasta do miasta. W jednym z nich trafił na ludzi, którzy zaoferowali mu pomoc. W zamian za usługi. – Zacząłem wychodzić z dołka. Wkrótce miałem swoją firmę i dziesięciu ludzi. Zajmowaliśmy się usługami budowlanymi i windykacyjnymi. Ale pieniądz to straszna rzecz. Masakra. Gubi ludzi. Miałem już dużo pieniędzy i zaczęły się nielegalne interesy. Byłem zwykłym przestępcą, bandytą.

Ludzka praca

Pod lewym okiem wytatuowana łza. Kolejne urodziny świętował z kumplami nad morzem. Bawili się, dopóki starczyło alkoholu. Potem w czwórkę napadli na restaurację w Ustce. Zrabowali pieniądze i alkohol. Ale nie minęło dziesięć minut, jak ich złapano. Wyrok: Rafał dostał osiem lat. Odsiadka w Słupsku. – Koniec kariery, kryminał. Miałem dużo czasu do rozmyślania. O całym swoim życiu. O tym moim wpadaniu ze skrajności w skrajność. Bóg, miłość, ludzie, pomoc po jednej stronie, a po drugiej pieniądze, diabeł, pokusy. Wypożyczyłem w więziennej bibliotece Pismo Święte. Czytałem i myślałem, co będzie dla mnie lepsze? Wyjść z więzienia i dalej kraść, czy wrócić do tego, co chciałem robić? Pomagać ludziom już bez habitu.

Mówi, że któregoś dnia stał się w więzieniu cud. Powiedział sobie, że jak skończy czytać Pismo Święte, to wyjdzie na wolność. I tak się stało. Przeczytał ostatni wers, a wtedy drzwi w celi się otworzyły i wszedł klawisz. Kazał mu się zbierać, bo wychodzi. A wcześniej były małe cuda. Uczył więźniów, jak się modlić. Założył nawet kółko różańcowe. Nic dziwnego, że w więzieniu miał przezwisko \"Święty\". – Na początku mieli ze mnie ubaw. Wołali na mnie: głupek, imbecyl, ale z czasem przekonali się do modlitwy. Razem śpiewaliśmy nawet psalmy. Niektórzy przychodzili do mnie i to wyglądało trochę jak spowiedź. Opowiadali, co zrobili. Siedziałem z dwoma chłopakami skazanymi za morderstwo. I oni mi się przyznali, że nie wiedzieli, co to modlitwa, jak się modlić na różańcu. I że żałują tego, co zrobili pod wpływem emocji, chwili.

Gdy po trzech latach odsiadki został zwolniony z więzienia, pierwsze kroki skierował do przytuliska dla bezdomnych w Krakowie. Ojcowie Kameduli zaproponowali mu pobyt w zamkniętym zakonie. Nie chciał. Potrzebował coś z siebie dawać, a nie spędzać czas na kontemplacji i modlitwie. – Tyle złego narobiłem, że teraz trzeba to naprawić. Z pomocą albertynów założyłem Fundację im. Świętego Ojca Pio, potem Fundację Braci Niosących Pomoc, w Częstochowie, przy ul. św. Barbary, uruchomiliśmy jadłodajnię. Z bezdomnymi remontowałem i uruchamiałem stary ośrodek dla czynnych narkomanów na Baryczy między Wieliczką a Krakowem. W Teresinie krótko działała nasza placówka, ale po protestach miejscowych zrezygnowaliśmy. Tam się bardzo bali osób zarażonych HIV, a takich też mieliśmy w ośrodku.

Na Podhale trafił w 2003 roku. Przez kobietę. Los zetknął go z góralką, gdy był w interesach w Krakowie. Po roku wzięli ślub. Dziś mieszka w Szaflarach. Tu przeprowadził się przed dwoma miesiącami z Zakopanego. W końcu wpadł na pomysł, żeby połączyć sport z imprezami charytatywnymi. Bo praca na budowie nie dawała mu satysfakcji. Robota od siódmej do dziewiętnastej, brak czasu dla rodziny. Dlatego wymyślił \"Harnasiowe Siłowanie\".

W pracy z ludźmi, organizowaniu imprez widzi swoją przyszłość. Mówi, że to jest dziś dla niego najważniejsza rzecz. Najlepsza resocjalizacja. Bo między diabłem a aniołem  wciąż jest człowiek.

Rafał Gratkowski