Skażone Podhale

W poniedziałek w Państwowej Podhalańskiej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Targu odbył się wykład dla Uniwersytetu Trzeciego Wieku, prowadzony przez prof. Krystynę German z Instytutu Ochrony Środowiska PPWZS. Temat wykładu – „Zagrożenia naturalne i antropogeniczne środowiska przyrodniczego gór a problemy jego ochrony” - spotkał się z wielkim zainteresowaniem słuchaczy.

 – Stan powietrza nad Nowym Targiem jest najgorszy w całym województwie. Państwowa Inspekcja Środowiska traktuje to po macoszemu, przyjeżdża okazjonalnie robić pomiary, które powinno się wykonywać regularnie przez całą zimę –  twierdzi Krystyna German. – Woda i powietrze są bardzo zanieczyszczone na Podhalu, a to pociąga za sobą zagrożenie zdrowia mieszkańców – dodaje.

Na wzrost zanieczyszczenia w samym Nowym Targu wpływa spalanie w domach folii, plastikowych butelek, opakowań i temu podobnych materiałów, które wydzielają substancje rakotwórcze. – Roczne stężenie pyłu wydobywającego się z nowotarskich kominów jest większe, niż w Bochni czy Chrzanowie – mówiła Krystyna German. W Nowym Targu kumulują się także zanieczyszczenia z innych miejscowości, ponieważ miasto położone jest w kotlinie pomiędzy Tatrami a Gorcami, gdzie napływają masy chłodnego powietrza także
z Zakopanego.

Problem dotykający całe Podhale to m.in. dzikie wysypiska śmieci, zanieczyszczone rzeki, skażenie gleby bakteriami. W złym stanie są także podhalańskie lasy. Chorują drzewa zarażone substancjami żrącymi, które unoszą się w powietrzu. – Poniżej dopuszczalnych norm zachowana jest estetyka krajobrazu. Po powodziach drzewa i zarośla znajdujące się przy korytach rzek są „obklejone” wszystkim, co niosła wezbrana woda. Wciąż nikt tego nie sprząta. To nie zachęci turystów do przyjazdu na Podhale – apeluje Krystyna German.

Słuchacze mogli także dowiedzieć się, jakie naturalne zagrożenia środowiska występują na naszym terenie. To m.in. erozja gleb następująca po silnych ulewach, powodzie, trąby powietrzne, osuwiska i spływy gruzowo-błotne, które można obserwować np. na Galicowej Grapie w Poroninie. Przed niektórymi zagrożeniami człowiek może się uchronić.

– Nie powinno się budować domów na terenach zalewowych. Zostawmy rzece tyle miejsca, ile potrzebuje na spływ doliną. Jeśli małe potoki wylewają po silnych deszczach, to powinniśmy wyciągać wnioski, obserwować i stawiać domy z dala od takich miejsc. Dawniej ludzie budowali się w bezpiecznych miejscach, a dziś schodzą coraz bliżej rzek – wyjaśnia Krystyna German. 

Problemem są również osuwiska. Stoki przeciążone są zabudową. – Kiedyś domy były lekkie, drewniane. Dziś powstają wielopiętrowe budynki, które przeciążają stoki – przekonywała Krystyna German.

Najlepiej nie budować domów przy krawędziach zboczy i na stromych stokach, gdzie ziemia może się osunąć.

Monika Para