2025-12-14 11:00:21

Szczawnica

Gdy źródła zamilkną

Lecznicze wody Szczawnicy mogą zniknąć z rynku jeszcze tej zimy.

Helena, Jan, Stefan, Józefina i Józef - to znakomite, lecznicze wody mineralne Szczawnicy. Ich eksploatacja jest dziś poważnie zagrożona. - Jeśli nic się nie zmieni, to w Szczawnicy skończy się dystrybucja wody leczniczej - mówi Andrzej Węglarz, przewodnik górski, a równocześnie jedyny pracownik rozlewni wód mineralnych na Placu Dietla. O katastrofalnej sytuacji informujemy na łamach Tygodnika Podhalańskiego już od kilku tygodni, przy okazji relacji o pozostających bez wynagrodzenia pracownikach spółki Uzdrowisko Szczawnica. Zniknął zarząd firmy. W Szczawnicy nie pojawia się Andrzej Mańkowski, spadkobierca hrabiego Adama Stadnickiego, ani nikt z jego rodziny.

Rozlewnia bez ludzi, ludzie bez wypłat

- Do biura Mańkowskich wpadałem, ale to już nie ma sensu. Tam nie ma z kim rozmawiać. Nawet księgowa nic nie wie - opowiada Węglarz, który próbował dowiedzieć się, jak ma działać w sytuacji, gdy w najbliższych tygodniach nie będzie miał do czego rozlewać wód leczniczych. Okazuje się bowiem, że kończą się opakowania, a nie ma kto wyłożyć pieniędzy na nowe. - Zostało mi dwa i pół tysiąca kartonów i 1800 worków, a to - o ile nie będzie większych zamówień - starczy może do końca stycznia - mówi bezradnie. Podkreśla, że nawet gdyby środki pojawiły się dziś, specjalne worki z kranem, do których nalewa się wodę, i tak nie dotarłyby na czas. Martwi się także stanem maszyn, które - jak mówi - od dawna nie były konserwowane i wymagają pilnego remontu. Zepsuła się drukarka przemysłowa, dlatego na każdy karton trzeba ręcznie przyklejać etykiety i informacje o produkcie. - Dziś pracuję tu sam. Kiedyś w rozlewni było zatrudnionych trzydzieści osób -

Helena i Jan w czołówce

Z rozlewni kartony z wodą trafiają do pijalni, inne do sklepu internetowego. Duże ilości zamawiane są m.in. do Rabki-Zdroju, Goczałkowic-Zdroju, a nawet do Świnoujścia. Część prywatnych sanatoriów napełnia wodę do zbiorników tzw. kegów, inne wysyłają swoich kuracjuszy do pijalni na Placu Dietla. Średnio dziennie sprzedaje się wysyłkowo około dwudziestu kartonów. W soboty i niedziele w pijalni schodzi cała paleta, czyli około stu kartonów. Najpopularniejszymi wodami są Helena i Jan. Zakład górniczy codziennie sprawdza parametry wód. Ostatnio wstrzymano rozlewanie Józefa i Józefiny, ponieważ podczas roztopów okazało się, że są zbyt rozcieńczone. Ciekawostką jest Józefina. Ma bardzo słaby przepływ - około 250 mililitrów na godzinę, co oznacza, że aby napełnić jedną paletę ze 108 kartonami, trzeba nalewać przez cały tydzień. Stefan cieszy się mniejszym zainteresowaniem. Rocznie produkuje się tu około 2,5 tysiąca kartonów Jana. - Zostało mi około 800 kartonów, czyli zeszło już 1700 kartonów po pięć litrów, a więc osiem i pół tysiąca litrów Jana. Jeśli nic się nie zmieni, Jan skończy się przed końcem stycznia - obawia się Węglarz. - Zniknie woda w kartonach, ale może zostać zamknięta także pijalnia, bo ludzie tam kolejny miesiąc pracują bez wynagrodzenia.

Bez wody nie ma uzdrowiska

Jak poważna jest sytuacja, widać w kontekście warunków istnienia uzdrowiska. Szczawnica, jedna z trzech najstarszych miejscowości uzdrowiskowych w Polsce, nosi ten status od XVII wieku. Aby nim pozostać, musi posiadać zasoby lecznicze - przede wszystkim wody mineralne - oraz odpowiednią infrastrukturę obejmującą zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, pijalnie wód, bazę noclegową i rehabilitacyjną oraz dostęp do opieki lekarskiej. Przez lata właśnie bogactwo naturalnych wód sprawiało, że pozycja Szczawnicy nigdy nie była kwestionowana. Dziś po raz pierwszy jest realnie zagrożona.

Oddane w prywatne ręce

Prawa do Szczawnicy zostały formalnie zwrócone spadkobiercom Adama Stadnickiego - rodzinie Mańkowskich - w 2005 roku. Kilka miesięcy wcześniej powstała spółka Thermaleo, która przejęła większościowy pakiet akcji dawnej spółki Uzdrowisko Szczawnica SA. W ręce rodziny trafiły również ujęcia wód mineralnych wraz z rozlewnią. Kilka lat później zmieniono proces technologiczny, likwidując linię do butelkowania i wprowadzając dystrybucję w kartonach. W tym czasie zrezygnowano także z eksploatacji wody „Szczawniczanka”, tłumacząc, że nie posiada ona walorów leczniczych.

Koncesja państwowa

W świetle przepisów wody należą do Skarbu Państwa, jednak rodzina Mańkowskich posiada koncesje na ich wydobycie i eksploatację. Prawdopodobnie do końca 2030 roku, ale tej informacji nie udało nam się potwierdzić. Dziś wyraźnie widać, że spółki należące do spadkobierców Stadnickiego mają poważne problemy finansowe. - Wszystko się sypnęło - mówi Andrzej Węglarz. - Jeśli elektrownia odetnie prąd, to będzie koniec. Pod naturalnym ciśnieniem wypływa tylko „Jan”. Pozostałe wody wymagają pracy pomp. - Zniknie woda w kartonach, ale może zostać zamknięta także pijalnia, bo ludzie tam kolejny miesiąc pracują bez wynagrodzenia.

Źródła w niepewności

Dopóki trwa eksploatacja wód mineralnych, trwa uzdrowisko. Koncesje wydaje Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Czy w sytuacji skrajnej geolog małopolski jest w stanie zmienić właścicieli koncesji? Zapytaliśmy o to w Małopolskim Urzędzie Marszałkowskim, w Departamencie Środowiska. Okazuje się, że przeniesienie koncesji możliwe jest na wniosek nowego podmiotu za zgodą dotychczasowego. - Muszą się dogadać między sobą. Określa to Prawo geologiczne i górnicze. Warto tam zajrzeć - mówi Dariusz Reczek z zespołu geologów UM w Krakowie.

Co na to prawo?

Przeglądamy ustawę. Okazuje się, że w świetle prawa możliwe jest cofnięcie koncesji. Oto jakie zapisy w tej kwestii znajdujemy. Organ koncesyjny, czyli w tym wypadku Urząd Marszałkowski, ma prawo cofnąć koncesję, gdy np.: następuje poważne lub uporczywe łamanie warunków koncesji, wydobycie odbywa się poza obszarem, brak jest zabezpieczeń środowiskowych i – co ciekawe – następuje brak zdolności do prowadzenia działalności poprzez utratę płynności finansowej, brak sprzętu, brak personelu.

Jurek Jurecki

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Złote, srebrne i brązowe medale dla karateków

Wychowanie fizyczne na nartach

Kraków - Zakopane - 50 lat elektryfikacji linii kolejowej

Powiatowa Gala Stypendialna w Teatrze Witkacego

Górskie serki i pasterskie dzwonki

Fenomen szopki krakowskiej

Nagrodzeni zasłużeni dla Kościeliska

Tatry dla krwiodawców i nie tylko

Joanny Wnuk-Nazarowej opowieść o Henryku Mikołaju Góreckim

Jubileuszowe spotkanie krwiodawców w Witkacym

Wymiana desek z Sopotem za nami, sezon zimowy otwarty

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam POŁOWĘ DOMU W SPYTKOWICACH (piętro z tarasem). 608 35 83 95.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
PRACA | dam
Sprzątanie apartamentów, pokojowa, Zatrudnie do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem (wskazane auto w celu dojechania do apartamentów). Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (gdy są wyjazdy w weekendy również) w godzinach 9-15.. 609097999
Tel.: 609097999
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Jeśli lubisz kontakt z ludźmi, a kawa to Twoja pasja. Zadzwoń i dołącz do Samanty w Zakopanem. Zapraszamy! Tel. 666 387 888.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER ŚNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
MOTORYZACJA | sprzedaż
CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
MOTORYZACJA | sprzedaż
VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera - a la carte. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. Prosimy o przesyłanie CV na adres email: 888 213 215 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 888
PRACA | dam
Przyjmiemy PRACOWNIKÓW NA WYCIĄG NARCIARSKI I SNOWTUBING. Gubałówka. 692 624 359.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA BUDA HANDLOWA, ZAKOPANE, UL. PODHALAŃSKA. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALA NA: MAGAZYN, HURTOWNIĘ, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
MOTORYZACJA | inne
PELLET!!! W sprzedaży posiadamy pellet olczyk i barlinek w najlepszej cenie na Podhalu!!!. 607695394 romar.zakopane@wp.pl
Tel.: 607695394
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Karczma "Czarci Jar" poszukuje osoby na stanowisko POMOC KUCHENNA. Tel. 602 366 750.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, DOŚWIADCZONĄ POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788 63 36 33
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.