Nadwrażliwość na metale a implanty stomatologiczne. Rozwiązania dla pacjentów alergicznych

• lokalne zaczerwienienie i obrzęk dziąsła wokół implantu,
• pieczenie i tkliwość,
• nawracające zapalenie tkanek okołoimplantowych,
• przebarwienie brzegu dziąsła (czasem),
• zmiany skórne czy uogólnione (rzadko).

Reakcja alergiczna może osłabić gojenie, wywołać długotrwały stan zapalny wokół wszczepu i w najcięższych przypadkach zakończyć się niepowodzeniem implantacji. Mechanizm najczęściej ma charakter opóźnionej reakcji typu IV, która może ujawnić się po dniach, tygodniach, a nawet latach.

Co zrobić, by zminimalizować ryzyko niepowodzeń implantacji u osób z nadwrażliwością?

U pacjentów z podejrzeniem alergii lub nadwrażliwości bardzo ważne jest, by leczenie było prowadzone w doświadczonej, wyspecjalizowanej klinice, jak np. Wójcik Dental Clinic w Warszawie. W takich miejscach implantacja zawsze poprzedzona jest rozbudowaną diagnostyką, analizą historii zdrowotnej oraz doborem rozwiązań pod kątem biokompatybilności.

Jeżeli istnieje ryzyko reakcji na standardowe materiały, specjalista zaleci wykonanie odpowiednich testów, które pomogą precyzyjnie określić, jakie komponenty są bezpieczne:

• test płatkowy skórny: pomocny głównie przy podejrzeniu alergii na nikiel, chrom, kobalt,
• test MELISA (Memory Lymphocyte Immunostimulation Assay): zalecany przy wątpliwościach dotyczących reakcji na tytan i jego stopy,
• testy śródskórne lub punktowe: w sytuacjach wymagających potwierdzenia reaktywności immunologicznej.

Dopiero po uzyskaniu wyników testów oraz pełnej ocenie ryzyka, implantolog podejmuje decyzję co do dalszego postępowania. W przypadku nadwrażliwości specjalista może:

• dobrać alternatywny, bezpieczniejszy materiał, np. implant z dwutlenku cyrkonu zamiast tytanu,
• zmodyfikować konstrukcję protetyczną, unikając elementów, które mogłyby być źródłem uczulenia,
• przedstawić inne możliwości odbudowy zębów (w sytuacji, gdy implantacja nie jest optymalna), np. mosty adhezyjne, nowoczesne protezy hybrydowe czy leczenie zachowawcze mające na celu zachowanie zębów własnych jak najdłużej.

To podejście redukuje ryzyko niepowodzeń i pozwala osiągnąć rezultat, który jest zarówno estetyczny, jak i przewidywalny pod względem medycznym.

Najbezpieczniejsze materiały implantologiczne dla pacjentów z nadwrażliwością

W większości przypadków implanty z czystegotytanu pozostają rozwiązaniem całkowicie bezpiecznym. Tytan tworzy na swojej powierzchni stabilną warstwę tlenkową (TiO2), która izoluje materiał od tkanek i płynów ustrojowych, dzięki czemu jest doskonale tolerowany przez organizm. Prawdziwa nadwrażliwość na tytan zdarza się rzadziej niż u 1 proc. pacjentów (zwykle wiąże się z domieszkami stopowymi lub elementami towarzyszącymi).

U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem reakcji lub potwierdzoną nadwrażliwością alternatywą są implanty z dwutlenku cyrkonu. To materiał ceramiczny, w 100 proc. bezmetalowy, charakteryzujący się wysoką biozgodnością i doskonałą estetyką tkanek miękkich.

Odpowiedzialny implantolog znajdzie rozwiązanie nawet wtedy, gdy istnieje ryzyko nadwrażliwości. Kluczowe jest indywidualne podejście, oparte na dokładnej diagnostyce, historii zdrowotnej pacjenta oraz ocenie jego reaktywności immunologicznej.

Źródła medyczne:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18705814/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29673741/

https://www.mdpi.com/2079-7737/9/11/404