2021-03-31 10:00:00

Z archiwum

Jej ciała do dziś nie odnaleziono

Przypominamy dziś niezwykle interesujący tekst Tygodnika Podhalańskiego dot. polskiej alpinistki Wandy Rutkiewicz. Zdobywczyni ośmiu ośmiotysięczników z 12 na 13 maja 1992 wyruszyła ku szczytowi Kangczendżongi. Ostatni widział ją meksykański alpinista Carlos Carsolio. Carlos schodził do bazy po zdobyciu szczytu, Wanda szła do góry. Jej ciała dotychczas nie odnaleziono. Oto tekst Ewy Matuszewskiej z 2007 roku.

Tyle życia, ile pamięci

Czas, jaki minął od ostatniej wyprawy Wandy Rutkiewicz, tak bardzo zmienił oblicze alpinizmu, że dziś częściej używa się określenia alpinizm komercyjny, niż wyczynowy. Czy Wanda odnalazłaby się w nim? Czym byłby dla niej taki alpinizm, kiedy to wystarczy dysponować jaką taką sprawnością fizyczną i odpowiednio zasobnym kontem, by stać się uczestnikiem komercyjnej wyprawy, choćby nawet na Mount Everest, zdobyć go przy pomocy przewodników wysokogórskich najwyższej klasy i bezpiecznie powrócić do bazy? Przez długie lata jej osiągnięcia himalajskie nie były zagrożone. Wiele alpinistek próbowało zmierzyć się z mitem Wandy Rutkiewicz, która chciała jako pierwsza kobieta zdobyć Koronę Himalajów, czyli wszystkie czternaście ośmiotysięczników. Dopiero rok 2006 zmienił sytuację.

Wyścig po koronę

Jeszcze rok temu wydawało się, że największe szanse na Koronę Himalajów ma Austriaczka Gerlinde Kaltenbruner – 14 maja 2006 zdobyła swój dziewiąty ośmiotysięcznik, Kangczendżongę, ten tragiczny dla Wandy Rutkiewicz szczyt, który próbowała zdobyć dwukrotnie. Trudno w tym przypadku nie ulec symbolice dat. Gerlinde swój pierwszy ośmiotysięcznik, Cho Oyu, zdobyła dokładnie dwadzieścia lat później niż Wanda Mount Everest (16.10.1978). Gerlinde uważana jest obecnie za jedną z najlepszych himalaistek świata. Biorąc pod uwagę jej wiek, ma przed sobą – jeśli dopisze jej szczęście – długą himalajską karierę. Można zastanawiać się, czy Wanda Rutkiewicz, według doniesień „internetowych” zdetronizowana przez Austriaczkę, jeśli chodzi o liczbę zdobytych ośmiotysięczników, nie osiągnęła więcej pod względem jakości swych wejść. Wprawdzie Gerlinde wszystkie swoje ośmiotysięczniki zdobyła nie używając tlenu, wybierając trudne technicznie drogi, to jednak Wanda była trzecią kobietą na Mount Evereście (po Japonce Junko Tabei i Tybetance Phantong) i pierwszą kobietą na K2. Gerlinde w stylu alpejskim przeszła południową ścianę Shisha Pangmy i dokonała pierwszego trawersu szczytu z południa na północ, ale to Wanda zdobyła Nanga Parbat w zespole kobiecym, po raz pierwszy w takim składzie, zaś Cho Oyu i Annapurnę (południową ścianą) samotnie.

Tego roku Gerlinde zamierzała w maju zdobywać Dhaulagiri. Gdyby jej się powiodło, miałaby na swym koncie dziesiąty ośmiotysięcznik. Jednak pechowego 13 maja lawina zasypała alpinistów w obozie II. Dwóch uczestników wyprawy zginęło, ale Gerlinde miała dużo szczęścia – udało jej się wydostać spod lawiniska. W cztery dni później na szczycie Mount Everestu stanęła włoska alpinistka Nives Meroi wraz z mężem Romano Benretem. Był to ich dziewiąty wspólnie zdobyty ośmiotysięcznik. Tak więc wyścig po kobiecą Koronę Himalajów nabiera tempa i zaczyna przypominać sytuację z lat osiemdziesiątych, kiedy rywalizowali o to trofeum Jerzy Kukuczka i Reinhold Messner, dopingowani przez media. Wanda często powtarzała, że w Himalajach śnieg, lód i skały są wszędzie takie same. Więc może nie warto z aptekarską dokładnością oceniać dokonań tych trzech najlepszych. Jedno jest pewne, że każda z nich ma już zapewnione miejsce w historii zdobywania Himalajów.

Co po górach?

Dla przyjaciół Wanda nie stała się postacią pomnikową, choć jej imię nosi kilka szkół i ulic. Chyba już zawsze, przeglądając Wielką Encyklopedię Tatrzańską, z lekkim niedowierzaniem będę czytała jej biogram. To naprawdę ta sama Wanda, z którą kłóciłam się o psa, czy dyskutowałam o szyku zdania we wspólnie pisanej książce? Pamiętam tak wiele z czternastu lat przyjaźni i wydaje mi się, że inni również pamiętają o Wandzie. Ale tak nie jest. Coraz mniej osób, nawet tych – jak mawia Michał Jagiełło – „siekniętych górami” potrafi odpowiedzieć na pytanie, kim była Wanda Rutkiewicz. Jej królestwem były góry najwyższe – Himalaje, Karakorum, Hindukusz. Przemierzała je z wyprawami, przez wiele miesięcy oderwana od cywilizacji, w ekstremalnych warunkach klimatycznych i częstokroć psychicznych. Dziś dziewczyny w szykownych, kolorowych ubrankach śmigają na sztucznych ściankach wspinaczkowych, ścigając się z czasem i z rywalkami. Dopingowane przez kibiców, w błysku fleszy fotograficznych, prawdziwe gwiazdy. Elegancko, widowiskowo i bezpiecznie.

Może by to się jej spodobało? Z urodą gwiazdy filmowej, znakomicie ubrana, również w górach lubiła błyszczeć. Pewnie na takiej ściance wyglądałaby rewelacyjnie. Czy byłaby równie dobra technicznie? Znając Wandę można byłoby przypuszczać, że i do takiego stylu wspinaczki przyłożyłaby się solennie. Przez jakiś czas po zaginięciu Wandy często zadawano mi pytanie, nieodmiennie wyprowadzające mnie z równowagi. Czy poszła na Kangczendżongę, by popełnić samobójstwo? Odpowiadałam zawsze tak samo – trzeba by mieć kompletnie pomieszane w głowie, wybierając taki patent na rozstanie się ze światem. Leźć na osiem tysięcy metrów, wcześniej zaciągając kredyty na wyprawę i snując plany przeniesienia się z mieszkania na dziesiątym piętrze do domu z ogrodem. A po tym wszystkim spokojnie usnąć w śnieżnej jamie pod szczytem Kangczendżongi.

Niekiedy usiłowałam ją skłonić do zastanowienia się, co będzie robić, gdy już nie będzie mogła się wspinać. „Nie ma takiej opcji” – odpowiadała. Było jeszcze parę ośmiotysięczników do zdobycia, coraz bardziej wciągał ją film dokumentalny. Myślała o zaangażowaniu się w ruch sprzątania gór. Zasiadała w radzie honorowej organizacji Mountain Wilderness, powołanej przez środowisko akademickie Mediolanu, zaniepokojone przybierającym na sile zjawiskiem zaśmiecania Dolomitów. Wanda obserwowała to samo w górach najwyższych, gdzie z roku na rok przybywa odpadków pozostawianych przez wyprawy. Niezależnie jednak, jakie plany snuła na przyszłość, zawsze związane były one z górami. Mówiąc o sprzątaniu gór, uważała też za słuszny kierunek, by nie ułatwiać ludziom dostępu do nich. Kolejka na Mont Blanc czy Kasprowy Wierch więcej – według niej – przyniosła szkody górom, niż pożytku ludziom. W Polsce takie poglądy na początku lat dziewięćdziesiątych nie były zbyt popularne wśród turystów górskich.

Jeszcze w jednej dziedzinie, nie mającej nic wspólnego z górami, była jedną z prekursorek w polskim zaścianku. Nie było jeszcze second handów, lumpeksów, szmateksów, nie wybuchła jeszcze moda na markowe ciuchy z drugiej ręki, a Wanda już przywoziła z Zachodu większość swej garderoby, kupowanej w takich sklepach bądź na wyprzedażach. To niemoralne – przekonywała mnie – wyrzucać prawie nowe rzeczy tylko dlatego, że się znudziły. Można powiedzieć – skąpstwo. Ale jej zachowanie ze skąpstwem nie miało nic wspólnego. Była oszczędna w najlepszym tego słowa znaczeniu, nie akceptowała narastającego dyktatu konsumpcyjnego. Ale sprzęt alpinistyczny musiała mieć najlepszych firm (niektóre z nich reklamowała), bo od tego zależało jej życie.

Układanka

Rocznice rozstań z bliskimi skłaniają do rozmyślań i dywagacji typu: „co by było, gdyby”. Czy zamiana jednego elementu w układance zmieniłaby całość na lepsze czy na gorsze. Dlatego też próbuję sobie wyobrazić, jak wyglądałoby życie Wandy po powrocie z Kangczendżongi. Z pewnością próbowałaby zdobywać pieniądze na kolejne wyprawy – coraz starsza, coraz mniej sprawna, z coraz większym trudem. W górach zaś ponosząc coraz większe ryzyko. Ale bez ryzyka, tak jak bez gór, nie potrafiła żyć. A może zajęłaby się działalnością biznesową, by uniezależnić się od łaski sponsorów? Choć, gdy była ku temu okazja, bez namysłu odrzuciła ją. Niekiedy jednak wspominała, że wprawdzie w biznesie nie widzi dla siebie szans, to odczuwa czasem ochotę, by się nim zająć. Prowadzenie interesów wydawało się jej pasjonujące, zwłaszcza gdy robili to inni. Pieniądze to poczucie ważności, władza, niezależność – a dla ludzi takich jak ona, szansa na święty spokój.

Jednego jestem pewna – nie wróciłaby do swego zawodu, do pracy w Instytucie Maszyn Matematycznych w Warszawie, którego kierownictwo z tak ogromną wyrozumiałością traktowało jej chroniczną nieobecność, godząc się na wieloletni urlop bezpłatny. Czy ułożyłaby sobie życie osobiste? Po śmierci Kurta na Broad Peaku przestałyśmy rozmawiać o miłości, o partnerstwie w związku, o odpowiedzialności za drugiego człowieka. Pogrążała się w samotności i milczeniu. W jednym z ostatnich wywiadów, przeprowadzonym przez Krzysztofa Kotowskiego, opowiedziała o niezwykłym przeżyciu podczas wyprawy na Gasherbrumy w roku 1975:

„Pewnej nocy pracowałam długo w bazie. Wszyscy już spali. Wyszłam przed namiot. Góry stały ciche w świetle księżyca. Plusk wody, milczenie kamieni, spokojny rytm oddechów. Wszystko było tak na swoim miejscu i tak harmonijnie, że zrozumiałam – to jest moje miejsce. Odtąd znoszę w spokoju najdłuższe nawet pobyty w górach. Tylko gdy wracam do życia na dole, ze zdziwieniem i niepokojem przyglądam się, jak świat dokądś pędzi i pędzi. Coraz mniej jest słów, którymi się z nim kontaktuję. Słowa stają się nieważne, nieważkie, puste. Wolę milczeć. Coraz częściej milczę.” Tak mówiła Wanda Rutkiewicz na początku lat 90. Co powiedziałaby teraz?

Ewa Matuszewska

Tygodnik Podhalański 23/2007

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Nauczyciele i sportowcy docenieni w Poroninie

XXXII Jesienny Wyścig Rowerowy w Małem Cichem

Zaufaj Panu już dziś

Malarstwo Beaty Kołaciak w Jutrzence

Biesiada pod Giewontem

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Poszukuję POMOCY DO PENSJONATU w Białce Tatrzańskiej. 601 306 549
PRACA | dam
PRODUCENT ŻYWNOŚCI w Zakopanem zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA/-KĘ, POMOC KELNERSKĄ. PRACA STAŁA + świadczenia. 601 533 566, 18 20 64 305
MOTORYZACJA | inne
PELLET!!! W sprzedaży posiadamy pellet olczyk i barlinek w najlepszej cenie na Podhalu!!!. 607695394 romar.zakopane@wp.pl
Tel.: 607695394
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
USŁUGI | inne
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA 11 arów + DOM DREWNIANY I BUDYNEK GOSPODARCZY - okolice Jordanowa. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
KOŃ karo-gniady, 6.700 zł. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
WAŁACH ŚLĄSKI 3-letni, zajeżdżony, 7.700 zł. Sprzedam lub zamienię na starszego. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 980 zł/kubik. KANTÓWKA, DESKI, ŁATY. 790 759 407.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni KONSERWATORA. Praca na 1/2 etatu 602367501
PRACA | dam
Polskie Koleje Linowe S.A. - lider wśród operatorów kolei linowych w Polsce, obecnie poszukuje osób na stanowisko: Młodszy specjalista DS. OBSŁUGI KLIENTA. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Kompleksowa obsługa klienta w stacjonarnych Biurach Obsługi Klienta i telefonicznym BOK, - Udzielanie informacji dotyczących usług PKL S.A., - Rozwiązywanie sytuacji nietypowych, - Dbanie o najwyższy poziom satysfakcji klientów PKL S.A. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/mlodszy-specjalista-ds-obslugi-klienta.html
WWW: www.pkl.pl/post/mlodszy-specjalista-ds-obslugi-klienta.html
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, STANY SUROWE OTWARTE, DACHY, ELEWACJE. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
BIZNES
Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem (wskazane auto w celu dojechania do apartamentów). Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (gdy są wyjazdy w weekendy również) w godzinach od 9-15. Informacja tel. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Karczma "Czarci Jar" poszukuje osoby na stanowisko POMOC KUCHENNA. Tel. 602 366 750.
PRACA | dam
Spółka POLSKIE TATRY S.A. zatrudni do pensjonatu w Zakopanem pracowników na stanowisko KELNERKA/KELNER ORAZ POKOJOWA. Praca stała na podstawie umowę o pracę. Telefon kontaktowy: 502 037 215 www.praca.polskietatry.pl
USŁUGI | inne
MYCIE DOMÓW GÓRALSKICH W ŚRODKU - WOLNE TERMINY - 880 363 281.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, DOŚWIADCZONĄ POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
PRACA | dam
Zakopane - Samodzielny księgowy - księgi handlowe - biuro księgowe AUDITPLUS. https://www.auditplus.pl/praca praca@auditplus.pl
PRACA | dam
PROMOTOR roznoszenie ulotek Zakopane. Atrakcyjne wynagrodzenie.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
USŁUGI | budowlane
PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
PRACA | dam
KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788 63 36 33
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.