Rugby na wózku

Był rok 1998. Zasadnicza służba wojskowa. Rafał spadł z wysokości. Złamany kręgosłup na odcinku szyjnym mógł oznaczać dla niego wyrok śmierci albo w najlepszym wypadku wegetację na wózku inwalidzkim. Jednak chłopak nie dał za wygraną. Półtora roku rehabilitacji, wielki wysiłek, wola walki z własnym organizmem i przeciwnościami losu sprawiły, że Rafał został zawodnikiem rugby. Przez osiem lat grał zawodowo na boisku.

Mistrzowie

– Dziś mamy kilkanaście drużyn rugby pod opieką fundacji w całej Polsce – mówi Rafał Konopka z Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, oddział małopolski. – W Małopolsce profesjonalnie sport uprawia około 15 osób. Rekreacyjnie sportu zażywa około 30 wózkowiczów.

Nie inaczej jest w innych regionach Polski. Choć tak mało ludzi niepełnosprawnych decyduje się na uprawianie sportu, to ci, którzy wytrwają, mają doskonałe wyniki. Co zaskakuje, najbardziej popularnym w kraju sportem wśród niepełnosprawnych jest rugby. Rozwijany od 15 dopiero lat, bardzo kontaktowy i siłowy sport pokazuje, że pryska kolejny mit o skazanych na pomoc otoczenia inwalidach. Nasi rugbyści zajęli 5 miejsce w Mistrzostwach Europy i zakwalifikowali się na wrześniowe Mistrzostwa Świata w Vancouver. Rugby dla niepełnosprawnych łączy w sobie zasady trzech dyscyplin: rugby, hokeja i koszykówki. W trakcie gry raz na 10 sekund trzeba zakozłować. Dlatego gra się piłką do kosza. – Drużyna liczy przeciętnie 10 osób. Na boisku gra się zespołami czterech na czterech. Rozgrywane są 4 kwarty po 8 minut – o tajnikach wózkowego rugby mówi Rafał Konopka. Wraz z przyjaciółmi z fundacji FAR przyjechał pod Giewont, by w ramach Dni Zakopanego uczestniczyć w imprezie „Aktywni z uśmiechem”.

Ogień z wodą

Sport w wykonaniu osób niepełnosprawnych jest tak samo widowiskowy, jak w przypadku zdrowych zawodników. Jednak żeby regularnie trenować, człowiek z uszkodzonym kręgosłupem lub z amputowaną nogą musi połączyć ogień z wodą. Nie tylko zadbać o siebie, swoją rodzinę, pracę, ale znaleźć czas i środki na treningi i sprzęt. – Wszystko kosztuje, a bez wyjazdów nie ma wyników. Trzeba mieć sponsorów, a firmy ciężko przekonać do wydawania pieniędzy na parasportowców. A przecież rozgrywane przez nas konkurencje są także bardzo widowiskowe – mówi Rafał Konopka. Właśnie trudności finansowe sprawiły, że po ośmiu latach grania w reprezentacji Polski w rugby zrezygnował z zawodowego uprawiania sportu. Skupił się na pracy w FAR.

Kto zechce uprawiać rugby, musi mieć zasobny portfel: lekki, mocny wózek z kołami umocowanymi pod kątem, oponami wysokociśnieniowymi (15-16 atmosfer), pasami do przypinania zawodnika, tylnymi kółkami przeciwwywrotnymi kosztuje od 10 do 25 tys. zł. Do tego trzeba dodać koszty dojazdów, treningów (przynajmniej 2-3 razy w tygodniu). Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych na swej stronie internetowej (www.sson.pl) informuje na bieżąco o osiągnięciach zawodników rugby na wózkach.

Pomocna dłoń

Jeszcze więcej wiadomości znajdziemy na stronach Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, która działa na rzecz osób z urazami rdzenia kręgowego. Organizuje dla nich szkolenia komputerowe, imprezy integracyjno-sportowe, wystawy, seminaria. Rozwija wiele dyscyplin sportowych dla osób skazanych na życie w wózku inwalidzkim. W myśl swego głównego hasła „Sport dla tych, którzy go najbardziej potrzebują” koordynuje działanie Polskiej Ligi Rugby na Wózkach. Jest członkiem Polskiego Komitetu Paraolimijskiego i umożliwia niepełnosprawnym uprawianie wielu dyscyplin, takich jak szermierka, tenis ziemny, jazda konna, narciarstwo alpejskie, nurkowanie czy pięciobój aktywny. W dwunastu ośrodkach FAR szkoleni są też wolontariusze i personel medyczno-rehabilitacyjny, który na co dzień zajmuje się niepełnosprawnymi. Szczegółowo o swej działalności FAR informuje na swej stronie internetowej www.far.org.pl, na której znaleźć można także kontakty do oddziałów w całej Polsce.

Rafał Gratkowski