2024-04-08 10:18:17

Nowy Targ

Tłumaczyła Annę Seniuk, spektakl Mrożka, a nawet ksiądz ją prosił o pomoc podczas spowiedzi

Reklama

I tylko temu ostatniemu Weronika Pacyga odmówiła.

Można powiedzieć, że w swojej pracy mało mówi, a dużo robi. Takie jest zadanie tłumacza języka migowego. Wiadomo, głuchy nie usłyszy, choć niektórzy z ust potrafią wyczytać wypowiadane zdania, ale innym potrzebny jest teatr wyobraźni, tworzony za pomocą gestów rąk i dłoni. Już powoli przyzwyczajamy się, że w wielu programach informacyjnych czy konferencjach towarzyszą nam tłumacze. Czasem przyciągają oni większą uwagę i zainteresowanie niż ci, których tłumaczą. Jednak zawsze stoją w ciszy, gdzieś z boku i robią swoje, wprowadzając niesłyszących w świat pojęć i terminów, które wcześniej były dla nich nieuchwytne.

Słodkie dzieciństwo

Weronika Pacyga na co dzień pracuje w nowotarskiej podstawówce jako pedagog szkolny i specjalny. Ale ma też swoje dodatkowe godziny rewalidacji w innych szkołach. Poza tym pracuje jeszcze w poradni psychologiczno-pedagogicznej jako surdopedagog - zgodnie ze swym wykształceniem. A że tego typu specjalistów brakuje, gdy jest potrzeba, idzie i pomaga. Do tego dochodzą zajęcia z nauki języka migowego. Do domu często wraca dopiero wieczorem.

Sama nauczyła się migania dopiero na studiach. W rodzinie dziadkowie twierdzili, że lepiej mówić do niesłyszącego, zamiast migać. I tak wychowywała się niesłysząca mama Weroniki. Podobnie niesłyszący tato też odczytywał słowa z ruchu warg.

Czasy były takie, że dziadkom, którzy słyszą, nauczyciele wpajali, by uczyli córkę rozumienia mowy werbalnej, a będzie jej w życiu łatwiej. Ale w końcu rodzice Weroniki skończyli szkoły dla dzieci niesłyszących w latach 50. i 60-tych ucząc się tam migania.

- Ja za to nauczyłam się migać dopiero jak poszłam na studia, podczas kursu organizowanego w Krakowie przez Polski Związek Głuchych. I tak jakoś poszło, że po powrocie do Nowego Targu zaczęłam się udzielać na rzecz niesłyszących - wspomina.

Jej mama Anna przez 39 lat była prezesem nowotarskiego Koła Terenowego Polskiego Związku Głuchych oraz około 20 lat członkiem Zarządu Oddziału Małopolskiego i 10 lat członkiem Zarządu Głównego PZG w Warszawie. Całe życie angażowała się na rzecz niesłyszących, choć z zawodu była kaletnikiem, a pracowała w rodzinnej wytwórni cukierków odpustowych, którą prowadził jej ojciec w domu przy Nadwodniej. Dziadek wciągnął do rodzinnej firmy rodziców Weroniki, a potem i ją samą. Jako słysząca dużo pomagała choćby przy odbieraniu telefonów.

- Dotąd lubię cukierki odpustowe. Urobił się człowiek przy tym strasznie, bo praca była ręczna i trzeba było wykazać się siłą fizyczną. Ale dotąd, gdy tylko jestem na jakimś odpuście, to kupuję cukierki. Nie mają już tego smaku, co za dawnych lat, ale wspomnienia wracają - przyznaje.

Samodzielność w świecie ciszy

Rodzice prowadzili dom otwarty. Przychodziło tu wielu głuchych, a drzwi niemal się nie zamykały. Także liczni znajomi zza granicy, jak tylko przyjeżdżali do Polski, zaglądali na Nadwodnią. Z czasem okazało się, że rodzice Weroniki to niejedyni niesłyszący mieszkańcy domu.

- Moje córki także nie słyszą od urodzenia... Najstarszy syn, Jasiek jest słyszący, ale Natalia i Olga nie... Nie robiliśmy badań genetycznych, nie wiemy po jakiej linii to poszło. Moja siostra słyszy, mój mąż jest słabosłyszący, ale to było nabyte na skutek choroby - zastanawia się.

Weronika od początku chciała nauczyć swoje córki samodzielności. Do szkoły dla niesłyszących w Krakowie poszły w wieku siedmiu lat. Musiały zamieszkać w internacie. Natalia teraz kończy szkołę średnią w Warszawie, Olga dołączyła do niej i także uczy się w stolicy.

- Dla nich świat to świat Głuchych. Mają to od urodzenia i radzą sobie w życiu. Są bardzo samodzielne i nie wyobrażają sobie życia w małym mieście. Może kiedyś, w dojrzałym wieku będą chciały wrócić w Nowego Targu? Ale moje dzieci lubią zmiany. Natalia planuje wyjechać na studia do Olsztyna, Jasiek, który skończył zakopiańskiego Kenara, wyjechał do Szczecina, a po roku stwierdził, że woli ASP w Katowicach - wymienia.

Ale jak się dogadać w świecie, w którym mało kto potrafi migać? Dziś znacznym ułatwieniem są smartfony, a wcześniej musiała wystarczyć zwykła kartka, na której można było napisać, co się chce. Teraz nawet zamawianie taksówki w Warszawie czy Krakowie nie stanowi problemu, bo sieci, takie jak Uber, mają swoje aplikacje na smartfon, więc bez słowa można wpisać trasę i zapłacić. W Nowym Targu już jest z tym problem i taksówkę trzeba zamawiać przez telefon. Tu wciąż nieodzowna jest pomoc mamy.

Czasem problemem jest zwykła wizyta u lekarza. Gdy trzeba było pójść z chorym dziadkiem do poradni, a Weronika była w pracy, poszła z nim Natalia. A że obydwoje nie słyszą - połączyli się przez kamerkę internetową w smartfonie z Weroniką i ta sprawnie wszystko przetłumaczyła.

- Nigdy nie spotkaliśmy się w Nowym Targu, by ktoś powiedział - przyjdź z tłumaczem. Wystarczy telefon, można wszystko napisać, co tylko się chce. Ale miałam kłopotliwą sytuację w jednym z dużych miast, gdy poszłam do szpitala na tłumaczenie. Lekarz powiedział mi: proszę mi tu nie machać, bo mnie to rozprasza. Ja pani wytłumaczę, a pani wszystko przekaże głuchemu na korytarzu. Ale jaki to ma sens? Gdzie możliwość zadania pytania, rozmowy? Tylko raz się z czymś takim spotkałam. Tłumaczenie musi być tu i teraz, bo to głuchy ma problem, a ja jestem tylko tłumaczem! - wspomina.

Anna Seniuk i nie tylko

Weronikę Pacygę można było zobaczyć na jednej scenie z Anną Seniuk w teatrze Rabcio, gdzie ta odgrywała monolog "Księga Ziół i nie tylko". I momentami nie wiadomo było, na kim skupić uwagę - czy na fantastycznej grze słynnej aktorki, czy fenomenalnej grze gestów w wykonaniu migającej tłumaczki. I można się było zastanawiać, jak też ona jest w stanie nadążyć za potokiem słów padającym ze sceny?

- Nie tłumaczymy słowo w słowo - zdradza tajemnicę. - Tak się nie da. Tłumaczymy kontekst, znaczenie, robimy swoją interpretację. Ale ma być to na tyle wierne, by nie odbiegało od oryginału. Oczywiście trzeba się przygotować. Dostałam cały scenariusz, spotkałam się wcześniej z panią Anną. Ale nie było próby, choć dostałam nagranie pierwszego spektaklu i mniej więcej wiedziałam, co gdzie będzie. Ale byłam jak w transie. Nie wiem, jak długo to trwało, ale gdy nagle przyszedł koniec, poczułam pustkę, bo ja chciałam migać dalej - dodaje ze śmiechem.

Tłumaczyła wcześniej też monodram w Teatrze Witkacego. Największy problem sprawiają jej jednak słowa piosenek podczas koncertów. Jeśli nie ma tekstu i trzeba przekładać ze słuchu w otwartym terenie, gdzie bywa pogłos - trudno zrozumieć padające słowa.

Nie uważa się za zawodowego tłumacza, choć ma papiery, przekładała treści zeznań na policji, w prokuraturze czy sądzie. Ale pojawiały się też zaskakujące oferty.

- Miałam propozycję od pewnego księdza, by pomóc mu tłumaczyć... podczas spowiedzi. On nie migał, a tu czekała kolejka głuchych, w większości moich znajomych. Gdy usłyszeli, że mam iść tłumaczyć, to momentalnie cała dwudziestoosobowa kolejka skurczyła się i pozostała jedna starsza pani. Ale ja zdecydowanie odmówiłam tłumaczenia spowiedzi. Znajomi wrócili do kolejki - opowiada.

Jak wygląda spowiedź głuchego? Nie odbywa się w konfesjonale, bo trzeba usiąść twarzą w twarz, a gdy ksiądz nie zna języka - to niesłyszący piszą grzechy na kartce. Był czas, gdy Weronika tłumaczyła też Msze św. w każdą trzecią niedzielę miesiąca w kaplicy przy plebanii kościoła św. Katarzyny.

Już od niemal dwóch lat tłumaczy też podczas wernisaży w nowotarskiej galerii BWA Jatki. - Cieszę się, że na tak małe miasto są osoby, które chcą przyjść na takie wydarzenie. W Krakowie czy Warszawie przychodzi niewielu głuchych, a u nas nawet i dziesięciu się zdarzy - zauważa.

Weronika współpracuje też z rabczańską fundacją Kinematograf. I tym sposobem tłumaczyła też spektakl "Letni dzień" Mrożka w Teatrze Lalek Rabcio.

W ciszy

W Nowym Targu nie ma wielu niesłyszących, na spotkania w Kole Terenowym Polskiego Związku Głuchych przychodzą jeszcze głównie starsze osoby. Młodzi nie czują potrzeby, może i brakuje im czasu, by się zrzeszać. Dawniej, za komuny było tak, że każdy do czegoś musiał przynależeć, więc głusi trzymali się zawsze razem, mieli lokal, finanse, imprezy, rajdy. Był duży nacisk, by coś było robione. Potem to się skończyło.

Weronika w góralskim, drewnianym domu, budowanym rękami dziadka, po pracy, znajduje chwilę spokoju. To dom, w którym panuje cisza, do której się przyzwyczaiła. Nie słychać tu zwykle gwaru rozmów, także radio nie gra, tak jak w innych domach. Nawet wówczas, gdy dzieci zjadą na święta - jest inaczej. Ale najważniejsze, że w tej ciszy, bez słów odnajdują swoje szczęście.

Tekst i fot.: Józef Figura

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Galerie

SOSW świętuje 50 lat

Zbójnicek ze Zębu tańczy, śpiewa i gra już 60 lat

Maraton folklorystycznych widowisk w Ludźmierzu

Moda i biżuteria w Witkacym

Sportowo-filmowy skarb Krzeptowskiego

Prace inspirowane naturą w "Opolance"

Przeziyracka w Ratułowie

Chmur Drapacze w Galerii Hasiora

Agnieszka Przekupień i KLIW w Witkacym

Grzegorz Bogdał w Kmicicu

Ślepcy w wykonaniu Teatru KTO u Witkacego

Dożynki Podhalańskie w Ludźmierzu

Zakopane: Biegiem po oddech dla chorych na mukowiscydozę

Traktoriada w mieście

Dzień Pstrąga - konkurs kulinarny

Jubileusz 60-lecia Zespołu Regionalnego Zbójnicek

Trebunie-Tutki świętują w rodzinnym gnieździe

Dzień Pstrąga w Białym Dunajcu, wędkarze na start

Dzień Architektury Drewnianej, groźba ognia

Turbo Pomoc pod Giewontem

Koncert finałowy 55. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich

Rewia żywiołów na festiwalowej scenie

Koncert inauguracyjny 55. MFFZG Zakopane 2024

Festiwalowy korowód na Krupówkach

Joanna Franosz Podhalańską Królową Miodu 2024

Zakopower na festiwalowej scenie

Tour de Pologne mordercza trasa i królewska koronacja

Trzydzieści lat Trebuniów-Tutków

Mistrzostwa Podhala w Powożeniu i Fiakier Roku 2024

Jarmark Podhalański już trwa

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Zatrudnię ASYSTENTKĘ STOMATOLOGICZNĄ/HIGIENISTKĘ. Zakopane. 604 232 488.
PRACA | dam
Poszukuję pracowników budowlanych - budowy od podstaw, docieplenia, stolarka, wykończenia wnętrz - Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
Tel.: 500160574
USŁUGI | budowlane
REMONTY ŁAZIENEK, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY. 660 079 941.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĘ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERA/-KĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 080, 600 035 355.
PRACA | dam
KELNER / KELNERKA do hotelu w Zębie. Na pełny etat lub dorywczo. Tel. 604224334, praca@redyk.pl
PRACA | dam
Poszukuję PORZĄDKOWEGO DO TERENÓW ZEWNĘTRZNYCH - Zakopane - 665 663 700
PRACA | dam
Poszukuję PANI DO SPRZĄTANIA APARTAMENTÓW, KLATEK SCHODOWYCH - Zakopane - 665 663 700.
MOTORYZACJA | sprzedaż
MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
KOMUNIKATY
PSPCh Hospicjum Jezusa Miłosiernego zaprasza osoby chętne do wstąpienia do Stowarzyszenia na spotkanie informacyjne w dniu 4.12.2024 (środa) o g. 17.00 w UM Zakopane ul. Kościuszki 13.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
PRACA | dam
No To Smak katering w Zakopanem zatrudni: -kierowcę kat.B -pizzera -osobę do przyjmowania zamówień i pomocy na kuchni. 697430666 notosmak.pl Notosmak@gmail.com
Tel.: 697430666
PRACA | dam
Piekarz. produkcja precli Zakręcony precel-Zakopane, przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic do produkcji precli. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.00-21.00. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Zakręcony precel-ZAKOPANE przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic, do sprzedaży precli w lokalu na Krupówkach. Praca na stałe, zmianowa, elastyczny grafik, w godzinach od 8.00-22.00. 609097999
Tel.: 609097999
KUPNO
Spółka "TESKO" kupi drzewko (świerk, jodła) o wysokości minimum 11m. Drzewko będzie stanowić element dekoracji bożonarodzeniowej. Tel. kontaktowy 695 802 603, 18 20 25 629.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SPRZEDAM SAMOCHÓD CAMPINGOWY FIAT DUCATO MOBILVETTA, r. 2010, stan idealny - 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAĘCIA MIESZKANIE W CENTRUM NOWEGO TARGU. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
NOWY TARG CENTRUM UL. KRZYWA DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY: 110m2. WSZYSTKIE ODBIORY. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-50m2. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL POD GABINETY, BIURA - NOWY TARG, ul. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
W KOŚCIELISKU - PRACA STAŁA W PENSJONACIE - SPRZĄTANIE, KUCHNIA, OBSŁUGA GOŚCI - 608 806 408
PRACA | dam
PRZYJMĘ PANIĄ DO SPRZĄTANIA POKOI W PENSJONACIE W ZAKOPANEM. 601 45 33 91.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
PRACA | dam
PRZYJMĘ KUCHARKĘ DO PENSJONATU - 502 658 638.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA DOM NA: PIZZERIĘ, RESTAURACJĘ. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
PRZYJMĘ GRUZ, KAMIEŃ. POSPRZĄTAM GRUZ, KAMIEŃ. 502 658 638
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: - PIZZERÓW, - BARMANKI, - BUFETOWE, - POMOCE KUCHENNE, - OSOBY NA ZMYWAK, - OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ KRAWCOWĄ - SZYCIE NA MIEJSCU LUB CHAŁUPNICZO. PRACA CAŁY ROK, NOWY TARG. 601 789 299, 536 740 251.
PRACA | dam
Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera. *Kelnerka/kelner - a`la carte. *Kelnerka - obsługa bufetu śniadaniowego. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. 608 506 785 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 608
PRACA | dam
Stacja narciarska Kotelnica Białczańska poszukuje pracowników gastronomii na stanowiska: KUCHARZ; MŁODSZY KUCHARZ; PIZZER; POMOC KUCHENNA; OBSŁUGA BARU. Prześlij CV na e-mail lub zadzwoń po szczegóły. +48 605202312, kotelnicakarczma@gmail.com
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK, ŚWIERK SUCHY. 609 927 174.
PRACA | dam
Zatrudnię osoby do roznoszenia ulotek. +48574255794
Tel.: 48574255794
PRACA | dam
Zatrudnię promotorów na kuligi na okres zimowy. +48574255794
Tel.: 48574255794
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DO SPRZEDANIA MIESZKANIA W ZAKOPANEM, KOŚCIELISKU I NA CYRHLI - 607 506 428.
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
PRACA | dam
Biuro podróży wycieczek jednodniowych poszukuje pracownika do zapisywania klientów na kuligi. Praca sezonowa w Zakopanem. Wynagrodzenie do ustalenia indywidualnie: dzienne, miesięczne, od zapisanych osób. Kontakt pod numerem +48 606 286 379.
PRACA | dam
Hotel Eco Tatry*** zatrudni KUCHARZA/KUCHARKĘ. Tel. 608 088 017
BIZNES
Sprzedam tanio - z wypożyczalni NARTY, BUTY I KIJKI. 662 370 510.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, FLIZOWANIE, WYKOŃCZENIA, BUDOWY od A do Z. 607 572 312.
MOTORYZACJA | kupno
SKUP AUT - OSOBOWE, DOSTAWCZE. CAŁE, USZKODZONE. 500 349 500.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. 531 666 333.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.