Święta po góralsku (WIDEO)

- U nas w domu jest zawsze naturalna choinka - podkreśla Michał Kułach z Gliczarowa Górnego. Przyniesienie jej z lasu tuż przed Wigilią to obowiązek mężczyzn. - Fajnie być z tatą w lesie w tym dniu - mówi 11-latek, który uwielbia ten przedświąteczny rytuał. O wiele bardziej niż same porządki, do których zapędza go mama. - Ważne jest, żeby dopiero ubierać choinkę w Wigilię, nigdy wcześniej - przypomina Michał.

Marysia Stachowiec, 10-latka z Białego Dunajca, wie, że jaka będzie Wigilia, taki będzie cały rok. - Ja się bardzo pilnuję, żeby w tym dniu być grzeczną - podkreśla. - Ale to się nie zawsze sprawdza - powątpiewa Michał.

Do zadań Marysi Tarasiewicz, 9-latki z Białego Dunajca, należy wylepianie pierogów z grzybami i ubieranie choinki. Jej o dwa lata starsza imienniczka oprócz przystrajania drzewka, za zadanie ma udekorowanie całego mieszkania przed świętami. Bardzo też lubi piec pierniki z mamą.

Ulubionym dniem podczas świąt dla Michała jest oczywiście Wigilia, ze względu na pyszną odświętną wieczerzę i prezenty, które czekają pod choinką. Dla Marysi Tarasiewicz największym przysmakiem jest opłatek maczany w miodzie. Cała trójka zgodnie podkreśla, że do kolacji w tym dniu wszyscy poszczą.

We wszystkich domach podczas tego specjalnego wieczoru pamięta się o pustym talerzu dla niespodziewanego gościa. - Ale nigdy nikt do nas nie przyszedł - ubolewa Marysia Stachowiec. Dodaje, że tata jest strażakiem i bywało już nieraz, że z kolacją czekali, aż wróci z akcji. - Było też i tak, że w połowie wieczerzy musiał jechać do pożaru - opowiada 10-latka.

Dawniej w tym dniu gospodarz dzielił się kolorowym opłatkiem ze zwierzętami, dziś już w domu żadnego z rozmówców nie ma gospodarstwa. - Ja dzieliłam się kolorowym opłatkiem z moim chomikiem - zaznacza młodsza Marysia. Zapewnia, że sprawdzała też o północy, czy chomik nie przemówi ludzkim głosem. Niestety milczał.

Michał z dumą podkreśla, ze chodzi na pasterkę, choć zdarzało się, że - jak był młodszy - podczas nabożeństwa przysnął. Dziś jest ministrantem. Miał cztery i pół roku, jak ksiądz przyszedł do nich na kolędę. - Chciałem bardzo zostać ministrantem. Mama powiedziała proboszczowi o tym. Ksiądz odpowiedział, że nie ma limitu wiekowego i tak zostałem najmłodszym ministrantem - mówi z dumą 11-latek.

Z Marysiami i Michałem - nie bez powodu - spotykamy się w białodunajeckiej bibliotece, której są wiernymi czytelnikami. Dziewczyny należą nawet do grona rekordzistek od kilku lat. Marysia Stachowiec przeczytała do końca listopada 224 książki w ciągu roku, o rok młodsza Marysia Tarasiewicz - 215.

Są też fankami gwarowego "Kubusia Kudłocka" czy "Małego Królewica" przełożonego na góralski przez Stanisławę Trebunię - Staszel.

U Michała i starszej Marysi gwarą mówi się w domu. U młodszej Marysi w domu mówi się już "po pańsku", ale dziewięciolatka lubi gwarę i potrafi jej używać, sprawdzianem dla niej są choćby konkursy recytatorskie. A nauczyła się dzięki rozmawianiu z babcią.

- Ważne jest, żeby dużo mówić gwarą - podkreśla starsza z dziewczynek. - To nasza tradycja. Tak, jak mnie nauczyli rodzice, ja nauczę mówić po góralsku swoje dzieci i dalej będzie to żyło - kwituje rozsądnie.