Zaproś Tygodnik na wspólne gotowanie!

Ruszamy z nowym kącikiem kulinarnym w naszym papierowym wydaniu gazety, który - mamy nadzieję - będą współtworzyć sami czytelnicy. Na pierwszy ogień -  przepis Anny Nowak z Gronkowa, do której sama się wprosiłam. Ciocia Hania, albo jak nazywałam ją w dzieciństwie "Pani Ciocia" mieszka po sąsiedzku, a jej kulinarne zdolności mogą podziwiać co roku bywalcy degustacji potraw regionalnych w Łopusznej. Dla mnie od lat ciocia Hania jest mistrzynią wypieków, swoimi słodkościami często obdarowywała dzieci bawiące się w okolicy.

Dziś jednak postanowiła się podzielić przepisem na swoją zupą, którą nazywa "Śmietką". - Nazwałam ją tak, bo jej skład jest zmienny, wrzucam do niej to, co jest pod ręką - opowiada. - A tak naprawdę nie ja ją wymyśliłam, ale nieżyjący już mój małżonek - Józek, który lubił w kuchni eksperymentować - podkreśla.

Podstawą tej potrawy jest zawsze wędzone mięso (żeberka lub ogon z podgardla), które nadaje jej specyficzny smak, kapusta kiszona i grzyby. - Na początku była to po prostu wędzonka z kapustą, potem mąż wpadł na pomysł, żeby dodać grzyby, ja kolejnym razem sypnęłam do niej też grochu. I tak  w zależności, co było pod ręką - robiliśmy różne wariacje tej zupy. Ale zawsze smakuje wybornie, wszyscy ją lubią, jest bardzo syta, może stanowić jednodaniowy obiad - mówi ciocia Hania sprawnie krojąc mięso w kostkę, a potem kiełbasę i boczek, bo dzisiejsza wersja jest nieco bogatsza.

Gronkowska gospodyni ma już w swojej własnej kuchni niemały staż, bo 40-letni. Dziś rodzina rozrosła się, 3 synów pożeniło, bywa więc, że przy stole zasiadają wszyscy - także synowe i 8 wnucząt. Dzieci oczywiście najbardziej lubią babcine wypieki, w święta specjalnie dla córek Wojtka, najstarszego syna - musi być "wuzetka". Rodzina dopomina się też o kremówki i ciasteczka francuskie siekane. Tradycją spotkań we "Wszystkich Świętych" są gołąbki. Wtedy z Nowego Targu przyjeżdża Tomek (średni syn) ze swoją familią.

- Synowie proszą mnie też czasem o tarcioki, to takie kluski, dawna potrawa góralska z tartych ziemniaków. Robię ją często na degustacje potraw, ale bywa, że i w domu się dopominają o nie - tłumaczy.

Tymczasem z garnka, w którym gotuje się mięso z kapustą, grzybami i grochem, zaczynają się wydobywać zapachy. Ciocia Hania wrzuca jarzyny.

Pochodzi z Klikuszowej, pamięta w swoim rodzinnym domu tradycyjne potrawy - bryjkę, kluskę, tarcioki, kwaśnicę. - Jak jeszcze wszyscy spali, babcia wstawała, paliła w piecu i gotowała wodę, wrzucała na nią mąkę i tak powstawała bryjka. Dodawało się do niej rozpuszczone masło albo podsmażony boczek i takie było nasze śniadanie - opowiada. - Potem pojawiła się kawa "Turek" z mlekiem, a bryjkę zastąpił chleb z masłem - wspomina. Z jesienią kojarzy się jej inny smak dzieciństwa - gotowana marchew z ziemniakami. Warzywa się ugniatało i zasmażało na maśle.  - To była pychota - twierdzi.

Dawne potrawy, które znała dzięki swojej babci, zaczęła sama gotować, gdy w Gronkowie powstało Koło Gospodyń Wiejskich. Było to ponad 30 lat temu. Od tego czasu ciocia Hania wraz z innymi miejscowymi gaździnkami jeździ na coroczne degustacje do Łopusznej z potrawami według starych receptur. Dziś przewodniczy gronkowskiemu kołu.

Od 10 lat sezonowo wyjeżdża do Włoch, co roku na kilka miesięcy. Opiekuje się w Jesolo koło Wenecji - 85-letnią staruszką - Koki. Twierdzi, że Italia stała się jej drugim domem, lubi tam przebywać, zaprzyjaźniła się ze starszą panią, choć ciągnie ją też do Gronkowa i rozrastającej się ciągle rodziny. Kiedy wraca, domownicy dopominają się i włoską kuchnię. Mieszka z najmłodszym synem Grzegorzem, jego żoną i 3-letnim Frankiem, który choć jest niejadkiem, daje się namówić na babcine specjały. - Gotuję im makaron z pesto, carbonare z jajkiem, a ostatnio zażyczyli sobie lazanię - wymienia.

Tymczasem na naszym stole ląduje gotowa już zupa doprawiona na koniec świeżymi ziołami. - Przez żołądek najłatwiej dotrzeć do serca - śmieje się gospodyni krojąc zieleninę. - Ale można efekt wzmocnić dodając np. lubczyku - jest smaczny i skuteczny - przekonuje.

Chwilę później dymiąca i pachnąca zupa ląduje na stole ozdobionym pięknie wyhaftowaną serwetą. Haftowanie i szycie to kolejne pasje cioci Hani. Na ścianie wiszą obrazki wyczarowane szydełkiem, mieszkanie zdobią serwetki i obrusy jej autorstwa. Po posiłku gospodyni wyciąga z szafki swoje najnowsze prace powstałe podczas ostatniego pobytu we Włoszech.

A zupa? Lekko kwaśna, dobrze przyprawiona, syta. Po prostu palce lizać!

ZUPA ŚMIETKA

Składniki:

2 litry wody, pół kg mięsa wędzonego, 2 garści posiekanej kapusty kiszonej, 2 garści grochu wcześniej namoczonego, kilka grzybów, marchew, pietruszka, cebula, ząbek czosnku, ziemniaki pokrojone w kostkę oddzielnie ugotowane, przyprawy i zioła według gustu. Można też dodać kiełbasę, boczek, inne warzywa.

Sposób przyrządzania:

Mięso pokroić w kostkę. Wrzucić do wody wraz z kapustą i grzybami i gotować. Potem dodać jarzyny, ziele angielskie, pieprz, sól i inne przyprawy. Oddzielnie ugotować ziemniaki pokrojone w kostkę i dodać pod sam koniec. Dwie łyżki śmietany rozmieszać z połową łyżeczki mąki i dodać do zupy, chwilę pogotować, na koniec wrzucić zieleninę.

bz