Przegląd filmów o sztuce

Reaktywacja kultowego Przeglądufilmów o sztuce

 Przez ponad trzydzieścilat pod Giewontem spotykali się nie tylko twórcy filmów o sztuce, ale równieżkrytycy, historycy, malarze, rzeźbiarze, graficy i ludzie nie związani zesztuką. Przyjeżdżali, by porozmawiać  osztuce…

W tym rokujuż od 29 września do 1 października w Zakopanem, w ramach reaktywowanegoPrzeglądu Filmów o Sztuce możemy zobaczyć filmy o wybitnych artystach takichjak Władysław Hasior, Tadeusz Brzozowski, Antoni Kenar, Grzegorz Pecuch, Witkacy,Antoni Rząsa czy Alina Szapocznikow… Zaprezentujemy prawie 30 filmów, w tymprodukcję Lecha Majewskiego „Młyn i krzyż”, której towarzyszyć będzie spotkaniez Reżyserem.

Festiwalzaprasza także na wystawy tematyczne i nietypowe, warsztaty filmowe dlapasjonatów dziesiątej muzy, prowadzone pod Giewontem przez znanego operatorafilmowego i wykładowcę łódzkiej Szkoły Filmowej Zbigniewa Wichłacza, montażystęJózefa Romasza oraz na spotkania z reżyserami i artystami.

 „Przezlata Przeglądy trwale zaznaczyły swoją obecność na mapie kulturalnej kraju,pozyskały grono licznych sympatyków i przyjaciół, były miejscem wieluznaczących wydarzeń artystycznych, prowokacji twórczych, skandali towarzyskich.Powstały w czasach, gdy trend likwidacyjny ogarnął większość tego typuimprez.…”  - Jerzy Armata.

Obecnie to historyczne,a zarazem nowe i ciekawe wydarzenie ma szansę stać się dopełnieniemautentycznego zakopiańskiego życia artystycznego o tak wspaniałych tradycjach.Dotychczas specyficzna atmosfera Zakopanego i ustalona pozycja kulturalnasprawiały, że na przegląd tłumnie ściągały wybitne postacie polskiej scenyartystycznej. Misją obecnego przeglądu jest konfrontacja dokonań autorów filmówo sztuce, a zarazem inspirowanie bogatego i różnorodnego środowiskaartystycznego w Zakopanem.

PRZEGLĄD FILMóW O SZTUCE 29.09.-01.10.2016 r.

PROGRAM

29.09.2016      Czwartek        MiejskaGaleria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41

godz. 18.00                             Uroczysteotwarcie Przeglądu Filmów o Sztuce i pokaz filmów:

„Nasza rzecz”             reż. Konstanty Gordon          prod.WFO 1958 r.                17’00”
Zjawisko inspiracji podhalańskich o charakterze ludowym i narodowymnazywane szkołą zakopiańską to nurt przede wszystkim rzeźbiarski. Film ukazujezakopiańską szkołę rzeźby związaną ze Szkołą Kenara. Sylwetka tego artysty byłabardzo ważna dla rozwoju szkoły i polskiej rzeźby podhalańskiej. Antoni Kenarzostał dyrektorem państwowego liceum plastycznego w roku 1954 i przypisuje musię dokonanie ważnych reform.

„Rozmowa”                reż. Maria Kwiatkowska       prod. WFDiF 1964 r.             12’30”
Filmprzedstawia  artystyczne credo WładysławaHasiora.

„Witkacy”                  reż. Stanisław Kokesz                       prod. WFO 1966 r.                22’00”
Film o życiu, twórczości i poglądach Stanisława Ignacego Witkiewicza,ilustrowany fragmentami dzieł artysty.

„Interpretacje”          reż. Jarosław Brzozowski      prod. WFO 1965 r.                 16’00”
Analiza pracy trzech, bardzo różnych malarzy: Tadeusza Brzozowskiego,Jerzego Nowosielskiego i Ludwika Maciąga interpretujących odmiennymi metodamiten sam temat: wschód słońca nad jeziorem.

30.09.2016      Piątek             MiejskaGaleria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41

godz. 11.00 – 13.30                Pokaz filmów:

„Stefan + Franciszka”                       reż.Tomasz Pobóg-Malinowski        prod. Interpress Film 1975 r.             18’00”
Pierwsze swoje filmy Themersonowie tworzyli w latach międzywojennych. Wroku 1938 wyjechali z Polski, a po kilku latach zamieszkali w Londynie. W 1948roku założyli wydawnictwo Gabberbecchus. Stefan Themerson jest autorem szereguksiążek i zrealizowanych wspólnie z żoną filmów. Franciszka Themerson malowała,ilustrowała książki, zajmowała się również scenografią. Autor filmu prezentujeThemersonów i ich dorobek artystyczny. Jest to jedyny film dokumentalnynakręcony za życia Themersonów.

„Portret Antoniego Rząsy”   reż. Grzegorz Dubowski                   prod. TVP 1973 r.                  17’00”
Grzegorz Dubowski przedstawia portret wybitnego zakopiańskiegorzeźbiarza. Film powraca do rodzinnej wsi artysty Futomy. Wspomnienia Rząsyilustrowane są jego pracami obecnymi w jego pracowni, a także ustawionymi natle górskiego pejzażu.

„Wydobyłem rzeźbę z lasu”   reż. Grzegorz Dubowski                    prod. TVP 1993 r.                  30’00”
Jest to portret zarazem artysty, jak i samego człowieka – rzeźbiarzawywodzącego się z Łemkowszczyzny. Bohater, Grzegorz Pecuch, prezentuje w filmieswój bogaty, niezwykle różnorodny wybór rzeźb oraz swoje poglądy na sztukę
i otaczającą go rzeczywistość. 

„Władek Klamerus”              reż. Hanna Kramarczuk                    prod.TVP 1981 r.                  28’00”
Klamerus był młodym zakopiańskim rzeźbiarzem, kolejnym wspaniałymwychowankiem Liceum Kenara. Ten przedwcześnie zmarły artysta pozostawił po sobie bogaty dorobek. Film dokumentujerzeźbiarskie i malarskie dokonania artysty.

„Śladami Tadeusza Makowskiego” reż. Andrzej Barański                       prod.WFO 1982 r.                 26’00”
Kamera podąża śladami wielkiego polskiego malarza (1882-1932) z czasówjego pobytu we Francji. Odwiedza miejsca (Paryż, Bretania), w których Makowskispędził najbardziej twórcze lata swego życia. Ukazuje proces rozwoju jegotalentu i ewolucję formy malarskiej, która do dziś świadczy o wielkości iniepowtarzalności twórczości Makowskiego. Film zrealizowano we współpracy z LesFilmes de lEffraie.

„Mały wielki świat”              reż.Andrzej Titkow                           prod. WFDiF 1977                 15’00”
Niekonwencjonalny portret Andrzeja Mleczki, znanego rysownika – satyryka.Reżyser próbuje  rozszyfrować osobowośćMleczki inscenizując, z rysownikiem w roli głównej, jego obrazkowe historyjki.

godz. 15.00 – 19.00                Pokaz filmów:

„Hamadria”                            reż.Jacek Schmidt                            prod. WFO 1981 r.                22’00”
Film inspirowany plastyczną i literacką twórczością Stanisława IgnacegoWitkiewicza, utrzymany w konwencji surrealistycznej wizji. Występują w nimpostacie z dramatów Witkacego, a przewodnikiem w tym świecie absurdu ifantastyki jest proza Witkiewicza, wypowiadana ustami narratora.
Jest to utrzymanaw konwencji sennego marzenia, a raczej wizji psychodelicznej, impresja na temattwórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Poszczególne sekwencje filmuobrazują fragmenty utworów Witkacego, a całość zdaje się być komentarzem dozdania: "Noc tę pamiętam, kiedy przerażenie bezbrzeżne objęło najtajniejszefibry mego mózgu i słyszałem tylko ten straszny bełkot w rozdziawionej paszczyniewiadomego, tego czegoś ślepego, zwróconego ostrzem ku samemu siebie".

„Ślad”                                    reż.Hanna Włodarczyk                                 prod.WFO 1976 r.                17’00”
Impresyjna opowieść o sztuce jednej z najoryginalniejszych współczesnychrzeźbiarek – Aliny Szapocznikow. Reżyserka, Hanna Włodarczyk, ukazuje rzeźbyartystki, pochodzące z różnych etapów twórczości, w przestrzeni wielkomiejskiejulicy. Tytuł filmu odwołuje się do rozumienia jej dzieł jako pozostawianiapamiątki, odcisku przez autorkę. "Lubię pracować w materiałach, w którychkażde dotknięcie zostawia ślad. Ten fizyczny kontakt z materią daje mi uczucieprzekazywania siebie rzeźbie”, mówiła Szapocznikow. Film zrealizowano trzy latapo śmierci artystki.

„Brzuch”                    reż.Andrzej Papuziński                                prod.WFO 1979 r.                26’00”
Po wielkimsukcesie filmu o Franciszku Starowieyskim „Bykowi chwała”, reżyser zdecydowałsię na podobny, niezwykle oryginalny portret Tadeusza Brzozowskiego. Filmpowstał w ścisłej współpracy z malarzem i jest poetycką interpretacją jegowspomnień i samej twórczości.

„Żywioły Hasiora”     reż. Grzegorz Dubowski                                prod. TVP 1976 r.                  17’00”
Filmpoświęcony prezentacji dorobku artystycznego Władysława Hasiora: praca nadpomnikiem „Rydwan skandynawski” w Szwecji w Sodertelie, realizacja pomnika „Żarptak” w Szczecinie, zdjęcia z wystaw retrospekcyjnych  w Łodzi, Szczecinie, Warszawie i Zakopanem.

„Wycieczka na Parnas”         reż. Tomasz Pobóg-Malinowski        prod. WFO 1983 r.                 20’00”
Film poświęcony Markowi Żuławskiemu – malarzowi, teoretykowi sztuki,literatowi, od kilkudziesięciu już lat mieszkającemu w Londynie. Mimo to jegozwiązki z ojczystym krajem są wciąż bardzo żywe (m.in. częste wernisaże wpolskich galeriach). Film zrealizowany w Polsce i Anglii prezentuje twórczośćplastyczną Żuławskiego, a także pozwala zapoznać się z osobowością artysty,jego próbą samooceny i poglądami na sztukę i życie.

„Witkacy”                  reż. Józef Robakowski                                  prod. WFO 1981 r.                19’00”
Filmowy szkic do portretu Stanisława Ignacego Witkiewicza. W oparciu ojego twórczość fotograficzną, nadrealistyczno-symboliczne malarstwo, portrety ztzw. "Firmy portretowej" i teksty, powstaje wewnętrzny obraz artysty,symboliczny przekaz rozwoju jego twórczości i nękających niepokojów. Głównymmotywem dźwiękowym budującym dramaturgię filmu są odgłosy pędzącej lokomotywy.

„Litymbrjon”             reż. Grzegorz Dubowski                                prod.WFO 1983 r.                15’00”
Litymbrjonem nazywał Witkacy swego przyjaciela Edmunda Strążyskiego,nauczyciela i malarza, który często gościł Witkacego w swoim zakopiańskim domu.Jego przyjaźń z Witkacym jest głównym wątkiem filmu. Fragmenty korespondencjiobu przyjaciół, żartobliwe wierszyki, wspomnienia oraz portrety malarskie irysunki składają się na filmowy portret Litymbrjona, a także obraz związkówuczuciowych i intelektualnych obu artystów. Wyraźny jest wpływ, jaki wywierałanieprzeciętna osobowość Witkiewicza na Strążyskiego. Film stanowi równieżprzyczynek do biografii Witkacego.

„Sen”                         reż.Bogdan Dziworski                                  prod.WFO 1987 r.                9’14”
Filmowa interpretacja twórczości Zdzisława Beksińskiego prezentującawizje jego odczuć w stosunku do otaczającego go świata. Kolejne sekwencje filmuto jakby zwierciadlane odbicie obrazów malarza powstałe tym razem w wyobraźnireżysera, który uważa, że przeżywana przez nas rzeczywistość uzależniona jestod właściwości naszych narządów postrzegania i struktury myślenia tworzonejprzez mózg.
II Nagroda - Festiwal Filmów o Sztuce - Zakopane 1988

„…i jeszcze coś”        reż. Hanna Włodarczyk                                 prod.TVP 1992 r.                  42’00”
Bohaterem filmu jest Leon Tarasewicz, malarz pochodzący ze wschodniegopogranicza Polski – ze wsi Waliły. Gdy stał się znaną postacią wmiędzynarodowym świecie  artystycznym,odkupił od gminy opuszczony budynek szkoły i urządził w nim swoja pracownię.Światowa kariera pomogła mu w zrealizowaniu marzeń z dzieciństwa – hodujegołębie. We wsi mówią, że tu ptaki mieszkają w lepszych warunkach niż ludzie.

godz. 20.00                 Pokaz filmu:

„Młyn i krzyż”           reż. Lech Majewski                                      rokprod. 2010                                   92`00”
Ręką reżysera, na oczach widzów, ożywiony zostaje niezwykły obraz –"Droga Krzyżowa" Bruegla, z całym swym pięknem, z całą swojąsurowością i okrucieństwem. Reżyserpokazuje losy 12 postaci  z obrazu. Realizacjafilmu trwała 3 lata i wymagała niezwykłej cierpliwości i wyobraźni. Lech Majewski twierdzi:
"Wykonana praca może byćporównana do tkania ogromnego cyfrowego gobelinu zbudowanego z wielowarstwowychperspektyw, zjawisk atmosferycznych i ludzi"
Po projekcji spotkanie zreżyserem, które poprowadzi Jerzy Armata

1.10.2016        Sobota                        MiejskaGaleria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki 41

godz. 10.00 – 13.00                Pokaz filmów:

„Ślad po artystce”      reż. Anna Zakrzewska, Joanna Turowicz     prod. TVP Kultura 2007 r.    25’00”
Program o charakterze reportażu kulturalnego. Bohaterką jest Alina Ślesińska (1922-1994) –zapomniana artystka, która niegdyś była podziwiana przez wielu ludzi. W 2007roku w warszawskiej Zachęcie miała miejsce wystawa jej prac, która przywróciłatę utalentowaną kobietę polskiej historii sztuki. Dziś nadal zastanawia jejoszałamiająca kariera w PRL-u i tajemnicze zniknięcie stworzonych przez niądzieł.

„Mozaika czyli baśń PRL”    reż. Anna Zakrzewska                                   prod.TVP Kultura 2008 r.    23’00”
Reportaż o małżeństwie Hanny i Gabriela "Gabra" Rechowiczów,autorów mozaik z okresu PRL: warszawski Supersam czy Dom Chłopa i wielu innych.Realizacja: Anna Zakrzewska i Max Cegielski dla TVP Kultura. Film był punktemwyjścia do powstania książki "Mozaika. Śladami Rechowiczów" MaxaCegielskiego.

„Bycie z… bycie dla…”         reż. Urszula Dubowska                      prod. TVP Kultura 2015 r.    23’00”
24 lutego 1985 roku odbyło sięinauguracyjne przedstawienie Teatru Witkacego w sali teatralnej Domu Zdrojowegodr. Chramca. Swoim patronem ogłosili Stanisława Ignacego Witkiewicza. Nie wyobrażalisobie żeby teatr w Zakopanem mógł mieć innego patrona. Dziś zakopiański TeatrWitkiewicza  to już legenda. Co rokuświętuje swoje urodziny, połączone z rocznicą urodzin patrona Stanisława Ignacego Witkiewicza. Urodziny tonajważniejszy dzień w roku w Teatrze Witkacego. W 2015 roku na urodzinowymtorcie zapłonęło 30 świeczek. Film podsumowuje 30 lat działalności teatru.

„Kwiekulik”                          reż. Anna Zakrzewska                                   prod. TVP 2010 r.      48’00”
Zofia Kulik jest u szczytu kariery, alenagle postanawia wrócić do przeszłości. Zaczyna opracowywać ogromne archiwumstworzone wspólnie z dawnym partnerem Przemysławem Kwiekiem. Pierwszy raz podwudziestu latach konfrontują się ze sobą, swoją młodością, stosunkiem dosocjalistycznej rzeczywistości Polski lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych,a także z synem, którego jako niemowlę włączali do swoich radykalnychartystycznych akcji.

„Sztuka w przestrzeni publicznej”    reż. Anna Zakrzewska           prod. TVP Kultura 2015 r.    25’00”
Czyartyści są w stanie przewidzieć i kontrolować, co wydarzy się z ich pracami naplacach i ulicach miast? Czy sztuka generuje konflikty społeczne, czy po prostuujawnia te już istniejące? Czy ostre reakcje, które wywołują niektóre działaniaartystyczne w przestrzeni publicznej, świadczą o sile czy o słabości sztukiwspółczesnej?
Film “Sztuka w przestrzeni publicznej” podsumowuje ostatnie 15 lat sztukipublicznej w Polsce, od akcji "Bródno 2000" Pawła Althamera po“Tęczę” Julity Wójcik.

godz. 14.00                 Spotkanie z Barbarą Hollender
Spotkanie z Barbarą Hollender– autorką książki pt. „Od Kutza do Czekaja” poprowadzi Jerzy Armata

godz. 16.00 – 18.00                Pokaz filmów:

„Moją biografią jest bibliografia Themersonowie”– „Dni Themersonów”                      reż.Katarzyna Kuszyńska prod. TVP Kultura 2014 r.                                                                                                              25’00”
Organizowane w listopadzie 2013 roku w Warszawie dni Themersonów, stałysię doskonałą okazją, aby przybliżyć szerokiej publiczności twórczośćniezwykłych artystów, którzy, zakorzenieni w polskiej kulturze, spędziliwiększość życia na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie wraz z największymiosobowościami swojej epoki wpływali na kształt kultury światowej. „Mojąbiografią jest moja bibliografia” mawiał Stefan Themerson, dlatego reportażskupiał się przede wszystkim na prezentacji działań artystycznych, które podejmowałw duecie z żoną, Franciszką. Themersonowie są zaliczani do nurtu awangardy, chociażbyli jednocześnie prekursorami postmodernizmu.

„Mirosław Bałka, nerw konstrukcje”            reż. Anna Zakrzewska        prod.TVP Kultura 2015 r.    25’00”
Punktem wyjścia do reportażu o jednym z najważniejszych europejskichartystów współczesnych jest otwarta w listopadzie 2015 roku wystawa w MuzeumSztuki w Łodzi. Prace pochodzące z różnych etapów twórczości Mirosława Bałkipozwalają śledzić ewolucję artystyczną artysty nie na podstawie najbardziejznanych, sztandarowych, ale tych dotychczas uznawanych za marginalne. Wystawanie jest zatem klasyczną retrospektywą, ale biograficzną i intymną opowieścią.Mirosław Bałka opowiada o korzeniach swoich artystycznych poszukiwań, o szczególnejroli materiałów, których używa w swoich pracach oraz o roli, jaką odegrał jegodawny dom rodzinny, obecnie zamieniony w pracownię.

„Każde dotknięcie zostawia ślad – A.Szapocznikow”                    reż. AnnaZakrzewska, Joanna Turowicz prod. OpArt Productions 2009 r.                                                                                                  49’00”
Film pokazuje zarówno wyjątkową osobowość artystki, jak i wybitnątwórczość. Rzeźby: piękne i niepokojące swoją biologiczną i"barokową" formą. Formą "wokół której można tańczyć" wedługsłów samej artystki. Prace Aliny Szapocznikow, niedostatecznie docenione zażycia, dziś należą do najbardziej prestiżowych kolekcji na świecie.

„Andrzej Wróblewski”                      reż. Agata Knobloch              prod. TVP Kultura 2015r.     25’00”
Reportaż jest relacją z wystawy "Andrzej Wróblewski.Recto/Verso" zorganizowanej przez Warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej.Andrzej Wróblewski to ikona polskiej sztuki powojennej. Nie dożył 30. urodzin,ale pozostawił po sobie wielki i niezwykle różnorodny dorobek. Naznaczonydramatycznym losem wizjoner i eksperymentator jest w ojczystym kraju legendą,ale dla świata wciąż, mimo niemal 60 lat od tragicznej śmierci, pozostajenieznany.

1.10.2016        Sobota             KinoSokół w Zakopanem, ul. Orkana 2

godz. 19.00                             Koncert KrzesimiraDębskiego

Imprezy Towarzyszące:

Warsztaty Filmowe30.09.-02.10.2016 r. w willi Czerwony Dwór w Zakopanem, ul. Kasprusie 27
WarsztatyFilmowe skierowane do zakopiańskiej młodzieży, prowadzone przez wykładowców PWSFTviT w Łodzi: prof. Zbigniewa Wichłacza – znanego  operatora filmowego i Józefa Romasza.

Wystawa w Miejskiej GaleriiSztuki Miejska Galeria Sztuki im. Wł. hr. Zamoyskiego w Zakopanem, ul. Krupówki41
Wystawa czynna 29.09 – 09.10.2016 r. wt – pt 10.00-18.00, sb – nd 10.00-16.00
Jest to wystawadokumentująca poprzednie edycje Przeglądu Filmów o Sztuce, odbywające się wZakopanem. Materiały nawystawę pochodzą z archiwum Muzeum Tatrzańskiego, ZSP im. A. Kenara wZakopanem, Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem oraz zbiorów prywatnych.