Krempachy i Nowa Biała do przesiedlenia?

Mieszkańcy wiedzą, jak niebezpieczna jest górska rzeka. Podczas powodzi niszczy okoliczne łąki, lasy i zalewa wsie. Przed laty gospodarze sami mogli regulować koryto Białki, aby ujarzmić jej wartki nurt. Budowali jazy, a tam, gdzie było to konieczne, pogłębiali dno. Powstawały zabezpieczenia brzegu. Po każdej powodzi udrażniali koryto. Dzięki temu rzeka nie wyrządzała tak ogromnych szkód. Od kilku lat nie mogą jednak chronić się przed żywiołem. W 2001 r. w całej Polsce został wprowadzony zakaz poboru żwiru z rzek. Białka znalazła się też na obszarze chronionym Naturą 2000.

W Krempachach odbyło się spotkanie z udziałem mieszkańców Doliny Białki, władz gmin, starostwa oraz przedstawicieli Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej. Celem spotkania było omówienie planu zadań ochronnych Natury 2000, który właśnie powstaje. Mieszkańcy mogli zgłaszać swoje uwagi. Przypomnieli, że rzeka stanowi ogromne zagrożenie dla miejscowości w Dolinie Białki, ponieważ płynie w niedrożnym korycie - zalegają w nim hałdy żwiru, którego nie wolno usunąć. Kiedy rzeka przybiera, wylewa poza koryto. Obecnie w niektórych miejscach ma ono nawet do 200 m szerokości. Domagali się, aby znieść zakaz wywozu żwiru i regularnie udrażniać koryto. - Przepisy tworzone są przez ludzi bez wyobraźni, niemających pojęcia o tym, jak \"zachowuje się\" rzeka. Trzeba tu być podczas powodzi i przekonać się na własne oczy, jak groźna jest Białka - proponuje Józef Pietraszek, sołtys Krempach. Dodaje, że budowa wałów przeciwpowodziowych poza granicą lasu nie stanowi żadnej ochrony przed nieujarzmioną rzeką. Przypomina, że zarówno program Natura 2000, jak i przepisy dotyczące zakazu poboru żwiru zostały wprowadzone bez wcześniejszych konsultacji z mieszkańcami. Mieszkańcy alarmują, że koryto Białki powinno być jak najszybciej uregulowane. - W przeciwnym razie woda wszystko zabierze i trzeba będzie przesiedlać Krempachy i Nową Białą - przestrzega sołtys.

Jan Smarduch, wójt gminy Nowy Targ, przypomniał, że po 2007 r. na wniosek gmin: Nowy Targ, Bukowina Tatrzańska i Łapsze Niżne powstała koncepcja ochrony przeciwpowodziowej. Niestety, przepisy w dalszym ciągu zabraniają ingerencji w koryto Białki. Gmina wprowadziła jednak poprawki do koncepcji, zgodnie z propozycjami mieszkańców i sołtysów. Dokument czeka na opinię RDOŚ-u.

- Dbając o ochronę rzeki, musimy uwzględnić interesy mieszkańców i w niektórych przypadkach pójść na kompromis - przyznaje Małgorzata Michna z RDOŚ w Krakowie. Dodaje jednak, że w planie ochrony przyrody nie może się znaleźć zapis niezgodny z prawem. Wszystkie uwagi zgłaszane przez mieszkańców zostaną rozpatrzone. - Uwzględnimy te, które nie są sprzeczne z ochroną Natury 2000 - przypomina Małgorzata Michna. Prace nad planem zakończą się w listopadzie. Zanim to nastąpi, będą kolejne spotkania z mieszkańcami i władzami samorządów położonych w Dolinie Białki.

Monika Para