2024-07-27 08:00:25

Reklama

Ekologia

Gdy las rośnie na potęgę i nie jest to dobre

Reklama

- Czy na pewno tak miało być? - dopytuje pani Ewa, dzwoniąc do redakcji. - Jeszcze kilka miesięcy temu rósł tu piękny las, a teraz jest tak pusto!

Bór na Czerwonem to wizytówka Nowego Targu i ulubione miejsce spacerów dla nowotarżan. I w tym roku zmieniła się ona nie do poznania. Z kopuły torfowiska wycięte zostały drzewa i krzewy. Mimo że minęło kilka miesięcy, to wciąż otrzymujemy alarmujące pytania.

Choć wydaje się to paradoksem - w rzeczywistości zbieg ma służyć ochronie przyrody.

Nawozowy efekt uboczny

Większość ludzi wie, że zmiany klimatu pociągają za sobą wzrost temperatury, spowodowany wzrostem stężenia dwutlenku węgla i nie tylko. Przez poprzednie dziesięciolecia lasy były niszczone przez kwaśne deszcze, których problem został częściowo rozwiązany przez unowocześnienia w przemyśle. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że w największym stopniu na lasy wpływa osadzanie się tlenków azotu. One biorą się z samochodowych spalin, spalania paliw kopalnych czy przemysłu.

Jaka to skala? Gdy w Europie Środkowej co roku na hektar spada 10 kg czystego azotu, to np. w okolicach Suwałk stwierdzono 30 kg. Jaki to ma wpływa na lasy?

- Jest wpływ pozytywny, bo dzięki temu drzewa szybciej rosną. Badania dowodzą, że przyrost przyspieszył o około 30 procent. Wykazaliśmy, że sosny są przeciętnie osiem metrów wyższe niż 100 lat temu. Jaki to ma skutek? Zasobność lasów w Europie jest największa od 500 lat. Na tym dobre wiadomości się kończą - zauważa prof. Jarosław Socha z krakowskiego Uniwersytetu Rolniczego.

Nie mamy twardych danych w tej kwestii odnośnie Podhala. Ale tutejsi leśnicy także to obserwują. Jak zauważa Krzysztof Przybyła, niedawny leśniczy w nowotarskim Borze na Czerwonem, a obecnie nadleśniczy, nie można mówić o jednym, lecz o całym zespole czynników, który te zmiany wywołuje. Myśląc o leśnictwie na Borze, na pewno zanieczyszczenie powietrza, nie jest głównym czynnikiem determinującym choć z pewnością też. Brak wody, lub jej nadmiar - przekonuje.

Wody nadmiar i jej brak

Patrząc w przeszłość to właśnie nadmiar wody ograniczał przyrost drewna.

Są dokumenty świadczące o tym, że na niektórych suchszych fragmentach Boru Nowotarskiego gdzie leśnicy dziś wprowadzają buka i jodłę, niegdyś rosła rosiczka, czyli roślina bagienna. Kiedyś w tamtych miejscach to woda ograniczała wzrost drzew, dlatego na początku XX wieku wykonano rowy odwadniające. I zrobiło się na tyle sucho, że zasobność drzewostanu zwiększyła się. Leśnicy już nie sadzą sosny ani świerka tylko buka, bo warunki zmieniły się tak bardzo, że sosna, która była kiedyś dominująca - dziś jest w odwrocie. - Dzisiaj mamy większą wiedzę i wiemy, że to był błąd. Mimo dobrych intencji, bo przecież chodziło o wzrost zasobności drzewostanów, doprowadzono do nieodwracalnych przemian roślinności i spadku zdolności retencyjnych czyli gromadzenia wody-zauważa Krzysztof Przybyła.

Z Operatu Lasowego Lasów Miasta Nowego Targu, sporządzonego w 1888 roku, wynika, że torfowiska nowotarskie były tak mokre, że wjazd był możliwy jedynie przy bardzo silnym mrozie. A było to potrzebne, by dostać się na kopułę torfowiska i umożliwić jego eksploatację. Wówczas bowiem całe miasto było opalane torfem z Grela i Czerwonego. Z dymem szło 40 tysięcy furmanek torfu rocznie! Torfowisko na Grelu zostało wyeksploatowane, a na Czerwonem jest wciąż dobrze zachowane tylko dlatego, że było większe i trudniej dostępne oraz że w 1925 roku powołano tam rezerwat, który po II Wojnie Światowej objął ochroną całą kopułę torfowiska.

Wcześniej jednak, w 1888 roku leśnicy zauważyli, że drzewa na torfowiskach przestały rosnąć. A las zacznie przyrastać, gdy stworzą się ku temu warunki.

Naukowcy zaobserwowali dwa prawa rządzące przyrodą - tłumaczy Krzysztof Przybyła, nadleśniczy z Nowego Targu. - Prawo minimum, które mówi, że o wzroście roślin decydują czynniki, których jest za mało. Jeśli jednego zabraknie, mimo, że innych jest pod dostatkiem, to ten czynnik determinuje, że organizm nie urośnie. Drugie prawo dotyczy nadmiarowości (tolerancji ekologicznej). Jeśli czegoś jest za dużo, to właśnie ten czynnik ogranicza wzrost. W przypadku lasów na torfowiskach była to woda. I ludzie wymyślili, że jeśli odwodnią teren to las urośnie. A wraz z nim ilość drewna do pozyskania - dodaje.

Drzewa rosną szybko, ale szybciej umierają

W ostatnich latach widzimy dodatkowo wzrost ilości nawozu, który spada na lasy wraz z zanieczyszczeniem powietrza. A to powoduje ich ponadprzeciętny wzrost. Tyle tylko, że drewno tych drzew ma mniejszą gęstość, jest "rzadsze", tym samym drzewa są bardziej narażone na wiatr, szybciej się łamią, przewracają. Leśnicy obserwują także, że drzewa zaczynają szybciej zamierać. Rosnąć szybko, umrzeć młodo - to globalna prawidłowość naszych czasów.

Wyższa temperatura powoduje też zmniejszenie wilgotności gleby. Jakie to ma znaczenie w połączeniu z przyspieszonym wzrostem drzew? Jak tłumaczy Jarosław Socha, zwykle przystosowują się one do suszy spowolnieniem wzrostu i rozbudową systemów korzeniowych. Mają też odpowiednie grzyby mikoryzowe, pozwalające im tę suszę przetrwać. Tymczasem, przez minione dziesięciolecia można było zaobserwować przyspieszony przyrost drzew i redukcję systemów korzeniowych, a więc odwrotne przystosowanie niż jest to potrzebne. To powoduje zwiększone zamieranie drzew na całym świecie.

Nieprzypadkowo najstarsze drzewa na świecie żyją w skrajnych warunkach. Za najstarsze drzewo na świecie uznaje się rosnący w Szwecji świerk mający zaledwie 5 metrów wysokości a mający aż 9,5 tysięcy lat..

W naszych lasach także obserwuje się, że drzewa rosną szybciej, ale są mniej trwałe. Najlepiej widać to na świerczynach.

- Każdy leśnik wie, że monokultury świerkowe, które kiedyś „zafundowali nam” Habsburgowie, gdy dożyją mniej więcej 80-90 lat po prostu się rozpadną, bo opanowuje je kornik - przekonuje Krzysztof Przybyła. - W nadleśnictwach mamy możliwość rozciągnięcia tego procesu w czasie usuwając i wywożąc na czas zasiedlony przez kornika surowiec. Czas, który w ten sposób zyskujemy, wykorzystujemy do przebudowy drzewostanów, sadząc inne dostosowane do siedlisk, rodzime gatunki drzew. Jakie jest rozwiązanie? Albo machniemy ręką zapominając o rachunku ekonomicznym i innych konsekwencjach wynikających z takiej decyzji, albo w ślad za zmianami, które spowodowaliśmy w przeszłości, spróbujemy nadążyć za procesami, które w przyrodzie zainicjowaliśmy, próbując przebudować lasy w drzewostany mieszane i bardziej odporne. Coraz częściej czynnikiem determinującym obserwowane w środowisku procesy jest jednak woda - dodaje nadleśniczy.

Zasypać rowy

I wracamy na teren Boru na Czerwonem. Jak tłumaczy Krzysztof Przybyła, jeszcze rok temu kopuła torfowiska w 80% była pokryta sosną. W ramach projektu „Karpaty Łączą – Ochrona Torfowisk Orawsko-Nowotarskich, zrealizowanego przez Fundację Przyroda i Człowiek usunięto je. Niektóre z rosnących drzew osiągały przyrosty w wysokości 30-40 cm rocznie. W perspektywie jednego pokolenia zamiast torfowiska mielibyśmy bór sosnowy. W ślad za tym zaczęłyby zamierać torfowce na kopule i rozpocząłby się proces murszenia torfowiska. Nadal spadałaby retencja. Kolejną konsekwencją byłby spadek poziomu wody gruntowej. To nas czekałoby w przypadku zaniechania działań.

- Spróbowaliśmy więc działać. Usunięcie drzew ma powstrzymać obserwowane, negatywne procesy i uratować torfowisko. Zasypanie rowów ma ograniczyć odpływ wody, a odsłonięcie światła poprawić warunki wzrostu wymagających światła roślin torfotwórczych - tłumaczy nadleśniczy.

Pochodzącą z wycięcia sosen biomasa musiała być zagospodarowana na miejscu, stąd pomysł by wypełnić nią rowy. Celem tego działania było zmniejszenie naporu wody na zbudowane w ramach projektu tamy i zastawki. Powstały 23 tego typu urządzenia hydrotechniczne. Zatrzymują one wodę by została na torfowisku. Wszystko po to, by poprawić warunki wilgotnościowe na tyle, by ten las, który wkroczył na torfowisko ponieważ człowiek spowodował te zmiany, powoli zaczął się wycofywać

- Co z tego wyniknie - tak do końca nie wiemy - przyznaje Krzysztof Przybyła -. Ale wiemy, że sto lat temu, Miasto powołało rezerwat, przeznaczając przekazany teren na cele naukowo - doświadczalne. Po 100 latach życzenie radnych nowotarskich się spełnia. Naukowcy zostali w Borze, będą obserwowali zmiany zachodzące na Czerwonem w efekcie wykonanych zabiegów. Być może wyniki tych badań, przekonają innych do podobnych działań i będą wzorcem dobrych praktyk. Inne torfowiska także czekają na ratunek.

Czy ludzie zauważą, że te rowy melioracyjne trzeba zacząć zasypywać, by odwrócić tendencję?

Pojawiają się projekty, ale to wciąż daleka droga, szczególnie na Podhalu, gdzie teren jest rozdrobiony, a właścicielami działek na torfowiskach są tysiące osób. Zasypanie rowów ingeruje w stan posiadania. Zalewa się łąkę, czego sąsiad może sobie nie życzyć.

- Najprostsza rzecz, którą można zrobić to zastawić , niech rowy by woda została na miejscu, nie odpływała nimi. Ale to trudna sprawa... W Borze na Czerwonem było to najprostsze do zrobienia. Zarządzany przez nowotarskie nadleśnictwo rezerwat jest własnością skarbu państwa, znalazł się na liście obszarów wodno-błotnych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym, objętych ochroną w ramach Konwencji Ramsarskiej. Na gruntach prywatnych jest to bardzo trudne... - przyznaje nowotarski nadleśniczy.

Tadeusz Czepiel, rolnik z Załucznego, gdzie rozlegają się torfowiska orawskie, przekonuje, że tam częściowo problem nawodnienia załatwia sama natura, a właściwie bobry. Ich populacja została tu odnowiona i coraz mocniej się rozwija na całym Podhalu. A budowane przez nie tamy tworzą rozlewiska na terenach torfowisk. Dawne rowy melioracyjne już zarosły i niewiele osób nawet pamięta gdzie one były.

- Widziałem zdjęcia z drona, na których jest tama długości jakichś 50 metrów. Te rozlewiska odtwarzają się szybciej niż się nam wydaje. Nie trzeba tu nic nawadniać. Natura działa sama. Przecież tu nigdy nie było żurawi, a teraz już są - przekonuje Czepiel.

***

Rezerwat Przyrody Bór na Czerwonem został powołany w 1925 roku i jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody w Polsce. Jego powierzchnia na przestrzeni lat stale rosła, obecnie rezerwat liczy 114,66 ha. Objęty jest kilkoma formami ochrony. Znajduje się w obrębie Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, został włączony w Europejską Sieć Ekologiczną Natura 2000 (PLC120003), a od 9 maja 2018 roku widnieje na liście Ramsarskiej - obszarów mokradłowych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym, jako jedyny położony na terenie Lasów Państwowych.

Tekst i fot.: Józef Figura

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

dziecko z podstawówki 2024-07-28 14:16:23

A ten konserwator to z czyjego partyjnego nadania? Na jakiej uczelni kupił dyplom? Żyje dłużej niż te drzewa które zezwolił wyciąć?

Leśny 2024-07-28 13:29:10

Tak nadajecie na leśników, jakbyście znali się lepiej na gospodarce leśnej. Przecież prace w jakimkolwiek rezerwacie muszą mieć zgodę wojewódzkiego konserwatora przyrody. Czy od niego też wiecie lepiej co robić w rezerwacie?

Pytanko 2024-07-27 13:11:22

Wszystko ładnie opowiedziane.
Ale jak wytłumaczyć Fakt, że lasy rosły, wymierały, mieszały się, drzewa wędrowały poswojemu bez ingerencji pilarzy dinozaurów, małp a dzisiaj człowieka i przetrwały po dzień dzisiejszy?
Nawet lesnicy często powołują się na hasło typu las pierwotny czy las o charakterze pierwotnym.

Jurgów wie lepiej! 2024-07-27 11:46:40

Oj niedobrze panie bobrze pisał Jerzy Jurandot, bobry wykonują dobrą robotę ale w Jurgowie tego nie wiedzą, miejscowa wspólnota Leśna niszczy koparkami żeremia, w swojej mądrości myślą że robią dobrze

kornik drukarz 2024-07-27 10:55:00

Jednak ci wszyscy przyrodnicy z dyplomami są niebezpieczni. Chcą uczyć przyrodę że naturalna sukcesja jest nienaturalna. Drzew nie trzeba było wycinać. Wystarczyło zlikwidować rowy odwadniające. Ale uczonego nie przegadasz bo sprowadzi cie do swojego poziomu i pokona doświadczeniem. No i wtedy nie można liczyć na granty, dofinansowania i kolejne tytuły potwierdzające nieomylność. A że przy okazji zlikwidowano cały ekosystem... Ofiary muszą być by było efektownie. Co by tu jeszcze "uratować"?

franek 2024-07-27 09:14:01

Artykuł bardzo ciekawy i wiele wyjaśnia. Ale na pewno znajdą się tacy którzy "wiedzą lepiej".

Morek 2024-07-27 08:26:51

Wychodzi na to że nasi wspaniali leśnicy, ekolodzy w całej historii nic mądrego nie zrobili. Przecież takim tłumaczeniem można każdą ich głupotę wytłumaczyć.

Galerie

Dożynki Podhalańskie w Ludźmierzu

Zakopane: Biegiem po oddech dla chorych na mukowiscydozę

Traktoriada w mieście

Dzień Pstrąga - konkurs kulinarny

Jubileusz 60-lecia Zespołu Regionalnego Zbójnicek

Trebunie-Tutki świętują w rodzinnym gnieździe

Dzień Pstrąga w Białym Dunajcu, wędkarze na start

Dzień Architektury Drewnianej, groźba ognia

Turbo Pomoc pod Giewontem

Koncert finałowy 55. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich

Rewia żywiołów na festiwalowej scenie

Koncert inauguracyjny 55. MFFZG Zakopane 2024

Festiwalowy korowód na Krupówkach

Joanna Franosz Podhalańską Królową Miodu 2024

Zakopower na festiwalowej scenie

Tour de Pologne mordercza trasa i królewska koronacja

Trzydzieści lat Trebuniów-Tutków

Mistrzostwa Podhala w Powożeniu i Fiakier Roku 2024

Jarmark Podhalański już trwa

Funkowa Muzyka U Wnuka

Zlot pojazdów typu SAM czyli Festyn Stasikowiański

Pamiętamy o Karłowiczu: Karłowicz Recomposed

Festiwal Muzyka U Wnuka

Grzegorz Wilk i Piosenki Mistrzów

Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej

Czar Poroniańskiego Lata

Karpacki dom Andrzeja Gąsienicy-Makowskiego

Teledyskowa premiera Basi Giewont

Prace Jana Muskata w Kmicicu

Deszczowe wybory Nośwarniyjsej Gorolecki w Białym Dunajcu

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Polskie Koleje Linowe S.A. są liderem wśród operatorów kolei linowych w Polsce. Obecnie poszukujemy osób na stanowisko: SPECJALISTA DS. KADR I PŁAC. Miejsce pracy: Zakopane. Co będzie należeć do Twoich obowiązków? - Kompleksowe prowadzenie bieżącej ewidencji i dokumentacji kadrowo-płacowej, - Sporządzanie umów o pracę i prowadzenie dokumentacji pracowniczej związanej ze stosunkiem pracy (m.in. prowadzenie akt osobowych, tworzenie dokumentacji związanej z nawiązywaniem, zmianą warunków zatrudnienia oraz rozwiązywaniem stosunku pracy), - Sporządzanie umów cywilnoprawnych, - Naliczanie wynagrodzeń i sporządzanie list płac, - Sporządzanie deklaracji ZUS, PIT, PFRON, - Kontrola i rozliczanie czasu pracy, - Bieżąca współpraca z instytucjami zewnętrznymi (US, ZUS, PFRON, GUS), - Przygotowywanie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, - Przygotowywanie zestawień, analiz i raportów dotyczących danych kadrowo-płacowych, - Rozliczanie ZFŚS, - Współpraca z innymi działami w Grupie PKL. DOŁĄCZ DO NAS! Szczegółowe informacje na: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-kadr-i-plac.html. Aplikacje prosimy przesyłać na adres rekrutacja@pkl.pl z dopiskiem: "PKL Specjalista ds. Kadr i Płac". Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi kandydatami. Prosimy o dopisanie oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.
WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-kadr-i-plac.html
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia dwa samodzielne LOKALE każdy o pow. 5 m2 nadające się na biuro, gabinet. Lokalizacja ul. Gimnazjalna - Zakopane. Tel. 20 68 501.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam POLE WE FRYDMANIE 60 arów - szer. 6m, dł. 923m, przy drodze do Krempach. 506 405 762.
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni POKOJOWE, tel. 666 37 83 57.
ANTYKI
KOLEKCJONERSKIE TARGI STAROCI. PLAC NIEPODLEGŁOŚCI. 19-22 WRZEŚNIA. 668 58 95 37
PRACA | dam
Drewnex Spytkowice Domy Drewniane. PRACA BIUROWA -OBSŁUGA KLIENTA - MARKETING. Mile widziane doświadczenie w branży. 692193449
PRACA | dam
PRZYJMĘ PANIĄ DO PRZYGOTOWYWANIA I WYDAWANIA ŚNIADAŃ, SPRZĄTANIA POKOI W PENSJONACIE W ZAKOPANEM. 601 45 33 91.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE KOMINKOWE BUK I ŚWIERK. DOWÓZ DO KLIENTA. 608 690 989, 608 691 133.
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem zatrudni KONSERWATORA DO DROBNYCH PRAC PORZĄDKOWYCH (dbanie porządek na posesji, koszenie trawy, odśnieżanie, znoszenie brudnej pościeli do magazynu), oraz drobnych prac naprawczych. Wymiar pracy ok. 3-4h dziennie. 666378357.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
OWCZAREK PODHALAŃSKI roczna suka. 783 575 415.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA od A do Z. 572624414.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Mieszkanie do wynajęcia 35m2, Nowy Targ, ul.Wojska Polskiego.Koszt wynajmu to 1500zł/msc+ czynsz 375zł+światlo wdl.licznika.Po remoncie, w pełni umeblowane.Pobierana jest kaucja 2000 zł,która podlega zwrotowi na koniec umowy lub w rozliczeniu.Telefon. 696207965
Tel.: 696207965
PRACA | dam
Poszukuję pracowników budowanych do elewacji, dociepleń, budowy od podstaw i prac wykończeniowych. Zakopane i okolice. 500160574
Tel.: 500160574
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. 660 079 941.
ANTYKI
Sprzedam dwa KREDENSY Z DREWNA LITEGO z lat 40-tych. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
STEMPLE BUDOWLANE, DESKI SZALUNKOWE. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
KLACZ zaźrebiona, siedmiolatka, ok. 13.000 zł. KUCYK trzyletni kary, zajeżdżony, ok. 2.500 zł OGIEREK KARY 2.5-letni. 790 759 407.
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem poszukuje w procesie naboru zewnętrznego SPECJALISTY DS. ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH. Szczegóły oferty: bip.cos.pl/1509/zakopane. Tel.: 18 263 26 60, e-mail: praca.zakopane@cos.pl.
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK, ŚWIERK SUCHY. 609 927 174.
SPRZEDAŻ | budowlane
SPRZEDAM TANIO- DRZWI PENSJONATOWE, KOMPLETNE. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYNAJMĘ NOWE KOMFORTOWE MIESZKANIE W CENTRUM NOWEGO TARGU - DWA POKOJE + SALON. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYNAJMĘ KOMFORTOWE MIESZKANIA W KOŚCIELISKU 35-50m2. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYNAJMĘ LOKAL POD GABINETY, BIURA - NOWY TARG, ul. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
Zatrudnię dziewczyny na stoisko z oscypkami. Miejsce pracy Krupówki/ plac pod Gubałówką. Atrakcyjne wynagrodzenie, elastyczny grafik. Więcej informacji udzielę telefonicznie. 517376076
Tel.: 517376076
PRACA | dam
Restauracja zatrudni pracowników na stałe Barmanów Kelnerów Pomoc kuchenną. 512351742 watra@zakopane-restauracje.pl
Tel.: 512351742
NAUKA
KOREPETYCJE - MATEMATYKA I FIZYKA (od SP po studia) - ZAKOPANE, KOŚCIELISKO I PORONIN - ROBERT RÓŻAK - 600 38 47 98.
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
PRACA | dam
Poszukujemy KONSERWATORA do obsługi nowoczesnych apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie oraz atrakcyjne wynagrodzenie. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt telefoniczny i przesłanie CV na adres email. +48 888 840 498 m.kozicka.zacharko@gorskagrupa.pl
Tel.: 48
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ WIDOKOWĄ 20 ARÓW. 505 429 375
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYNAJMĘ BUDKĘ HANDLOWĄ POD OSCYPKI, PAMIĄTKI itp. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIE, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA PLAC POD MAGAZYN. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL NA PIZZERIĘ W ZAKOPANEM. 502 658 638
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO PRACY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM na stanowiska: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA, OBSŁUGA BARU MLECZNEGO, KELNER/-KA. Zakopane - 600 035 080, 600 035 355.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA, POSADZKI, KOMINKI, PARAPETY, STOPNIE, BLATY, FLIZOWANIE, MALOWANIE, WYKOŃCZENIA BUDYNKÓW od A do Z. 607 572 312.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWY o powierzchni ok. 53.5 m2 oraz PIWNICA 21 m2. Możliwość połączenia lokali. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA. 505 429 375.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie dom, działkę. GOTÓWKA!!! Podhale. +48 600 404 554
Tel.: 48
PRACA | dam
NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, OPERATOR KOPARKI, DŹWIGOWY. Umowy na warunkach niemieckich. 0048 575-001-116
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.